Der Gelbrost oder Streifenrost (Puccinia striiformis) ist ein Vertreter der Rostpilze (Pucciniales) und ein auch in Mitteleuropa bedeutender Schadpilz an Getreidekulturen.
Zwischenwirte des Gelbrost sind verschiedene Arten von Berberitzen (Berberis chinensis, Berberis holstii, Berberis koreana und Berberis vulgaris, und auch Hynride)[1]. Die Überwinterung erfolgt entweder auf dem Zwischenwirt, als Uredospore oder als Myzel. Uredosporen sterben bei Frost ab, bei strengem Frost auch die Pilzmyzele. Allerdings können die Uredosporen durchaus wieder gleich den Hauptwirt befallen, trotz Ausbildung von Teliosporen, sodass der Zwischenwirt lange unbekannt war, und sogar vermutet wurde, dass es gar keinen Zwischenwirt gibt.[1][2][3]
Die Uredosporen liegen in den Sporenlagern in einem dünnen Schleim. Dadurch werden jeweils Sporenpakete und nicht Einzelsporen durch Wind oder Regen verfrachtet. Die Keimung der Uredosporen erfolgt bei Anwesenheit von Wasser und Temperaturen über 0 °C. Die Keimhyphen dringen über die Spaltöffnungen in die Pflanzen ein. Entlang der Blattadern bildet der Pilz Laufhyphen aus. Entlang diesen entstehen zahlreiche Uredosporenlager, die in Reihen angeordnet sind, weshalb der Pilz auch Streifenrost genannt wird.
Günstige Bedingungen für starke Infektionen sind Temperaturen zwischen 10 und 15 °C, hohe Luftfeuchtigkeit und Lichtintensität.
Der Gelbrost befällt vor allem Weizen, Triticale und Gerste. Dann folgt mit deutlichem Abstand Roggen. Gelbrost kann jedoch auch an etlichen anderen Grasarten auftreten.
An den Blattspreiten bilden sich anfangs unregelmäßig verteilte, leuchtend rote Rostpustel, die nach und nach zu Streifen zwischen den Blattadern werden. Bei sehr starkem Befall bilden die Pustel eine zusammenhängende Fläche. Dies löst bei den Pflanzen eine Notreife aus. Im Pflanzenbestand bildet der Gelbrost zunächst Nester, von denen er sich weiter ausbreitet. Vor der Abreife des Getreides bildet der Gelbrost an der Blattunterseite Teleutosporenlager, die lange von der Epidermis bedeckt bleiben.
Der Gelbrost ist besonders im atlantischen Klima verbreitet und kommt in Europa dementsprechend vorwiegend in Nordwesteuropa vor, aber auch in höher gelegenen Anbaugebieten. Anfällige Sorten werden auch in trockeneren Gebieten befallen.
Bei feuchter Witterung kann der Gelbrost zu Ertragseinbußen von 50 % führen. Wirtschaftlich bedeutend ist der Befall von Weizen.
Der Gelbrost oder Streifenrost (Puccinia striiformis) ist ein Vertreter der Rostpilze (Pucciniales) und ein auch in Mitteleuropa bedeutender Schadpilz an Getreidekulturen.
Puccinia striiformis var. striiformis is a plant pathogen. It causes stripe rust on wheat, but has other hosts as well. The species is common in Europe and in more recent years has become a problem in Australia.[1] Infection can cause losses of up to 40%, and the fungus will infect both winter wheat and spring wheat.[2] The taxonomy of Puccinia striiformis was revised in 2010. The commonly called stripe rusts on wheat and grasses were separated into four species based on molecular and morphological studies: Puccinia striiformis sensu stricto (on Aegilops, Elymus, Hordeum and Triticum spp.), Puccinia pseudostriiformis (on Poa spp.), Puccinia striiformoides (on Dactylis spp.) and Puccinia gansensis (on Achnatherum spp.)[3]
The stripe rust, Puccinia striiformis, can greatly decrease wheat yield in northern Punjab and Khyber Pakhtunkhwa (NWFP).[4]
Puccinia striiformis var. striiformis is a plant pathogen. It causes stripe rust on wheat, but has other hosts as well. The species is common in Europe and in more recent years has become a problem in Australia. Infection can cause losses of up to 40%, and the fungus will infect both winter wheat and spring wheat. The taxonomy of Puccinia striiformis was revised in 2010. The commonly called stripe rusts on wheat and grasses were separated into four species based on molecular and morphological studies: Puccinia striiformis sensu stricto (on Aegilops, Elymus, Hordeum and Triticum spp.), Puccinia pseudostriiformis (on Poa spp.), Puccinia striiformoides (on Dactylis spp.) and Puccinia gansensis (on Achnatherum spp.)
The stripe rust, Puccinia striiformis, can greatly decrease wheat yield in northern Punjab and Khyber Pakhtunkhwa (NWFP).
Lifecycle
Puccinia striiformis est une espèce de champignons basidiomycètes de la famille des Pucciniaceae, à répartition cosmopolite.
Ce champignon phytopathogène, qui est un parasite obligatoire, est responsable de la maladie de la « rouille jaune » qui affecte diverses espèces de plantes de la famille des Poaceae (graminées), notamment des céréales comme le blé, l'orge et le seigle.
Cette espèce de champignons a un cycle de vie hétéroxène, comportant deux phases : une phase asexuée sur l'hôte principal (une graminée) et une phase sexuée sur un hôte secondaire (écidien) sur une espèce du genre Berberis (épine-vinette). Elle peut toutefois, dans certaines régions, se reproduire dans un cycle biologique entièrement asexué (multiplication végétative), la réinfestation des graminées se faisant par des urédospores transportés par le vent, sans intervention d'un hôte secondaire. Ce processus est favorisé par la présence de plantes-hôtes pendant la saison froide (cultures de blé d'hiver) et par les hivers doux.
Selon les plantes-hôtes affectées, on distingue des « formes spéciales » (formae speciales), désignées par le nom de la plante-hôte (par exemple : f. sp. tritici pour le blé et f. sp. hordei pour l'orge) et à l'intérieur de ces formes des races physiologiques, ou pathotypes, plus ou moins virulentes à l'égard de certains cultivars de céréales.
Selon Catalogue of Life (5 octobre 2015)[1] :
Selon NCBI (5 octobre 2015)[2] :
Puccinia striiformis est une espèce de champignons basidiomycètes de la famille des Pucciniaceae, à répartition cosmopolite.
Ce champignon phytopathogène, qui est un parasite obligatoire, est responsable de la maladie de la « rouille jaune » qui affecte diverses espèces de plantes de la famille des Poaceae (graminées), notamment des céréales comme le blé, l'orge et le seigle.
Cette espèce de champignons a un cycle de vie hétéroxène, comportant deux phases : une phase asexuée sur l'hôte principal (une graminée) et une phase sexuée sur un hôte secondaire (écidien) sur une espèce du genre Berberis (épine-vinette). Elle peut toutefois, dans certaines régions, se reproduire dans un cycle biologique entièrement asexué (multiplication végétative), la réinfestation des graminées se faisant par des urédospores transportés par le vent, sans intervention d'un hôte secondaire. Ce processus est favorisé par la présence de plantes-hôtes pendant la saison froide (cultures de blé d'hiver) et par les hivers doux.
Selon les plantes-hôtes affectées, on distingue des « formes spéciales » (formae speciales), désignées par le nom de la plante-hôte (par exemple : f. sp. tritici pour le blé et f. sp. hordei pour l'orge) et à l'intérieur de ces formes des races physiologiques, ou pathotypes, plus ou moins virulentes à l'égard de certains cultivars de céréales.
Dzeltenā rūsa ir rūsas sēnes Puccinia striiformis f.sp. tritici kviešiem, tritikālei, rudziem un miežiem izraisīta graudaugu rūsa, kas īpaši lielus ražas zudumus rada kviešu sējumiem. Ja infekcija radusies jau stiebrošanas fāzē, ražas zudumi var sasniegt 75%. Šobrīd slimību uzskata par potenciāli vispostīgāko un visnozīmīgāko labību rūsu.
Puccinia striiformis f.sp. tritici pielāgojusies vēsākām temperatūrām (10—15 °C), un sējumos dzeltenā rūsa var parādīties jau maijā, jūnija sākumā.[1] Sēnes sporas sējumā ātri izplatās ar vēju, tāpēc lielāka attīstība ir uz augstāk izvietotām lapām un vārpām. Infekcija samazina ražas apjomu un graudu kvalitāti, galvenokārt graudu masu.
Dzeltenā rūsa veidojas tikai dzīvajām auga daļām. Infekcija saglabājas uz ziemājiem, savvaļas stiebrzālēm un pabiru asniem uredosporu vai micēlija veidā. Pētījumi liecina, ka sporas var saglabāties uz sēklām.[2]
Inficējas visi auga virszemes orgāni — lapas, lapu makstis, stiebri, vārpu daļas. Raksturīgas sīkas, koši dzeltenas pustulas, kas taisnās rindās, paralēli dzīslām novietotas uz lapām.[3] Sporas izplatās lapas garenvirzienā, tāpēc veidojas košas, dzeltenas svītras ar uredosporām. Stipra infekcija var pārklāt visu lapas plātni. Izplatība ar vēju sekmē lokālu dzeltenu plankumu veidošanos sējumos (karoglapu infekcija).[2]
|accessdate= jālieto |url= Dzeltenā rūsa ir rūsas sēnes Puccinia striiformis f.sp. tritici kviešiem, tritikālei, rudziem un miežiem izraisīta graudaugu rūsa, kas īpaši lielus ražas zudumus rada kviešu sējumiem. Ja infekcija radusies jau stiebrošanas fāzē, ražas zudumi var sasniegt 75%. Šobrīd slimību uzskata par potenciāli vispostīgāko un visnozīmīgāko labību rūsu.
Puccinia striiformis f.sp. tritici pielāgojusies vēsākām temperatūrām (10—15 °C), un sējumos dzeltenā rūsa var parādīties jau maijā, jūnija sākumā. Sēnes sporas sējumā ātri izplatās ar vēju, tāpēc lielāka attīstība ir uz augstāk izvietotām lapām un vārpām. Infekcija samazina ražas apjomu un graudu kvalitāti, galvenokārt graudu masu.
Gele roest (Puccinia striiformis) is een schadelijke schimmel, die behoort tot de het geslacht Puccinia. De uredosporen zijn geeloranje. Er zijn verschillende forma specialis en fysio's van deze schimmel. Nieuwe fysio's worden gemakkelijk gevormd, waardoor resistentie van een ras snel doorbroken kan worden. Gele roest kan zowel verschillende granen als grassen aantasten.
In 1961 zijn in Nederland drie nieuwe fysio's gevonden:
Het 'Falco'-fysio en het 'Opal'-fysio behoren tot het 'Etoile de Choisy'-fysio. Deze fysio's vormen de 'Nord'-groep. Daarnaast wordt er de 'Rubis'-groep onderscheiden. Het 'Cleo'-fysio heeft in 1961 de resistentie tegen beide groepen doorbroken en kan beter de winter overleven dan de daarvoor bekende fysio's.
In 1986 worden er in de Nederlandse Beschrijvende Rassenlijst voor Landbouwgewassen de volgende fysio's genoemd:
In 2011 werd het 'Warrior'-fysio voor het eerst waargenomen.
De virulentiegenen worden aangeduid met Yr gevolgd door een cijfer of een letter, bijvoorbeeld Yr2, YrA.
De tussenwaardplant van gele roest is zuurbes (Berberis vulgaris). De overwintering vindt plaats op de tussenwaardplant of als teleutospore of mycelium. Bij vorst sterven de teleutosporen af en bij strenge vorst ook het mycelium.
De levenscyclus bestaat uit vijf stadia, die op twee verschillende waardplanten doorlopen worden.
Op de graanplant vindt de vegetatieve fase plaats en worden teleutosporen, basidiosporen en uredosporen gevormd en op de zuurbes (Berberis vulgaris) vindt de generatieve fase plaats, waarbij spermatiën en aecidiosporen gevormd worden.
De teleutospore is de dikwandige, gekleurde rustspore, die in de loop van het seizoen gevormd wordt in het telium (vruchtlichaam). Het telium wordt net voor het afsterven van de waardplant gevormd. De gesteelde teleutospore is tweecellig en heterothallisch. In het voorjaar kiemt de teleutospore en vormt een basidium, waarop de basidiospore gevormd wordt. De basidiospore infecteert de waardplant en vormt daar een spermogonium met spermatiën en receptieve hyfen. Na bevruchting van een receptieve hyfe van het spermogonium door een spermatium met een ander paringstype wordt een aecidium met haploïde-dikaryotische aecidiosporen gevormd. De aecidiospore kiemt op de graanplant, waarna een uredinium gevormd wordt.
De uredosporen liggen in een dunne slijmlaag in de uredinia. Daardoor worden samengekleefde sporen in plaats van afzonderlijke sporen door de wind of de regen verspreid. De uredosporen kiemen bij temperaturen boven de 0 °C als er water aanwezig is. Gunstige omstandigheden voor infectie is een temperatuur tussen 10 en 15 °C, een hoge luchtvochtigheid en een hoge lichtintensiteit. De kiemhyfen dringen door de huidmondjes de plant binnen. In het begin van de aantasting liggen de uredinia verspreid over het blad, later liggen ze in rijen tussen de nerven. Het uredinium vormt uredosporen, die vervolgens weer een uredinium vormen. Later in het seizoen vormt ten slotte een uredinium teleutosporen, doordat het overgaat in een telium.
Doordat op de zuurbes de generatieve fase zich afspeelt, vindt hier ook de genetische uitwisseling plaats. Daardoor kunnen er gemakkelijk nieuwe fysio's gevormd worden. Deze schimmel tast naast gewone tarwe ook gerst en triticale aan. Op deze planten vindt alleen de vegetatieve fase plaats, waardoor op deze planten alleen door mutaties nieuwe fysio's gevormd kunnen worden, wat minder snel gaat dan bij genetische uitwisseling.
Gele roest (Puccinia striiformis) is een schadelijke schimmel, die behoort tot de het geslacht Puccinia. De uredosporen zijn geeloranje. Er zijn verschillende forma specialis en fysio's van deze schimmel. Nieuwe fysio's worden gemakkelijk gevormd, waardoor resistentie van een ras snel doorbroken kan worden. Gele roest kan zowel verschillende granen als grassen aantasten.
Puccinia striiformis Schwein. – gatunek grzybów z rodziny rdzowatych (Pucciniaceae)[1]. Grzyb mikroskopijny pasożytujący na wielu gatunkach roślin z rodziny wiechlinowatych (Poaceae). U zbóż wywołuje chorobę o nazwie rdza żółta zbóż i traw[2].
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Puccinia, Pucciniaceae, Pucciniales, Incertae sedis, Pucciniomycetes, Pucciniomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Jeszcze do niedawna Puccinia striiformis uważana była za pasożyta jednodomowego, którego jedynym żywicielem były rośliny z rodziny wiechlinowatych. Na roślinach tych wytwarza uredinia i telia, nieznane były natomiast ecja i spermogonia. Nie powiodły się próby inokulacji kiełkującymi teliosporami różnych gatunków podejrzanych o to, że mogą być żywicielami pośrednimi. Z tego powodu uważana była za rdzę niepełnocyklową. Dopiero w 2010 roku przypadkowo znaleziono jej sporogonia i ecja na berberysie chińskim i berberysie koreańskim rosnących w pobliżu plantacji pszenicy porażonej przez rdzę żółtą. Po sztucznej inokulacji ecjosporami z berberysu na roślinach trawiastych rozwinęła się grzybnia, która wytworzyła typowe dla P. striiformis uredinia i telia[4]. Później odkryto ecja P. striiformis jeszcze na innych gatunkach berberysów i na mahonii pospolitej[5].
Na siewkach uredinia wytworzone przez infekcję pojedynczej urediniospory nie są ograniczone przez nerwy liściowe, ale stopniowo z miejsca zakażenia rozprzestrzeniają się we wszystkich kierunkach, potencjalnie pokrywając całą powierzchnię liścia. Na starszych liściach uredinia ułożone są w rzędach, wzdłuż nerwów liścia. Pojedyncze uredinia mają postać podłużnych grudek o długości 0,4-0,7 mm i szerokości 0,1 mm. Urediniospory są szeroko elipsoidalne do owalnych, mają rozmiar (16-) 18-30 (-32) × (15-) 17-27 (-28) μm, średnio 24,5 × 21,6 μm i barwę od żółtej do pomarańczowej, drobnokolczastą powierzchnię i 6-18 rozproszonych por rostkowych. W sprzyjających warunkach, gdy powierzchnia liści jest zwilżona wodą i temperatura wynosi 7 do 12° C urediniospory kiełkują szybko. W wyższych temperaturach, lub podczas późniejszych etapów wzrostu żywiciela często powstają czarne, poduszkowate i podłużne telia o długości 0,2-0,7 mm i szerokości 0,1 mm. Teliospory są przeważnie dwukomórkowe, ciemnobrązowe z grubymi ścianami, przeważnie maczugowate, o rozmiarach (24-) 31-56 (-65) × (11-) 14-25 (-29) μm, i zaokrąglone lub spłaszczone na wierzchołku[5].
Puccinia striiformis jest rozprzestrzeniona na całym świecie[6]. Ma dwóch żywicieli:
Puccinia striiformis Schwein. – gatunek grzybów z rodziny rdzowatych (Pucciniaceae). Grzyb mikroskopijny pasożytujący na wielu gatunkach roślin z rodziny wiechlinowatych (Poaceae). U zbóż wywołuje chorobę o nazwie rdza żółta zbóż i traw.
Gatōnek sie dzieli na take podgatōnki:[1]
Wikispecies mo informacyje ô Puccinia striiformis.
