Barn Owl

Chīcuahtli in tōtōtl.

Chīcuahtli itzontecoma.

Chīcuahtli

Strix alba Scopoli, 1769 Strix pratincola

'S e eun anns an teaghlach Tytonidae a tha anns a' chomhachag no cailleach-oidhche.^[1]

Bidh a' chomhachag na dùisg tron oidhche , agus bidh i a' nochdadh gu tric ann am beul na h-oidhche is anns a' chamhanaich. Bidh iad a' cur dòigh air fasgadh rè an latha, ann an spiris shàmhach agus gan nighe fhèin, ach chìthear uaireannan iad air iteig ris an latha gheal. Bidh iad a' sealg eòin eile agus luchagan.

Beul-aithris

Bidh a' chomhachag a' nochdadh gu tric ann am beul-aithris. Mar eisimpleir, anns an ràdh seo:

Tha mi nas eòlaich' air coille na bhith fo eagal na caillich'-oidhche.^[2]

Iomraidhean

1. ↑ An Seotal: Briathrachas Gàidhlig air-loidhne airson teagasg tro mheadhan na Gàidhlig anns an àrd-sgoil. Leughte 10 Faoi. 2015
2. ↑ Seanfhacail is Seanchas; Iain MacIlleathain agus Maletta NicPhàil, ISBN 0-903960-34-6

Dealbhan

De plasse fan in goudûle.

De goudûle of tsjerkûle (Latynske namme: Tyto alba) is tige algemien en komt op alle kontininten útsein Antarctica foar. It is in 35 sm grutte, ljochtkleurige fûgel mei lange skonken en wjukken.

Iten

De goudûle giet nachts te jeien. Hy fleant oer de fjilden krekt boppe de grûn. Sa jaget er foaral op mûzen. It tal jongen dat in pearke yn in jier grutbringt hinget foaral ôf fan it tal mûzen dat der te fangen is. De Goudûle bliuwt it hiele jier op itselde stee. Mei in dikke laach snie dy't in skoft lizzen bliuwt komme de ûlen fuort yn de problemen om oan harren iten te kommen.

Fuortplanting

Goudûlen hawwe meastentiids har nêst yn in boerepleats. De fryske boerepleatsen hawwe fanâlds ek meast in ûleboerd mei in yngong foar de ûlen nei de skuorre. It wyfke bried yn 30-34 dagen op de 4-7 aaien. Omdat it wyfke fuort by it earste aai begjint te brieden is der in grut ferskil yn grutte fan de jongen. It âldste jong is in stik grutter as de jongste. Yn goeie mûzejierren kinne de ûlen ek noch wol oan in twadde lechsel begjinne.

Keppeling om utens

• Webcameras goudûlenest op beleefdelente.nl

Hjartaugla (frøðiheiti - Tyto alba)

Sí eisini

• Fuglar í Føroyum

Ene hourete di clotchî (apiceye coixheye), les aiyes å lådje

Li hourete di clotchî ou houprale di clokî, ou blanke hourete, c' est on grand oujhea d' nute magneu d' tchå, tot blanc d' ploumaedje.

No d' l' indje e sincieus latén : Tyto alba

Discrijhaedje

Elle a ene blanke face et des grandès blankès aiyes, dipus d’ on mete lådje cwand ele vole.

Vicaedje

trô d' hourete, e l' Almagne

Fwait s’ ni dizo les panes ou les schayes. Mins i fåt on trô po rexhe (ene vite di gurnî spiyeye, ene bawete di clokî). Dins des payis k’ i gn a on leye ene bawete esprès dins les gregnes, po l’ hourete rexhe.

Ele rexhe a cmincî del vesprêye. Ele apice des soris et des rates. Kécfeye eto les djonnes di colons.

Come les ôtes oujheas d' proye, ele rinåde les restants des biesses k' elle a magnî. Ces boletes di rnådaedje la si rescontrèt la k' elle s' a metou a djok po "roemyî".

Ele hoûle saizixhanmint, come çouci: ^{aschoûtez lu}

Mopliyaedje

Djonnes

Li frumele pond cwate a set oûs. Li måye apoite l' amagnî e ni, sol tins ki l' frumele cove pu s' ocupe des djonnes.

Les djonnes ripoizèt so ene sipexheur di bolets dismantchîs, rindous pa leus parints.

Dins les viyès creyances

Dins les doûcès creyances did dinltins, elle esteut lomêye l’ oujhea del moirt. On l’ apicive et l’ clawer vicante sol poite del scheure (gregne).^[1]

Lomaedje dins des ôtes langues

E l' inglès, on l' lome "hourete di gregne".

E francès, "sibarante hourete".

Sourdants

1. ↑ Léon Demarche, Li houperale di clokî, La Wallonne, 4-2012.

Kerkuuls (Tyto alba) zyn e sôorte van uuls die juuste lik de mêeste aar uuls by nachte leevn en joagn.

Uutzicht

't Zyn e masse verschillige oundersôortn van 'n kerkuul en dedie zien der ollemoale e bitje aars uut, de sôorte die ier beschreevn is, is d'oudersôorte T. a. alba.

Kerkuuls kommn a peu près 35 cantimeiters lank en tusschn de toppn van nunder vlerkn zit der bykan e meiter. Nundern boovnkant is bruun toet grysde en nundern ounderkant wit. Ze zyn surtout goed te herkenn deur nunder aanzichte die wit is en de vorme et van en herte. Z'en sterke pôotn me scherpe klauwers en oek e scherpn, krommn bek, die ollemoale dienn voun bêestn te stekkn.

• E kerkuul van d'oundersôorte Tyto alba alba

• Dutsekop van e kerkuul

Leefgebied en verspreidienge

Kerkuuls leevn verre overol ounder de 2000 meiter in oopn streekn, surtout woa dan der stikkn, wêen, huuzn en nie te vele boomn zyn.

't Zyn d'uuls die de grotste verspreidienge van de weireld en (up ieder continent buutn Antarctica). 't Verspreidiengsgebied van de verschillige, erkende oundersôortn:

• Tyto alba alba: West-Europa (oek Ierland en Iengeland) toet Nôord-Afrika, Niger, Egypte, Soedan, Nôord-West-Turkeye, de Baleaarn, Itoalië, Sicilië, Canarische Eilandn, Hongareye toet Balkan (overlappnd met T. a. guttata.
• Tyto alba javanica: Maleisië, Indonesië
• Tyto alba furcata: Cuba, Jamaica, Kaaimaneilandn
• Tyto alba tuidara: Zuud-Amerika (Argentinië (oek Falklandeilandn), Uruguay, Paraguay, Brazilië)
• Tyto alba guttata: Centroal-Europa, Ôost-Europa toet de Baltische Stoatn en Oekraïene, Roemenië, Balkan, Grieknland
• Tyto alba delicatula: Australië en eilandn (nie Tasmanië), stikkn van Indonesië, Melanesië (bv. Nieuw-Caledonië en Timor) en Polynesië (bv. Fiji en Tonga)
• Tyto alba pratincola: Zuud-Canada toet Mexico, Bermuda, Bahama's, Haïti en Domincoanschn Republiek
• Tyto alba punctatissima: Galapagoseilandn (oltemets anzien lik en aparte sôorte)
• Tyto alba poensis: Bioko (eiland vôorn Equatorioal Guinea)
• Tyto alba thomensis: São Tomé (oltemets anzien lik en aparte sôorte), nie up Príncipe
• Tyto alba affinis: Afrika ounder 'n Sahara, Comoren, Madagascar
• Tyto alba guatemalae: Guatemala en ezo vors in Middn-Amerika toet Colombia
• Tyto alba deroepstorffi: Andamaneilandn (eilandgroep die ounder India volt, in de Golf van Bangladesh)
• Tyto alba bargei: Curaçao, messchien oek Bonaire
• Tyto alba sumbaensis: Sumba (eiland die ounder Indonesië volt)
• Tyto alba contempta: driehoek Venezuela, Colombia, Peru
• Tyto alba schmitzi: Madeira, Porto Santo
• Tyto alba ernesti: Corsica, Sardinië
• Tyto alba gracilirostris: Ôostn van de Canoarische Eilandn
• Tyto alba meeki: Papoea-Nieuw-Guinea
• Tyto alba detorta: Kaapverdische Eilandn (oltemets anzien lik en aparte sôorte)
• Tyto alba erlangeri: Kreta en aar eilandn ounder Grieknland, Cyprus, Turkeye, Middn-Ôostn, Arabisch Schiereiland, ôostelik toet in Iran
• Tyto alba stertens: Pakistan over Indië toet Thailand
• Tyto alba crassirostris: Tanga-eilandn (Papoea-Nieuw-Guinea)
• Tyto alba interposita: Santa Cruz en Bankseilandn in Vanuatu (Stilln Oceoan)
• Tyto alba hellmayri: nôord-ôostn van Zuud-Amerika, van Venezuela toet an de Amazone
• Tyto alba bondi: Roatàn en Guanaja (eilandn die ounder Venezuela volln)
• Tyto alba niveicauda: Isla de la Juventud (eiland die ounder Cuba volt)

Teetn en joagn

Omdan kerkuuls vele muuzn en rattn kokkeduunn, moakn ze in 'n nôordn van Duutsland goatn in nunder zolders, Uhlenlochs.

Kerkuuls vliegn lêge en troage over oopn ground voun klêne gewervelde bêestn, surtout knoagdiern, te pakkn. E koppel me joungn kut a peu près 1000 bêestn kokkeduunn in e joar. 't Gebeurt oek dan ze veugels pakkn die eevn grôot zyn of nunder zeve, mo dedie pekkn en trekkn ze toune wel in stikkn en brokkn. Klindere bêestn lik muuzn en rattn zwelvn ze wel in êne kêe binn, olles die toune nie ku verteirn (bêenn en oar) spuugn ze were uut (broakbolln). Nunder stofwisselienge goat vele zidder of van uuls die eevn grôot zyn, woadeure dan ze vele mêer moetn eetn. Dat makt oek dan ze geirn ezien zyn deur boern, want 't is gin êen aar bêeste die zovele muuzn en rattn fret. Ze moakn toune e gat in nundern zolder, woadeure dan der uuls e nest kunn moakn.

Ze joagn zuver me nunder ôorn, nunder oogn enn ze nie nôdig, oloewel dan ze wel goed kunn zien in 'n doenkern.

Stoatus

Oloewel dan kerkuuls e grôte verspreidienge enn, goa 't nie overol eevn goed. Vroegerder wos er vele up ejoagd omdan de menschn peizdn dan ze te moakn an me gêestn of 'n duvel, deur nunder wit aanzichte. In de êeste vichtig-tsjestig joar van de 20ste êeuwe zyn der oek e masse dôod egoan deur 't gebruuk van DDT (oek e masse sôortn stekkers zyn doadeure uuteroeid) en loaterder joarn oek deur rattevergif.

Koréak (Tyto alba) téh bueuk ti kulawarga Tytonidae. Koréak téh minangka bueuk spésiés Tytonidae anu paling lega ambahanana, sarta kaasup salah sahiji manuk sumebar ampir ka sakuliah dunya.

Left

Dedegan

Awak koréak (panjang 33–39 cm) dibulen ku bulu kelir pias, jangjangna panjang (80–95 cm mun mébér), sukuna panjang. Hulu jeung tonggongna rada coklat, sedengkeun handapna bodas.

Rujukan

• Wikipédia basa Inggris. Barn Owl. Dicutat 1 Oktober 2007.

• Bachynski, K. & Harris, M. (2002): Animal Diversity Web: Tyto alba (barn owl). Dicutat 2006-9-21.
• Bruce, M. D. (1999): Family Tytonidae (Barn-owls). In: del Hoyo, J.; Elliott, A. & Sargatal, J. (eds): Handbook of Birds of the World, Volume 5: Barn-owls to Hummingbirds: 34-75, plates 1-3. Lynx Edicions, Barcelona. ISBN 84-87334-25-3
• Day, Charles (2001): Reséarchers uncover the neural details of how Barn Owls locate sound sources. Phys. Today 54(6): 20-22. artikel HTML lengkep
• Tipling, David (1995): How now, barn owl. New Sci. 145(1960): 43-. abstrak HTML
• Taylor, Iain (1994): Barn Owls: Predator-Prey Relationships and Conservation. Cambridge University Press. ISBN 0-521-39290-X

Tumbu kaluar

• BrainMaps: Tyto alba (barn owl) brain
• Barn Owl videos at the Internet Bird Collection website
• Barn Owl - Tyto alba - USGS Patuxent Bird Identification InfoCenter
• Barn Owl Species Account - Cornell Lab of Ornithology
• Barn Owl Information - South Dakota Birds
• BTO - BOMP - BTO Barn Owl Monitoring Project (BOMP)
• Suffolk Community Barn Owl Project - Suffolk Community Barn Owl Project
• Barn Owl Project in Austria - Barn Owl Project in Austria
• BBC - Wales - Barn Owls - BBC Wales Barn Owl page

Kundê spî an kundê kadîn (Tyto alba), cureyekî kundan e, ku ji cinsê Tyto û ji famîleya kundên kadîn (Tytonidae)

Şayes

Dirêjiyê kundê spî heta 35 cm digihê. Bi taybetî, li Başûrê Kurdistanê dihêt dîtin.

Çavkanî

Ang kuwago ng kamalig (Tyto alba) ay ang pinakalawak na ipinamamahagi species ng kuwago at isa sa pinakakalat sa lahat ng mga ibon. Tinutukoy din ito bilang karaniwang bahaw ng kamalig, upang makilala ito mula sa iba pang mga species sa pamilya nito Tytonidae, na bumubuo sa isa sa dalawang pangunahing mga lineage ng mga buháy na pamumuhay, ang iba ay ang karaniwang mga kuwago (Strigidae).

Ang lathalaing ito ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa nito.

Ko e lulu ko e manupuna tuʻufonua mo mafolalahia ʻi Tongá ni, pea foki ʻi he ngaahi konga lahi ʻo māmani. Neongo ia ʻoku siʻisiʻi pē hono ʻilo ʻe he kakai koeʻuhi ʻoku lele ia lolotonga he pō ʻi heʻene siu ki he fanga kumā. Ko hono lahi ko e senitimita ʻe 35.

Tataku

• D. Watling, Tohi talateu ki he manupuna ʻo Tonga

A Malacedda (o malacella o ancu u malaceddu) (Tyto alba) hè un aceddu chì faci partita di a famiglia di i Tytonidae.

In Corsica

A malacedda hè prisenti è cumuna in Corsica.

Rifarenzi

• Thibault, Jean-Claude, Acelli di Corsica - Les oiseaux de Corse, 1983, PRNC (in francesu)

Da veda dinò

• u ciocciu
• aceddi di Corsica

Noktuo esas speco di strigo, rapt-ucelo noktala.

Serak Jawa utawa Tyto Alba ya iku manuk kang isih kelebu jinisé manuk beluk.^[1] Serak Jawa gampang dititeni rupané maujud jantung, wernane putih lan pinggire soklat.^[1] Matane madhep mangarep.^[1] Wulune alus, wernane putih, pérangan dhuwure klawu rada padhang lan ana garis kang rada peteng lan totol-totol nyebar ing awake kabèh.^[1] Ana tandha kempling ing suwiwi lan gegere.^[1] Bagiyan ngisore wernane putih karo totol-totol ireng utawa oa ana.^[1] wulu sikile arang-arang.^[1] Ndhase gedhé, keker lan mbunder.^[1] Iris mata wernane ireng.^[1] Cucuke landhep, madhep ngisor, rada putih.^[1] Sikile putih rada kuning nganti soklat.^[1] Lanang-Wedok gehdene lan wernane arep padha nanging racaké kang wédok awake luwih gedhen 25%.^[1]

Manuk Beluk racaké ana ing saben nagara ing donya.^[1] Ana ing Indonésia dhéwé, saliyané Tyto Alba kang asalé saka Famili Tytonidae, ana uga génus-génus saka famili Strigiadae, kaya: Otus, Bubo, lan Ninox.^[1] Sanajan wis akèh kang dingerteni sadurungé, Tyto Alba nembé dideskripsike taun 1769 déning naturalis saka Italia asmane Giovanni Scopoli. Jeneng spésies alba dipilih amarga wulune putih.^[1] jeneng liya saka Tyto alba ya iku: burung hantu muka monyet, burung hantu kerdil, burung hantu emas, burung hantu pérak , burung hantu malam, burung hantu tikus, burung hantu pemekik, burung hantu jerami, lan burung hantu cantik.^[1]

Morfologi

Awak pérangan ndhuwur wernane klawu padang ana garis-garis rada peteng lan totol-totol pucet kang nyebar ing wulu sakawake.^[2] Ing suwiwi lan gegere ana totol-totol lusuh.^[2] Bagiyan ngisor wernane putih lan ana kang duwé totol-totol ireng (nanging uga ana jinis kang ora duwé totol-totol ireng).^[2] Wulu ing sikil ngisor racaké tipis.^[2] Béntuk raine kaya jantung warna putih lan pinggire rada soklat.^[2] Iris mata wernane ireng.^[2] Werna sikil putih arep nguning nganti soklat.^[2]

Gedhene Awak

Gedhene awak manuk sig lanang lan wédok arep padha, nanging racaké kang wédok awake luwih gedhé sitik.^[2]

Ukurane manuk wédok

Dhawane awak: 34–40 cm^[2]

Rentang suwiwi: ± 110 cm^[2]

Bobot awak: ± 570 gr^[2]

Ukuran manuk lanan

Dhawane awak: 32 – 38 cm^[2]

Rentang suwiwi: ± 107 cm^[2]

Bobot awak: ± 470 gr^[2]

Fisiologi

Kemampuan terbang

Rikala nggolèk mangsa, Tyto Alba nduwé strategi kang béda karo jinis-jinis manuk predator liyané.^[3] Manuk-manuk predator liya, racaké ngandelake mabure kang rikat lan nggawe kaget mangsane.^[2] Rikala nggolèk mangsa Tyto Alba ngandelake cara mabur kang tanpa swara lan ngrungokake swara mangasane.^[2] Swara amarga obahe suwiwi, dilirihake karo lapisan kaya beludru ing wulu-wulu suwiwine.^[2] Kajaba iku, pinggir suwiwine Tyto Alba ana jumbai-jumbai alus kang bisa nglirihake swara suwiwi.^[2] Cara mabur kang tanpa swara iki nyebabake mangsa ora bisa krungu obahe Tyto Alba.^[1]

Indera penglihatan

Mata Tyto Alba peka sanget saéngga bisa ndelok sanajan ana ing petengan.^[3] Kanggo ngerteni panggonan mangsane, mata lan pangrungon Tyto Alba kerja bareng-bareng.^[3] Mata Tyto Alba panggonane ajeg ing panggonane, madhep mengarep lan ngewenehi pandelengan kang sipate binokuler lan stereoskopik.^[3] Panggonan mata kang ajeg duwé kakurangan, mligi kanggo ndeteksi kiwa-tengené.^[3] Kanggo nanggulangi kaya ngene, Tyto Alba duwé gulu kang fleksibel saéngga ndase bisa muter 270 derajat.^[3] Mata Tyto Alba bisa adhaptasi kang apik kanggo ndelok sanajan panggonane ora padang.^[3] Iki bisa dititeni saka ukurane pupil mata kang gedhé lan retina kang kasusun saka sel-sel sensitif kang ngewenehi efek pandelengan monokromatik.^[3] Mata Tyto Alba duwé lapisan membran panutup kang bisa dibuka lan ditutup.^[2] Obahe buka lan nutup membran iku fungsine kanggo ngresiki mata saka bleduk lan reget kang neplek ing mata.^[1]

Indera pendengaran

Tyto Alba duwé susunan panggonan kuping kang béda karo liyané, amarga ora simetris utawa dhuwur lan sudute ora padha.^[4] Bolongan-bolongan kuping mau dislubungi karo lapisan fleksibel kang kasusun saka wulu-wulu cendhak kaya wulu kang nutupi raine.^[4] Lapisan mau fungsie mawa keping pemantul utawa reflektor swara.^[4] Sing kaya ngono iku nggawe Tyto Alba nduwé pangrungon kang peka lan sipaté ngarah (direksional) marang sumber swara, saenga Tyto Alba bisa ngerti panggonan mangsane sanajan kahanane peteng ndedet.^[4]

Cara Mangan

Tyto Alba duwé pakulinan mangan kang béda, gumantung saka gedhene mangsa kang kecekel, Tyto Alba bisa nguntal mangsane wutuh utawa dicacah dadi luwih cilik sadurungen diuntal.^[4] Daging lan pérangan kang empuk saka awake bakal dicerna, wulu lan balung ora dicerna banjur dimuntahake manèh wujud pellet.^[4]

Reproduksi

Ana panaliten kang nyatakake Tyto Alba duwé sipat Poligami.^[5] Manuk lanang siji bisa duwé pasangan punjul siji, kang jarak susohe kurang saka 100 mèter.^[5] Pas wayah kawin, manuk lanang mabur ngiteri wit cedhak susoh, karo ngentokake swara kaya koaran.^[5] Akeh-akèhé Tyto Alba nggawe susoh ing wit nganti dhuwure 20 mèter.^[5] Dhèwèké uga bisa nyusoh ing wangunan tuwa, guwa, lan ceruk sumur.^[5] Burung Hantu bisa manak saben taun, gumantung saka cukup orane sumber pangan.^[5] Yèn kaanan lingkungane njurung, sapasang Tyto Alba bisa manak ping loro setahun.^[5] Ana ing laladan temperata lan sub Artik, mangsa kawin lan manak Tyto Alba kedadeyan rikala mangsa semi.^[5] Populasi tikus kang dhuwur bisa ndadèkaké Tyto Alba ngrembaka saya akèh.^[5] Ana ing samangsa kawin manuk wédok Tyto Alba bisa ngendhog 3-6 malah ana kang nganti 12 ing rentang rong dina.^[5] Werna ndhoge putih lan wujudé bunder lonjong.^[5] Dhawane 38–46 mm lan ambané 30-35mm.^[5] Ndhog age-age dikremi sawisé diselehke suwéné 30-34 dina.^[5] Anakan kang awake luwih gedhé racaké luwih akèh éntuk pakan saka mbokne.^[5] Amarga iku, arang banget tinemu kabèh anakan netes ing sasusoh barengan bisa urip, kejaba sumber pakan ing kiwa-tengené kono akèh.^[5] Lumrahé, anakan kang paling cilik utawa kang netes paling keri bakal mati dipateni anakan kang luwih tuwa.^[5]

Habitat lan Pasebarane

Habitat

Serak Jawa utawa Tyto Alba racaké ana ing laladan wit-witan, nganti panggonan kang dhuwure 1.600 m dpl.^[6] Ing pinran alas, perkebunan, pekarangan nganti taman-taman kutha gedhé.^[6] Kerep menclok endep ing wit-witan utawa perdu, karo ngentokake swara saut-sautan karo pasangane.^[6] Pisan-pisan mudhun nyamber mangsane.^[2] Kerep uga nggolèk mangsa bareng karo anak-anaké. Aktif rikala bengi, nanging kala-kala aktif rikala sore lan pajar.^[6] Awan-awan Tyto Alba racaké mung meneng ing bolongan-bolongan wot, guwa, sumur, wangunan-wangunan tuwa.^[2]

Ana jinisé Tyto Alba mirunggan, kang bisa manggoni panggonan gaweyan manungsa kang kaya bolongan wit.^[6] Susoh gagak lan manuk predator liya kang ditinggal uga bisa dadi pilihan.^[6] Sela-selane watu uga dienggoni.^[6]

Distribusi populasi

Tyto alba iku jinisé manuk kang sumebar nganti sadonya (kosmopolitan).^[6] Populasi manuk iki bisa ditemoni ing saben bawana kejaba Antartika, kelebu kabèh wewengkon Australia lan Tasmania.^[6] Tyto Alba uga bisa ditemoni ing wewengkon Inggris lan Éropah, lan bisa uga ing Asia Selatan, tenggara lan barat, Afrika lan Wewengkon Amérika Utara.^[6] Ing Amérika Selatan, Tyto Alba bisa tinemu ing laladan savana lan kepulonan Oceania kaya kepulonan Galapagos.^[6]

Cathetan suku

Left

D'Tureil oder Tuermeil^[1] (Tyto alba) ass eng Eilenaart, déi an temperéierten, subtropeschen an tropesche Klimazone virkënnt, a mat dee meeschtverbreetste Vull op der Welt ass.

Beschreiwung

D'Tureil gëtt 30–36 cm grouss. Se ass en nuetsaktive Vull, dee sech haaptsächlech vu Mais erniert. Se huet Aen, déi um viischte Kapp nieftenee leien, an déi och bei Däischtert gutt gesinn. Ronderëm hir Aen ass en häerzfërmege Schleier aus méi klenge Plommen, deem seng Funktioun et ass, wéi en Triichter de Schall bei d'Oueren ze leeden. D'Tuereil huet en exzellent Gehéier. D'Faarf vum Bauch an der Broscht ass variabel a geet vu rengem Wäiss bis zum Gielbronge mat drëpsefërmege groe Flecken.

Brutt

D'Zuel vun deene Jonken hänkt dovun of, ob et e Joer mat villen oder wéinege Mais ass. Meeschtens huet eng Koppel eng Brutt am Joer mat 4-6 Jonken. A gudde Maisjore britt se zweemol. Eng Koppel Eile mat Jonker verdillegt an enger Nuecht 50 bis 60 Mais. Déi Jonk kommen am Ofstand vun e puer Deeg vuneneen op d'Welt. Wa se erwuesse ginn, fléien déi Jonk aus der Bruttgéigend fort, wann et do net méi genuch ze friesse gëtt. Dat kënnen Honnerte vu Kilometer sinn; de Rank vun enger Tureil, déi zu Lëtzebuerg, zu Biwer, gebuer gouf, ass 1.796 Kilometer wäit ewech a Spuenien erëmfonnt ginn.

D'Tureil zu Lëtzebuerg

D'Tureil ass ass eng vun de 7 Eilenaarten, déi et zu Lëtzebuerg gëtt. Hire lëtzebuergeschen Numm huet se, well se hir Näschter gären a Kierchtierm baut. Zu Lëtzebuerg gëtt et 200-300 Bruttkoppelen där Eilen^[1]. Nom Zweete Weltkrich hat hir Zuel staark ofgeholl, dat well vill Kierchtierm (haaptsächlech wéinst de verwëlderten Hausdauwen) vergittert an d'Ëffnunge vu ville Scheieren a Ställ zougestoppt goufen. Nodeem d'Lëtzebuerger Natur- a Vulleschutzliga speziell Naschtkëschten opgehaangen huet, konnt de Bestand sech stabiliséieren.

D'Tureil steet op der Rouder Lëscht vun de Bruttvigel, déi potentiell bedreet sinn, auszestierwen. Si ass 2008 vun der LNVL als de Vull vum Joer erausgesicht ginn.

Literatur

• Lorgé, P. & E. Melchior, 2010. In Vögel Luxemburgs, S. 183: Schleiereule, Tuermeil. Erausgi vun der Lëtzebuerger Natur- a Vulleschutzliga. ISBN 978-2-919920-01-3

Kuckt och

• Lëscht vun de Vullen zu Lëtzebuerg

Um Spaweck

• D'Tureil op der Websäit vun der LNVL

Referenzen

1. ↑ ^{1,0 1,1} Lorgé, P. & E. Melchior, 2010, S. 183.

Tyto alba es un specie de Tyto.

Türnüül uun a loft.

At türnüül (kadüül, ^(ha.) slaierööl, ^(mo.) törn-ööl) (Tyto alba) as en kadüülfögel ütj at famile Tytonidae.

Beskriiwang

Futnuuuten

Ferwis efter bütjen

Wikimedia Commons hää bilen of filmer tu:

Wikispecies hää en artiikel tu:

The White houlet (Tyto alba) is the maist widely distreebute speshie o houlet, an ane o the maist widespread o aw birds.

References

Éziudmor (Tyto alba)

• in franchoés = Effraie des clochers , Chouette effraie obin Dame blanche.

• T. a. alba, UK

• 
• 
• tiots éziudmors; T. a. pratincola, USA

H Τυτώ (-ούς) είναι γλαυκόμορφο πτηνό της οικογενείας των Τυτονιδών, που απαντά και στον ελλαδικό χώρο. Η επιστημονική ονομασία του είδους είναι Tyto alba και περιλαμβάνει 32 υποείδη.^[2][3]

Στην Ελλάδα απαντούν τα υποείδη Tyto alba alba, Tyto alba guttata και Tyto alba erlangeri (Κρήτη). ^[4]

• Αντίθετα με ό,τι πιστεύεται, η τυτώ δεν είναι κουκουβάγια με την αυστηρή έννοια (sensu stricto) του όρου (οικογένεια Γλαυκίδες (Strigidae)), αλλά αποτελεί ένα ιδιαίτερο γλαυκόμορφο πτηνό (οικογένεια Τυτονίδες (Tytonidae)), που ανήκει στην ομάδα με τη γενική -και εν πολλοίς τεχνητή- ονομασία πεπλόγλαυκες.^[5] Αποτελεί το πλέον διαδεδομένο γλαυκόμορφο παγκοσμίως, με ευρύτατη εξάπλωση σε όλες τις ηπείρους (αν και όχι σε όλη την έκτασή τους), πολλά υποείδη και ανάλογα ταξινομικά προβλήματα (βλ. Συστηματική Ταξινομική).^[6]

Ονοματολογία

Η λατινική ονομασία του γένους Tyto, έχει ελληνικές ρίζες και πρωτοαναφέρεται από τον Ησύχιο με τη σημασία της λέξης «γλαυξ». Ο σχηματισμός της είναι, πιθανότατα, ηχομιμητικός με το επίθημα -ώ (πρβλ. λεχ-ώ) και εμφανίζει το ίδιο θέμα με τα: λατ. tutubãre (=κλαίω -για κουκουβάγια-), λιθουαν. tũtúoti (=σαλπίζω) κλπ. Ο τύπος των λέξεων που αναφέρονται στον Ησύχιο είναι: «τούτις ὁ κόσσυφος και ταύτασος, ὄρνις ποιός», και έχουν σχηματισθεί με παρόμοιο τρόπο, δηλαδή ηχομιμητικά.^[7]

• Λίγα είναι τα είδη πτηνών παγκοσμίως, με τόσο πολλά συνώνυμα στην αγγλική γλώσσα. Ενδεικτικά αναφέρονται: White Owl, Silver Owl, Demon Owl, Ghost Owl, Death Owl, Night Owl, Rat Owl, Church Owl, Cave Owl, Stone Owl, Monkey-faced Owl, Hissing Owl, Hobgoblin or Hobby Owl, Dobby Owl, White-breasted Owl, Golden Owl, Scritch Owl, Screech Owl, Straw Owl, Barnyard Owl, Delicate Owl κ.α., τα περισσότερα από τα οποία προέκυψαν από τη φωνή, το χρωματισμό ή τα ενδιαιτήματα του πουλιού. Το ίδιο συμβαίνει και με την επίσημη αγγλική ονομασία του, Barn Owl, που σημαίνει «κουκουβάγια των σταύλων»

Συστηματική Ταξινομική

Γεωγραφική κατανομή του είδους Tyto alba (σημ. στο χάρτη αναφέρεται η ευρύτερη εξάπλωση των υποειδών της τυτούς, χωρίς λεπτομέρειες για τις μεταναστεύσεις ή τις τοπικές μετακινήσεις τους. Επίσης, εκ παραδρομής, δεν περιλαμβάνεται η Αυστραλία)

Το είδος περιγράφηκε από τον Τζιοβάνι Σκόπολι (1723-1788), το 1769, ως Strix alba.^[8]

Η τυτώ, όπως συχνά συμβαίνει με όλα τα είδη με παγκόσμια εξάπλωση, εμφανίζει πολλά προβλήματα στη συστηματική ταξινόμησή της, με πολλά υποείδη, ενδημισμούς, γεωγραφικές αλληλοεπικαλύψεις, ενδιάμεσες μορφές κ.ο.κ., γεγονός που διατηρεί μια διαρκή κατάσταση διαφωνιών γύρω από την κατάταξη των διαφόρων taxa του πτηνού. Στο παρόν λήμμα τηρείται η κατά Howard and Moore, Checklist of the Birds of the World, 2003 ταξινομική, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν διαρκείς αλλαγές, που χρήζουν ειδικής βιβλιογραφίας.^[2]

Γεωγραφική κατανομή υποειδών

Η τυτώ είναι ένα είδος με ευρεία κατανομή σε όλες τις ηπείρους, αν και σε κάποιες από αυτές (Ασία, Β. Αμερική) λείπει από μεγάλες περιοχές. Απουσιάζει, γενικότερα, από τις υποαρκτικές και ερημικές περιοχές, από τη Β. Ασία, μεγάλο μέρος της Ινδονησίας και από πολλά νησιά του Ειρηνικού. Μπορεί να απαντηθεί σε όλες τις μορφές διαμονής ή/και συνδυασμών τους: επιδημητικό, διαβατικό, καλοκαιρινός ή χειμερινός επισκέπτης, μερικώς μεταναστευτικό με μικρές τοπικές μετακινήσεις, γι’αυτό τα παρεχόμενα στοιχεία είναι -εκτός των περιπτώσεων ενδημισμού- ενδεικτικά.

Πολλά από τα καταχωρημένα υποείδη ποικίλλουν ευρέως σε μέγεθος και χρωματισμούς, υπακούοντας στους νόμους των Μπέργκμαν και Γκλόγκερ, άλλες φορές όμως με απρόβλεπτη εξελικτική διαδικασία.^[6]

Πηγές:^[13][14][15] (σημ. με έντονα γράμματα τα υποείδη που απαντούν στον ελλαδικό χώρο)

Μεταναστευτική συμπεριφορά

Το φθινόπωρο, τα νεαρά πουλιά συνήθως μετακινούνται σε ακτίνα 50 χιλιομέτρων από τις περιοχές όπου γεννήθηκαν, αυτή η απόσταση όμως, μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερη. Στη Βάδη-Βυρτεμβέργη, η μελέτη δακτυλιωμένων πτηνών έδειξε για παράδειγμα, μετακίνηση από την ολλανδική ακτή, στη νότια Γαλλία και στην Ισπανία. Πραγματικά μεγάλες μεταναστεύσεις συμβαίνουν κάθε φορά που, υψηλά αποθέματα πληθυσμών των πουλιών, συμπίπτουν με κατάρρευση του πληθυσμού των ποντικιών σε ένα τομέα. Αντίθετα, κατά τα έτη στα οποία τα ποντίκια μιάς περιοχής πολλαπλασιάζονται, τα νεαρά πουλιά μπορεί να εγκατασταθούν σε άμεση γειτνίαση με τους γονείς τους.

Τυχαίοι, περιπλανώμενοι επισκέπτες έχουν αναφερθεί μεταξύ άλλων από την Εσθονία, τη Νορβηγία, τη Φινλανδία, τα Σβάλμπαρντ, το Γιαν Μάγεν και τη Νέα Ζηλανδία.^[1]

Στην Ελλάδα, η τυτώ είναι επιδημητική, μένει δηλαδή μόνιμα και φωλιάζει στη βόρεια και κεντρική χώρα, αλλά απαντάται και ως μεταναστευτική και χειμερινή επισκέπτρια στα υπόλοιπα ηπειρωτικά.^[5][16][17]

Βιότοπος

Η τυτώ απαντά σε ευρύτατο φάσμα ενδιαιτημάτων, που περιλαμβάνει περιοχές αντίστοιχες με τους οικοτόπους του εκάστοτε υποείδους, εκτός από τα πολύ πυκνά τροπικά δάση, εσωτερικές ερήμους και ορεινές περιοχές. Προτιμάει τα ημι-ανοικτά τοπία, όπως σαβάνες, ημι-ερήμους και στέπες με δένδρα. Στην Ευρώπη, όμως, απαντά σχεδόν αποκλειστικά στα ανοιχτά γεωργικά τοπία που γειτνιάζουν με οικιστικές περιοχές (ιδιαίτερα κωμοπόλεις ή χωριά), χρησιμοποιώντας για την αναπαραγωγή της κυρίως αχυρώνες, στάβλους και καμπαναριά εκκλησιών, ενώ σπάνια χρησιμοποιεί κοιλότητες δέντρων. Συνήθως δεν βρίσκεται σε περιοχές πάνω από τα 2000 μέτρα, αλλά στους τροπικούς μπορεί να φθάσει μέχρι τα 3000 μέτρα. Κατά τη διάρκεια της ανάπαυσης την ημέρα κρύβεται σε διάφορους κρυψώνες σε αχυρώνες, ερείπια, τρύπες δέντρων ή ρωγμές.

Στην Ελλάδα, απαντά σε αγρούς και άλλες ανοικτές περιοχές με διάσπαρτα δένδρα, αγροικίες και παλαιά κτήρια.^[5], σταύλους, αχυρώνες και ερείπια.^[18]

Μορφολογία

Τυτώ

Η Τυτώ, είναι ένα πουλί που παρουσιάζει αρκετές ομοιότητες με τις συγγενικές κουκουβάγιες -που ανήκουν σε άλλην οικογένεια- αλλά και αρκετές διαφορές: είναι το μόνο γλαυκόμορφο που εμφανίζει καρδιοειδή δίσκο προσώπου. Επίσης ο μεσαίος και ο εσωτερικός δάκτυλος του ποδιού έχουν το ίδιο μήκος και, το εσωτερικό χείλος του νυχιού του μεσαίου δακτύλου είναι οδοντωτό (διαφορές από την οικογένεια Γλαυκίδες).^[19] Ο χρωματισμός της άνω επιφανείας διαφέρει ανάλογα με το υποείδος (σημ. η περιγραφή που δίνεται παρακάτω αφορά στα ευρωπαϊκά υποείδη).

Σε γενικές γραμμές, πρόκειται για μεσαίου μεγέθους γλαυκόμορφο με απαλούς πάλ χρωματισμούς, μακριές πτέρυγες, μακρείς σχεδόν άπτερους ταρσούς και, κοντή τετραγωνισμένη ουρά.

• Ειδικά, το πρόσωπο της τυτούς, αποτελεί ξεχωριστή περίπτωση αφού, λόγω σχήματος, διαφορετικού χρώματος από το υπόλοιπο κεφάλι, της έλλειψης ωτικών λοφίων (αντία) και της παρουσίας χαρακτηριστικών πτιλοειδών πτερών πάνω από το ράμφος, που δίνουν την αίσθηση μύτης, έχει δικαίως περιγραφεί ως «επίπεδη αποκριάτικη μάσκα» που έχει φορεθεί αταίριαστα με το υπόλοιπο σώμα. Φυσικά, λόγω του προσώπου της , και μόνο, δεν συγχέεται με οποιοδήποτε άλλο είδος (indistinguishable).^[6][20][21]

Το κεφάλι και το πάνω μέρος του σώματος συνήθως κυμαίνονται ανάμεσα σε ένα ελαφρύ καφέ και ένα ανοιχτόχρωμο ή σκούρο γκρι (ειδικά στο μέτωπο και στη ράχη) στα περισσότερα υποείδη. Άλλα άτομα έχουν ωχροχρυσόχρωμη άνω επιφάνεια (Όντρια), ενώ μερικά έχουν πιο πλούσιο βαθύ καφέ χρώμα. Σε όλες όμως τις περιπτώσεις ξεχωρίζουν οι διάσπαρτες μικρές, λεπτές, ανοικτόφαιες κηλίδες που βρίσκονται σε όλη την άνω επιφάνεια, εκτός από τα ερετικά και πηδαλιώδη φτερά που έχουν χρώμα ανοικτό καφέ με σκουρότερες ραβδώσεις. Το καρδιοειδές πρόσωπο είναι συνήθως λευκό, αλλά σε ορισμένα υποείδη έχει χρώμα καφετί. Η κάτω επιφάνεια, συμπεριλαμβανομένων των φτερών του ταρσομεταταρσίου έχει χρώμα που ποικίλλει από λευκό έως ωχροκίτρινο (Όντρια), ή καφετί-κοκκινωπό ανάλογα με το υποείδος. Είναι είτε «καθαρό», είτε συχνότερα, φέρει μικροσκοπικά μαυροκαστανά στίγματα (speckles) που, η ποσότητά τους διαφέρει επίσης ανάλογα με το υποείδος. Διαπιστώθηκε ότι, τουλάχιστον στους ευρωπαϊκούς πληθυσμούς, τα θηλυκά που φέρουν κηλίδες είναι υγειέστερα από εκείνα που έχουν λίγες ή καθόλου, πράγμα που δεν ισχύει για τα αρσενικά. Επίσης, ανεξάρτητα από το υποείδος, τα αρσενικά έχουν λιγότερες -ή και καθόλου- κηλίδες από τα αντίστοιχα θηλυκά.^[22]

Το ράμφος ποικίλλει από ωχροκίτρινο έως ανοιχτό γκρί ή σκούρο καφετί και, φαίνεται ότι το χρώμα του αντιστοιχεί στο γενικότερο¾ χρώμα του πτερώματος. Οι οφθαλμοί είναι μικροί συγκρινόμενοι με εκείνους των Γλαυκιδών (κουκουβάγιες), ενώ η ίριδα έχει χρώμα καφέ μαυριδερό. Τα δάχτυλα των ποδιών έχουν χρώμα από ροζ έως σκούρο ροζ-γκρι και τα νύχια είναι μαύρα.^[6][23]

• Μήκος σώματος: (33-)35 έως 36(-39)εκατοστά
• Άνοιγμα πτερύγων: (85-)91 έως 93(-95) εκατοστά ^[17][24]
• Βάρος: Αρσενικό 290 έως 340 γραμμάρια Θηλυκό 330 έως 460 γραμμάρια^[24]

Τροφή

Κρανίο ενήλικου ατόμου

Η τυτώ τρέφεται κυρίως με μικρά σπονδυλωτά, ιδιαίτερα τρωκτικά, από τα οποία το μεγαλύτερο ποσοστό είναι οικιακά ποντίκια ή χωραφοπόντικες. Μελέτες έχουν δείξει ότι κάθε άτομο μπορεί να φάει ένα (1) ή περισσότερα τρωκτικά ανά νύκτα, ενώ όταν φωλιάζει, οι γονείς μαζί με τους νεοσσούς μπορεί να καταναλώσουν πάνω από 1.000 τρωκτικά ετησίως. Τοπικά άφθονα είδη τρωκτικών, μικρού σχετικά βάρους, συνήθως αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό λείας, ανεξάρτητα αν ανήκουν σε διαφορετικές οικογένειες (συνήθως Muridae, Cricetidae ή Geomyidae). Τα τρωκτικά αυτά, πιθανότατα αποτελούν τουλάχιστον τα ¾ της βιομάζας που καταναλώνεται από κάθε άτομο, με εξαίρεση ορισμένους νησιωτικούς πληθυσμούς.^[25]

Ακόμη και στην κεντρική Αυστραλία, το 97% των θηραμάτων αποτελείται από οικιακά ποντίκια που εισήχθησαν στην ήπειρο με τα πλοία, στους τελευταίους αιώνες. Στην Ιρλανδία, η τυχαία εισαγωγή του είδους Myodes glareolus στη δεκαετία του 1950 έχει οδηγήσει σε μια σημαντική στροφή στη διατροφή της Τυτούς, όπου είναι, πλέον, μακράν το θήραμα επιλογής.^[26]

Η διατροφή της συμπληρώνεται με ένα ευρύ φάσμα από διάφορα τοπικά μικρά σπονδυλωτά και ασπόνδυλα. Πρακτικά, μία τυτώ θα φάει οτιδήποτε μπορεί να αποτελεί κάτι περισσότερο από μία «χαψιά» (beakful), όπως μικρά ασπόνδυλα που ζυγίζουν λιγότερο από 0,05 γραμμάρια (!), μέχρι πτηνά του δικού της βάρους.

Όταν το θήραμα είναι μικρό, συνήθως κόβεται σε χοντρά κομμάτια και τρώγεται πλήρως, μαζί με τα οστά, ενώ όταν είναι μεγαλύτερο από, περίπου 100 g ή περισσότερο, όπως μικρά κουνέλια, μεγάλα ποντίκια ή αρουραίοι, συνήθως διαμελίζεται και τα μη βρώσιμα μέρη απορρίπτονται. Σε αντίθεση με ό, τι μερικές φορές πιστεύεται, η Τυτώ δεν τρώει κατοικίδια ζώα, τουλάχιστον σε τακτική βάση. Σε παγκόσμιο επίπεδο, διαφορετικά θηράματα εκτός από τα τρωκτικά, καταναλώνονται ανάλογα με τη διαθεσιμότητα. Σε νησιά πλούσια σε πτηνά, κάθε άτομο μπορεί να συμπεριλάβει μέχρι και 15-20% πουλιά στη διατροφή του, ενώ σε ανοικτούς λειμώνες θα καταναλώσει μεγάλη ποσότητα από τερμίτες, ή Ορθόπτερα (Copiphorinae), γρύλους (Stenopelmatidae) ή γνήσια τριζόνια (Gryllidae ). Νυχτερίδες, φρύνοι και σαύρες μπορεί επίσης συνθέτουν ένα μικρό αλλά εμφανές κομμάτι της λείας, ενώ κάποιες μυγαλές (shrews) που, στο κυνήγι για την τυτώ ίσως φαίνονται σαν ποντίκια, μπορεί να είναι δευτερεύουσα λεία μείζονος, ωστόσο, σημασίας.^[27]

Πτήση

Τυτώ εν πτήσει (βραβευμένη φωτογραφία)

Η τυτώ, όπως και τα άλλα Γλαυκόμορφα, χαρακτηρίζεται από την αθόρυβη πτήση της: τα εξωτερικά πρωτεύοντα ερετικά (πτητικά) πτερά της, διαθέτουν μικροσκοπικές κτενοειδείς οδοντώσεις στις ακμές των καλάμων, που «σπάζουν» τη ροή του αέρα εκατέρωθεν των πτερύγων, μειώνοντας την αντίσταση και εξαλείφοντας το θόρυβο. Στο τελευταίο συμμετέχει και ένα παχύ στρώμα από μαλακά καλυπτήρια πτερά (πτίλα), στην άνω επιφάνεια των πτερύγων.

Κατά τα άλλα, διακρίνεται από τις γνήσιες κουκουβάγιες, από την τετραγωνισμένη ουρά, την κυματοειδή (wavering), άκοπη κίνηση και τους μακρείς ταρσούς που κρέμονται όταν πετάει.

Κυνήγι

Η τυτώ είναι, γενικά, νυκτόβιο είδος όπως και οι γνήσιες κουκουβάγιες, μπορεί όμως να δραστηριοποιηθεί λίγο πριν το σούρουπο και, κάποιες φορές μπορεί να παρατηρηθεί κατά τη διάρκεια της ημέρας, να πετάει προσπαθώντας να αλλάξει κάποιο ανεπιθύμητο πόστο κουρνιάσματος. Κατά την περίοδο φωλιάσματος και όταν επικρατούν κακές καιρικές συνθήκες, η καθημερινή χρονική περίοδος κυνηγιού μπορεί να παραταθεί σημαντικά.

Η τυτώ προτιμάει να κυνηγά στα όρια των ανοικτών μεγάλων εκτάσεων (λιβάδια, αγροί) με τα δάση (δασοόρια). Πετάει χαμηλά και σχετικά αργά πάνω από το έδαφος, εποπτεύοντας το χώρο για σημεία που, πιθανόν, κρύβουν θηράματα. Πιο σπάνια, μπορεί να χρησιμοποιεί κάποια υψηλότερα πόστα (στύλους, φράχτες), ως σημεία ενέδρας. Μελέτες έχουν δείξει ότι χρησιμοποιεί τους ίδιους εναέριους «διαδρόμους» για το καθημερινό της κυνήγι σε μία συγκεκριμένη περιοχή.

Λεπτομέρεια προσώπου

• Έχει εξαιρετικά οξεία ακοή, στην οποία συμβάλλει ο επίπεδος δίσκος του προσώπου της, ο οποίος λειτουργεί σαν δορυφορικό πιάτο επιλογής (sic), λαμβάνοντας σήματα από την κατεύθυνση που το στρέφει ενώ, ταυτόχρονα, λειτουργεί ως ασπίδα για άλλους, αδιάφορους ήχους. Τα αυτιά της είναι τοποθετημένα ασυμμετρικά στο κεφάλι, και της δίνουν «στερεοφωνική» αντίληψη της πηγής και της απόστασης των ήχων, γεγονός που πρακτικά σημαίνει ότι δεν χρειάζεται καθόλου να βλέπει, κυνηγώντας άνετα μέσα στο απόλυτο σκοτάδι. Βέβαια, όταν κυνηγάει όσο υπάρχει ακόμη φως, χρησιμοποιεί και την όρασή της.

Μόλις αντιληφθεί κάποιον ήχο, ορμάει ταχύτατα και κατευθύνεται με ακρίβεια εκατοστού στο στόχο, βυθίζοντας τα νύχια της βαθιά στη λεία, ακόμη και άν βρίσκεται κάτω από το χώμα, τη βλάστηση ή κάτω από παχύ στρώμα χιονιού. Πρακτικά, όταν ένα τρωκτικό προδώσει τη θέση του, δεν έχει καμία ελπίδα διαφυγής.

Σε σύγκριση με άλλα Γλαυκόμορφα παρομοίου μεγέθους, διαθέτει αρκετά υψηλότερο μεταβολικό ρυθμό, γεγονός που την υποχρεώνει σε μεγάλη κατανάλωση τροφής. Πρακτικά, καταναλώνει περισσότερα τρωκτικά σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα από ό, τι, ενδεχομένως, κάθε άλλο πλάσμα. Αυτό καθιστά την τυτώ ένα από τα πιο πολύτιμα άγρια ζώα για τους αγρότες, πολλοί από τους οποίους, μάλιστα, τις βρίσκουν πολύ πιο αποτελεσματικές και «οικολογικές» από τα δηλητήρια που χρησιμοποιούνται κατά των τρωκτικών και, ενθαρρύνουν την παρουσία τους κατασκευάζοντας διόδους για φωλιές (βλ. Κουλτούρα).^[28]

Ηθολογία

Η τυτώ περνάει τη μέρα της σε προστατευμένους από οχλήσεις χώρους κουρνιάσματος, όπου κάθεται ακίνητη και μισοκοιμισμένη. Επιπροσθέτως, αυτοί οι χώροι πρέπει να είναι σκοτεινοί και να παρέχουν προστασία από τις καιρικές συνθήκες. Ανάλογα με το υποείδος και το φυσικό περιβάλλον, μπορεί να είναι ένας παλιός αχυρώνας, ένα κοίλο δέντρο, κάποια προστατευμένη πλαγιά ή μία σπηλιά. Τα πουλιά στέκονται σε όρθια θέση πάνω σε χοντρά κλαδιά ή πέτρινες επιφάνειες, συχνά με κάποια διέξοδο διαφυγής προς την κατεύθυνση της πτήσης, όταν παραστεί ανάγκη. Κατά την περίοδο της ερωτοτροπίας και της αναπαραγωγής, οι δύο γονείς συνήθως κάθονται κοντά μεταξύ τους, σε ένα σημείο κοντά στη φωλιά. Μετά την ωοτοκία, τα αρσενικά αναζητούν κάποιο άλλο μέρος, σε κάποια απόσταση από τη φωλιά.

Τυτώ με τη λεία της

Πριν από την έναρξη του καθημερινού βραδινού κυνηγιού, τα πουλιά δραστηριοποιούνται κουνώντας το σώμα τους και «τεντώνοντάς» το. Στη συνέχεια, εκτελούν σωματικό «καθαρισμό» με τη βοήθεια ενός ιδιαίτερα διαμορφωμένου νυχιού στον μεσαίο δάκτυλο (βλ. Μορφολογία). Το πτέρωμα λιπαίνεται με τη βοήθεια του ράμφους, μέσω της έκκρισης ενός αδένα κάτω από τα φτερά. Μάλιστα, κατά την περίοδο του ζευγαρώματος, εκτελούνται επίσης αμοιβαίοι «αλληλοκαθαρισμοί», ιδιαίτερα στην περιοχή του προσώπου, το κεφάλι και το λαιμό. Τέλος, έχουν παρατηρηθεί να κάνουν τακτικά «ντους» (sic) με νερό κάποιας πηγής ή όταν βρέχει, ιδιαίτερα τις πρωινές ώρες.

Η συμπεριφορά τους απέναντι στους θηρευτές τους (βλ. Θηρευτές), συνίσταται κατά κύριο λόγο στην ενδελεχή αποφυγή αντιμετώπισής τους. Άλλωστε, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της ημέρας, τα πουλιά είναι συνήθως καλά κρυμμένα και καμουφλαρισμένα, σε όρθια θέση ηρεμίας. Ωστόσο, σε περίπτωση εμπλοκής, τρέχουν να κρυφτούν σε διαφορετικές θέσεις, ενώ σε ακραίες περιπτώσεις, τρέχοντας να διαφύγουν μπορεί να «πασπαλίσουν» τον εχθρό με εκκρίσεις από τα περιττώματα τους. Τα νεαρά πτηνά και τα ανήμπορα ενήλικα που δεν μπορούν να διαφύγουν, επιχειρούν να «απειλήσουν» τον αντίπαλο, υιοθετώντας μία στάση με ανοιγμένα φτερά και το σώμα λυγισμένο προς τα εμπρός, ενώ εκπέμπουν δυνατές κραυγές και κάνουν προσομοίωση επιθέσεων. Σε περίπτωση, όμως, σωματικής εμπλοκής, μπορούν να υπερασπιστούν τους εαυτούς τους κυρίως χτυπώντας με τα νύχια τους, ενώ σπάνια χρησιμοποιούν το ράμφος τους.

Τέλος, έχουν την περίεργη συνήθεια να χαμηλώνουν το κεφάλι τους και να το κινούν μπρος και πίσω.^[29]

Ζωτικός χώρος

Τα ενήλικα άτομα είναι ως επί το πλείστον μοναχικά και, με εξαίρεση την περίοδο του φλερτ και του ζευγαρώματος -όπως περιγράφεται παραπάνω-, σπάνια βρίσκονται κοντά το ένα στο άλλο. Ωστόσο, η εδαφική συμπεριφορά της Τυτούς δεν είναι πολύ έντονη, οπότε μπορούν να παρατηρηθούν συχνά διάφορα ζώα ή αναπαραγωγικά ζευγάρια σε σχετικά κοντινή απόσταση. Μάλιστα, κατά τη διάρκεια του χειμώνα, τα αρσενικά ανέχονται ακόμη και άτομα του φύλου τους στη δική τους περιοχή. Όμως, ειδικά κατά τις περιόδους αναπαραγωγής, τα αρσενικά υπερασπίζονται το ζωτικό τους χώρο με αυξημένη αμυντική ετοιμότητα, παρακολουθώντας τους τυχόν εισβολείς και εκδηλώνοντας επιθέσεις. Παρ 'όλα αυτά, οι κυνηγετικές περιοχές γειτονικών ζευγών αναπαραγωγής συχνά μπορεί να αλληλοεπικαλύπτονται σε μεγάλο εύρος.

Φωνή

Η τυτώ αρθρώνει διάφορα καλέσματα και ήχους, από τους οποίους ο πλέον χαρακτηριστικός είναι ένας ανοδικός σε συχνότητα (frequency) τόνος, ήπιος στην αρχή αλλά με συνεχή ενδυνάμωση προς το τέλος και, κατάληξη σε έναν δυνατό, οξύτατο ήχο, που για όσους είχαν την εμπειρία να τον ακούσουν από κοντά, έχει περιγραφεί ως «τρομακτική στριγγλιά, που παγώνει το αίμα».^[30][31]

Βγάζει επίσης όταν βρίσκεται στη φωλιά, ένα συριστικό ήχο (hisss) σαν του φιδιού, έναν ήχο που μοιάζει με ελαφρύ ροχαλητό καί τέλος, έναν ήχο που μοιάζει με γάβγισμα.^[24][29][31] Τέλος, αντίθετα με ό, τι πιστεύεται, η τυτώ δεν χουχουρίζει, όπως κάνουν οι περισσότερες γνήσιες κουκουβάγιες.^[29]

Αναπαραγωγή

Τυτώ (κοιλιακή όψη)

Στις εύκρατες περιοχές, η περίοδος αναπαραγωγής ξεκινάει συνήθως στα τέλη Μαρτίου με αρχές Απριλίου, αλλά κάποιες φορές πολύ νωρίς μέσα στο Φεβρουάριο.^[32] Σε πολλές περιπτώσεις, όμως, ιδιαίτερα εκτός Ευρώπης, η αναπαραγωγή ακολουθεί τα αποθέματα τροφής, οπότε μπορεί να παραταθεί για αρκετούς μήνες ή και να πραγματοποιείται καθ' όλη τη διάρκεια του έτους. Αυτός είναι και ο λόγος που, ακόμη και στις ψυχρότερες περιοχές, η εναπόθεση αυγών πραγματοποιείται δύο ή και τρεις φορές σε κάθε περίοδο φωλιάσματος. Εάν, όμως, τα αποθέματα τροφής πέσουν κάτω από ένα 60% των συνήθως υπαρχόντων, τότε η αναπαραγωγή δεν πραγματοποιείται.^[33]

Η φωλιά κατασκευάζεται σε ένα ευρύ φάσμα θέσεων, όπως σε κουφάλες δένδρων, κτήρια όλων των τύπων, κοιλότητες βράχων, γκρεμούς, λατομεία, κωδωνοστάσια, αχυρώνες, στάβλους κοκ. Δεν χρησιμοποιείται κάποιο ιδιαίτερο υλικό κατασκευής, αλλά η ίδια η κοιλότητα της θέσης, επιστρωμένη ελαφρά με υλικό εξέμεσης (pellets) του ίδιου του πουλιού.^[32]

Η γέννα αποτελείται από 4-7, κάποιες φορές από 2-12 αυγά, με τον αριθμό τους να ποικίλει σημαντικά ανάλογα με το υποείδος και την επικράτεια. Η εναπόθεση γίνεται ανά δύο ημέρες, κάποιες φορές περισσότερο. Η επώαση αρχίζει από το πρώτο αυγό, πραγματοποιείται από το θηλυκό και διαρκεί 27-34 ημέρες. Το αρσενικό εφοδιάζει με τροφή, αλλά ενώ το θηλυκό επωάζει, προσπαθεί πολύ συχνά να προσελκύσει περισσότερα θηλυκά και να ζευγαρώσει μαζί τους (Πολυγυνία). Ζευγαρώματα ενός θηλυκού με περισσότερα αρσενικά (Πολυανδρία) είναι επίσης δυνατή, αλλά σπάνια.

Οι νεοσσοί είναι ανισομεγέθεις, λόγω διαφοράς στην εκκόλαψη, φωλεόφιλοι και ανοίγουν τα μάτια τους την όγδοη ημέρα, περίπου. Επιτηρούνται και σιτίζονται και από τους δύο γονείς, αποκτούν απευθείας το πτέρωμα των ενηλίκων μεταξύ τρίτης και εβδόμης εβδομάδας, έχουν την ικανότητα πετάγματος στις 60 ημέρες, ενώ αναξαρτητοποιούνται στις 10 εβδομάδες, περίπου.^[32]

Στην Ελλάδα, η τυτώ δεν είναι σπάνια και φωλιάζει, ως επιδημητική, στη βόρεια και κεντρική χώρα, αλλά απαντά και ως μεταναστευτική και χειμερινή επισκέπτρια στα υπόλοιπα ηπειρωτικά.^[5][16][18]

Τυτώ

Προσδόκιμο ζωής και θηρευτές

Ασυνήθιστο για ένα σαρκοφάγο πτηνό αυτού του μεγέθους, είναι το γεγονός ότι, τα περισσότερα άτομα καταφέρνουν να αναπαράγονται μόνο μία φορά στη ζωή τους, ενώ πέφτουν θύματα άλλων αρπακτικών ή οδικών ατυχημάτων προτού φθάσουν σε ηλικία δύο ετών. Ωστόσο, ενώ τα άγρια άτομα είναι αναμφισβήτητα βραχύβια, η πραγματική διάρκεια ζωής του είδους είναι πολύ μεγαλύτερη - σε αιχμαλωσία μπορεί να φτάσει τα 20 χρόνια ή και περισσότερο. Σπάνια ένα άγριο πουλί φθάνει σε προχωρημένη ηλικία, όπως περίπου 12 χρόνια ή και περισσότερο, ενώ μία Τυτώ σε αιχμαλωσία στην Αγγλία έζησε 25 χρόνια. Λαμβάνοντας υπόψη αυτές τις στατιστικές, ο μέσος όρος ζωής του πουλιού είναι περίπου 4 χρόνια, και στατιστικά τα ¾ του συνόλου των ενηλίκων επιβιώνουν από το ένα έτος στο επόμενο. Όμως, όπως προαναφέρθηκε, η θνησιμότητα δεν είναι ομοιόμορφα κατανεμημένη σε όλη τη ζωή των πουλιών, και μόνο ένα νεαρό στα τρία καταφέρνει να ζει στην πρώτη περίοδο αναπαραγωγής του.^[34][35]

Στους θηρευτές της περιλαμβάνονται παγκοσμίως τα μεγάλα οπόσουμ (Didelphis), το κοινό ρακούν (Procyon lotor) και παρόμοια σαρκοφάγα θηλαστικά, καθώς και μεγάλα αρπακτικά πτηνά, όπως γεράκια, αετοί, γνήσιες κουκουβάγιες (Bubo virginianus, B. bubo) και άλλα. Μερικά άτομα μπορούν, επίσης, να πέσουν θύματα μεγάλων φιδιών, αλλά η μεγαλύτερη απειλή είναι οι άνθρωποι και τα κατοικίδια ζώα, ιδίως οι οικιακές ή άγριες γάτες.^[36]

Τυτώ στον Αίνο

Κατάσταση πληθυσμού

Παρόλο που η τυτώ ενδέχεται να ευνοήθηκε από την εξάπλωση της ανθρώπινης δραστηριότητας,^[18] έχει γίνει πολύ λιγότερο κοινή στην κεντρική Ευρώπη, τις τελευταίες δεκαετίες. Η μείωση αυτή οφείλεται κυρίως στην εντατικοποίηση της χρήσης γης στην πρόσφατη ιστορία, εκεί όπου βρίσκονται τα ενδιαιτήματα και οι θέσεις αναπαραγωγής των πουλιών, που επηρεάζονται δυσμενώς ή έχουν καταστραφεί. Ειδικότερα, οι σύγχρονες αροτρικές καλλιέργειες, περιορίζοντας άμεσα τους πληθυσμούς των τρωκτικών, περιορίζει επίσης έμμεσα τα ίδια τα πουλιά: στις μεθόδους καλλιέργειας που χρησιμοποιούνται σήμερα, το άχυρο αποβάλλεται πολύ σύντομα μετά τη συγκομιδή από τα χωράφια και οι μεγάλοι πληθυσμοί αρουραίων δεν μπορούν να επιβιώσουν υπό αυτές τις συνθήκες.

Η οικιστική πολιτική με νέα συγκροτήματα κατοικιών στις παρυφές των πόλεων οδήγησε επίσης στον αφανισμό των αχυρώνων, που είναι από τους βασικούς οικοτόπους του είδους. Επίσης, τοπικά ενδιαιτήματα με περιβόλια, αγροκτήματα, κήπους και φράκτες, τα οποία αντιπροσώπευαν μια ομαλή μετάβαση προς τις αστικές περιοχές, βρίσκονται μόνο σπάνια σήμερα. Τα περισσότερα νέα συγκροτήματα κατοικιών που συνορεύουν άμεσα με ανοικτές εκτάσεις δεν είναι πλέον αποικίσιμα, ακόμη και όταν παρέχουν επαρκή αριθμό τόπων αναπαραγωγής. Σε μια μελέτη από το Ινστιτούτο για την Οικολογία και την Βιολογία της Διατήρησης του 1987, που πραγματοποιήθηκε στο Baden-Württemberg, περιοχές όπως η κεντρική κοιλάδα Neckar, η περιοχή του Esslingen / Plochingen / Stuttgart, η μητροπολιτική περιοχή γύρω από την πόλη του Ludwigsburg και αλλού, δεν μπορούσαν πλέον να χαρακτηριστούν ως κατάλληλες για τα πουλιά.

Η παλαιά συνήθεια κατασκευής φωλιών σε ανθρωπογενές περιβάλλον, μεταξύ άλλων, σε αχυρώνες, στάβλους και καμπαναριά, δεν υφίσταται πλέον στα σύγχρονα κτίρια σταυλισμού με την εξάλειψη των παραδοσιακών οπών (βλ. Κουλτούρα). Οι ανακαινίσεις οδήγησαν στην κατεδάφιση παλαιών κτιρίων με φωλιές και, ως εκ τούτου, δεν είναι πλέον διαθέσιμες. Μια μελέτη από 390 δήμους στη Βάδη-Βυρτεμβέργη (Baden-Württemberg) δείχνει ότι κατά την περίοδο 1947-1982, το 72% των κοινοτήτων ανοικοδόμησαν τους εκκλησιαστικούς πύργους τους, έτσι ώστε δεν ήταν πλέον διαθέσιμοι για τα πτηνά.

Παρά τους παράγοντες κινδύνου, οι πληθυσμοί του είδους στην Ευρώπη είναι γενικά σταθεροί, με τάσεις ελάχιστα μειωτικές, γι’αυτό η IUCN έχει χαρακτηρίσει το είδος ως Ελαχίστης Ανησυχίας (LC) ^[1]

Ωστόσο, η τυτώ είναι από τα είδη που θα επηρεαστούν από την κλιματική αλλαγή. Μια ερευνητική ομάδα, που ανατέθηκε από την Υπηρεσία Περιβάλλοντος του Ηνωμένου Βασιλείου και της Βασιλικής Εταιρείας για την Προστασία των Πτηνών εξέτασε την μελλοντική ανάπτυξη της ευρωπαϊκής κατανομής αναπαραγωγής των πτηνών με βάση κλιματικά μοντέλα και, υποθέτει ότι μέχρι το τέλος του 21ου αιώνα, η εξάπλωση του είδους θα επεκταθεί σημαντικά προς τα βορειοανατολικά. Οι πιθανές νέες περιοχές κατανομής του περιλαμβάνουν τα νότια τμήματα της Φιννοσκανδιναβίας και την Ισλανδία. Επιπροσθέτως, με αυτές τις προβλέψεις, σε μεγάλα τμήματα της σημερινής νότιας ευρωπαϊκής κατανομής των ειδών δεν θα παρέχονται πιο κατάλληλα ενδιαιτήματα.^[37]

Αχυρώνας με τη χαρακτηριστική είσοδο για τα πτηνά

Κουλτούρα

Ως αποκλειστικοί κυνηγοί των ποντικιών και αρουραίων, τα πουλιά αυτά είχαν ευρέως εκτιμηθεί από τους αγρότες στην Ευρώπη. Μάλιστα, σε πολλές χώρες έχουν κατασκευαστεί παραδοσιακοί αχυρώνες και στάβλοι, με ειδικές πόρτες ή τρύπες (Uhlen τρύπα ή Uhlenflucht) που παρέχουν στα πουλιά πρόσβαση σε κατάλληλες θέσεις φωλιάσματος.

Ωστόσο, το παρουσιαστικό της τυτούς και κυρίως η φωνή της, την έχουν συνδέσει επίσης, με πολλές προλήψεις. Ένα πουλί καρφωμένο στην πόρτα απέτρεπε την καταστροφή του αγροκτήματος και το προστάτευε από κεραυνούς και φωτιά. Η φωνή της ήταν προάγγελος θανάτου σε ορισμένες περιοχές, ενώ σε άλλες προανήγγειλε, αντίθετα, μία επικείμενη γέννηση.

Η υψηλή αίσθηση ακοής του πτηνού, σε συνδυασμό με το ακριβές σύστημα εντοπισμού θέσης του ήχου, χρησιμοποιείται στην έρευνα ως ένα σύστημα -μοντέλο για κατευθυντική ακοή.^[38].

Η τυτώ ήταν το 1977 στη Γερμανία το «Πτηνό της Χρονιάς». Επιπλέον, αποτελεί το έμβλημα του Πανεπιστημίου του Σάαρ (Saarland).

Άλλες ονομασίες

Στον ελλαδικό χώρο η Τυτώ απαντά και με τις ονομασίες Χαροπούλι, Ανθρωποπούλι, Κλαψοπούλι, Στριγγλοπούλι, Νεκροπούλι, Πεπλόγλαυκα, Μπαρμπαγιάννης, Ζαρί (Κρήτη) ^[39] και Χουχουλόγεωργας (Αρκαδία).

Σημειώσεις

Παραπομπές

Πηγές

• Howard and Moore, Checklist of the Birds of the World, 2003.
• Collin Harrison, Nests, Eggs and Nestlings Of British and European Birds, Collins, 1988.
• Christopher Perrins, Birds of Britain and Europe, Collins 1987.
• Bertel Bruun, Birds of Britain and Europe, Hamlyn 1980.
• Hermann Heinzel, RSR Fitter & John Parslow, Birds of Britain and Europe with North Africa and Middle East, Collins, 1995
• Πάπυρος-Λαρούς Μπριτάνικα, τόμος 35 , λήμμα «Κουκουβάγια»
• Ιωάννη Όντρια, Πανίδα της Ελλάδας, τόμος Πτηνά.
• Ιωάννη Όντρια, Συστηματική Ζωολογία, τεύχος 3.
• Γ. Χανδρινού-Α. Δημητρόπουλου, Αρπακτικά Πουλιά της Ελλάδας, εκδόσεις Ευσταθιάδη, Αθήνα, 1982.
• Ντίνου Απαλοδήμου, Λεξικό των ονομάτων των πουλιών της Ελλάδας, 1988.
• «Το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλουμένων Σπονδυλοζώων της Ελλάδας, Αθήνα 1992»
• Γεωργίου Δ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, Αθήνα 2002
• IUCN Red List: http://www.iucnredlist.org/
• British Trust for Ornithology (BTO) (2009): BirdFacts – Barn Owl. Version of 2009-JUN-25. Retrieved 2009-OCT-31*Bruce, M.D. (1999): Family Tytonidae (Barn-owls). In: del Hoyo, J.; Elliott, A. & Sargatal, J. (eds): Handbook of Birds of the World (Vol.5: Barn-owls to Hummingbirds): 34-75, plates 1-3. Lynx Edicions, Barcelona. ISBN 84-87334-25-3
• Claus König, Friedhelm Weick: Owls of the World. Christopher Helm, London 2008, ISBN 978-0-7136-6548-2
• Ehrlich, Paul R.; Dobkin, David S.; Wheye, Darryl & Pimm, Stuart L. (1994): The Birdwatcher's Handbook: A Guide to the Natural History of the Birds of Britain and Europe. Oxford University Press. ISBN 0-19-858407-5
• Einhard Bezzel: Vögel. BLV Verlagsgesellschaft, München 1996, ISBN 3-405-14736-0, S. 305
• Brian Huntley, Rhys E. Green, Yvonne C. Collingham, Stephen G. Willis: A Climatic Atlas of European Breeding Birds, Durham University, The RSPB and Lynx Editions, Barcelona 2007, ISBN 978-84-96553-14-9, S. 249
• Kelleher, Oliver and Sleeman Irish Birds Volume 9 (2011)
• Krabbe, Niels; Flórez, Pablo; Suárez, Gustavo; Castaño, José; Arango, Juan David & Duque, Arley (2006) The birds of Páramo de Frontino, western Andes of Colombia. Ornitología Colombiana 4: 39–50 [English with Spanish abstract]. PDF fulltext
• Marti, Carl D.; Poole, Alan F. & Bevier, L. R. (2005): Barn Owl (Tyto alba) The Birds of North America Online (A. Poole, Ed.). Ithaca: Cornell Lab of Ornithology; HTML full text (subscription required)
• Mátics, Róbert & Hoffmann, Gyula (2002): Location of the transition zone of the Barn Owl subspecies Tyto alba alba and Tyto alba guttata (Strigiformes: Tytonidae). Acta Zoologica Cracoviensia 45(2): 245-250. PDF full text
• Olson, Storrs L.; James, Helen F. & Meister, Charles A. (1981): Winter field notes and specimen weights of Cayman Island Birds. Bull. B.O.C. 101(3): 339-346. PDF full text
• OwlPages (2006): Common Barn Owl. Version of 2006-JUL-07. Retrieved 2009-OCT-31.
• Svensson, Lars; Zetterström, Dan; Mullarney, Killian & Grant, Peter J. (1999): Collins Bird Guide. Harper & Collins, London. ISBN 0-00-219728-6
• Traylor, Melvin A. & Parelius, Daniel (1967): A Collection of Birds from the Ivory Coast. Fieldiana Zool. 51(7): 91-117. Full text at the Internet Archive
• University of Florida (UF) (1999): Spooky Owl Provides Natural Rodent Control For Farmers. Version of 1999-OCT-28. Retrieved 2008-OCT-03.

Кукувијата (Tyto alba) е средноголема ноќна граблива птица од фамилијата утки која се среќава и во Македонија. Има срцевидно лице и црни очи, одоздола е бела или портокалово-кафеава. Живеалиште ѝ се населените места, земјоделските и други отворени терени; обично се гнезди во човечките објекти: штали, цркви и стари згради. Се храни со глувчевидни глодари, поретко со мали птици и инсекти.

Физички опис

Како и сите утки, поседува вел околу очите кој го сочинуваат радијално распоредените пердуви. Кај овој вид велот е бел и е со срцевиден облик. Ова е утка со средна големина, околу 35 cm сосе долгите нозе. Женките се покрупни од мажјаците, а просечната тежина им изнесува околу половина килограм. Грбот и е портокалово-сив со сиви точки, а долната страна е бела.

Распространување

Овој вид е најшироко распространетата копнена птица во светот; ја нема само на Антарктикот.

Начин на живеење

Млади кукувии пред првото полетување.

Може да се најде и во село и во град, на ливади и во пустините, мочуриштата и воопшто секаде каде може да направи гнездо и да најде доволно храна. Местото за гнездо може да биде мошне необично, како на пример, пласт сено. Често се гнезди на стари, напуштени и осамени селски куќи. Пар од кукувии попрво би се населил во старо, наместо да гради ново гнездо. Мажјакот се додворува на женката така што ја брка и ја обиколува, но парењето е возможно само во сезона кога има доволно храна. Женката лежи на јајцата (обично 4-6 на број), и младите се испилуваат во различно време. Тоа им овозможува на родителите да соберат храна со помал напор. Младите утки за прв пат полетуваат од гнездото дури откога ќе наполнат 7-10 недели, но и потоа се враќаат во родителското гнездо. Се осамостојуваат на три месеци, а целосно созреваат на десет месеци, а бидејќи живеат во просек нешто подолго од година дена, на свет носат само една или две генерации млади. Често страдаат како плен на други грабливци, како на пример, змии или други видови утки.

Исхрана

Ловат главно ноќе. Имаат добар „ноќен вид“, но во текот на ловот се потпираат на остриот слух. Бидејќи ушите се асиметрично поставени, лесно можат да го лоцираат пленот, дури и кога е добро скриен. Можат нечујно да се прикрадат, а пленот го заграбуваат со канџите и потоа со клунот му ја разбиваат главата. Се смета за корисна птица бидејќи ги сотрува штетниците какви што се глувци и волухарици. Како и останатите утки, не може да ги свари влакната и пердувите, па ги исфрлува со повраќање на топчеста маса - т.н. галици.

Народно верување

Во некои делови на Балканот се верува дека оваа птица поради карактеристичниот звук кој го испушта прорекува болест. Затоа се случува луѓето да ја уништуваат.

गव्हाणी घुबड किंवा कोठीचे घुबड हा जगातील सर्वात जास्त आढळप्रदेश असणारा पक्षी आहे. ध्रुवीय आणि वाळवंटी प्रदेश, आशियातील हिमालयाच्या उत्तरेकडील भाग, इंडोनेशिया आणि पॅसिफिक महासागरातील काही बेटे सोडली तर संपूर्ण जगात हा पक्षी आढळतो. भारतात याच्या दोन मुख्य उपजाती आहेत. याला मराठी मध्ये घो घो पिंजरा, पांजरा, छोटे घुबड, कानेल, चहारा अशी अनेक नावे आहेत.

वर्णन

गव्हाणी घुबड पक्षी हा साधारण ३६ सें. मी. आकाराचा आहे. पाठीकडून सोनेरी-बदामी आणि राखाडी रंगाचा त्यावर काळ्या-पांढर्‍या रंगाचे पट्टे असलेला, पोटाकडे मुख्यत्वे रेशमी पांढरा रंग त्यावर बदामी रंगाची झाक आणि गडद तपकिरी रंगाचे ठिपके असतात. याचे डोके गोलसर आकाराचे, काहीसे माकडासारखे असते. चेहर्‍याचा रंग पांढरा-बदामी आणि चोच बाकदार असते. नर-मादी दिसायला सारखेच असतात.

वास्तव्य/आढळस्थान

गव्हाणी घुबड संपूर्ण भारतभर तसेच पाकिस्तान, बांगलादेश, श्रीलंका, म्यानमार या देशांसह जवळजवळ संपूर्ण जगभर आढळणारा पक्षी आहे. भारतात याच्या दोन मुख्य उपजाती आहेत. हे पक्षी एकट्याने किंवा जोडीने जुन्या इमारती, किल्ले, कडेकपारी, शेतीचे प्रदेश येथे राहणे पसंत करतात.

खाद्य

उंदीर, घुशी, सरडे, पाली हे यांचे मुख्य खाद्य आहे.

प्रजनन काळ

या पक्ष्यांचा विणीचा निश्चित काळ नाही. जुन्या-पडक्या इमारतींच्या कोनाड्यात, झाडांच्या ढोलीत काड्या वापरून तयार केलेले घरटे जमिनीपासून उंच ठिकाणी असते. घरट्यांजवळ दिवसा सावली येऊ शकेल अशा ठिकाणी ते बांधलेले असते. एकच घरटे वर्षानुवर्षे वापरण्याची सवय या पक्ष्यांना असते. मादी एकावेळी पांढर्‍या रंगाची, गोलसर, ४ ते ७ अंडी देते.

इतर

भारतीय संस्कृतीत हे अपशकुनी मानले गेले आहेत परंतु इंग्लंडमध्ये मात्र गव्हाणी घुबड विद्वत्तेचे प्रतीक मानले गेले आहे.

चित्रदालन

লক্ষী ফেঁচা (ইংৰাজী: Barn Owl , বৈজ্ঞানিক নাম: Tyto alba) সমগ্ৰ চৰাইৰ প্ৰজাতিসমূহৰ ভিতৰতে বহুলভাৱে বিস্তৃত হৈ থকা চৰাইৰ প্ৰজাতিসমূহৰ ভিতৰত এটা৷ ইয়াক দুই মেৰু আৰু মৰুভূমি অঞ্চল তথা প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয় দ্বীপসমূহৰ বাহিৰে পৃথিৱীৰ প্ৰায় সকলো ঠাইতে পোৱা যায়৷ ^[1] ইয়াৰ বাহ্যিক ৰূপ, মাত, বসতিস্থল তথা নীৰৱে উৰিব পৰা ক্ষমতাৰ ভিত্তিত বহুতো নামেৰে অভিহিত কৰা হয়, যেনে-White Owl, Silver Owl, Demon Owl, Ghost Owl, Death Owl, Night Owl, Rat Owl, Church Owl, Cave Owl, Stone Owl, Monkey-faced Owl, Hissing Owl, Hobgoblin or Hobby Owl, Dobby Owl, White-breasted Owl, Golden Owl, Scritch Owl, Screech Owl, Straw Owl, Barnyard Owl and Delicate Owl ইত্যাদি৷^{[2] [3]}

বিৱৰণ

Pyrenees, (ফ্ৰান্স)ত উৰন্ত অৱস্থাত এটা পূৰ্ণবয়স্ক লক্ষী ফেঁচা

Detail of talon

A brood soon before fledging, moulting out of their nestling down

লক্ষী ফেঁচা শেঁতা বৰণৰ দীঘল ডেউকা তথা ঠেঙ আৰু চুটি বৰ্গাকাৰ নেজ বিশিষ্ট এবিধ ফেঁচাৰ প্ৰজাতি৷ ইয়াৰ দেহৰ দৈৰ্ঘ্য ২৫-৫০ ছেঃমিঃ আৰু ডেউকাৰ দৈৰ্ঘ্য ৭৫-১১০ ছেঃমিঃ হয় ^[4][5] পূৰ্ণবয়স্ক লক্ষী ফেঁচাৰ দেহৰ ওজন ১৮৭ গ্ৰামৰ পৰা ৮০০ গ্ৰাম পৰ্যন্ত হ’ব পাৰে৷ ^{[6] [7]} লক্ষী ফেঁচাৰ মূৰ আৰু দেহৰ ওপৰ অংশৰ বৰণ পাতল মটিয়াৰ পৰা ডাঠ মুগা ধৰণৰ হ’ব পাৰে৷ হৃদ-আকৃতিৰ মুখখন সাধাৰণতে উজ্জল বগা৷ দেহৰ তলৰ অংশ ৰঙা-বগা (reddish buff). চকুৰ মণিৰ বৰণ ক’লা-মটিয়া (blackish brown)৷^[8]

টেক্স’নমি

Light adult, representative of T. a. alba

Adult of T. a. guttata in flight, Sandesneben (Germany)

T. a. delicatula in flight

Adult T. a. pratincola in flight

Adult T. (a.) punctatissima on Santa Cruz Island (Galápagos)

T. a. stertens in India

লক্ষী ফেঁচাৰ বহুল বিস্তৃতিৰ বাবে ঠাইভেদে ইয়াৰ বিভিন্ন উপ-প্ৰজাতি দেখিবলৈ পোৱা যায়৷ ^[1]

• T. a. alba (Scopoli, 1769) – পশ্চিম ইউৰোপ, টুৰ্কী, চুদান হাংগেৰী আৰু ইজিপ্ত^[9]
• T. a. javanica (J.F.Gmelin, 1788) – মালয়, ইণ্ডোনেছিয়া, বৰ্ণিঅ’
• T. a. furcata (Temminck, 1827) – কিউবা, জামাইকাref>Olson et al. (1981))৷
• T. a. tuidara (J.E.Grey, 1829) – দক্ষিণ আমেৰিকা, এণ্ডিছ আৰু আমাজান নদীৰ পশ্চিম অংশ
• T. a. guttata (C.L.Brehm, 1831) – ইউৰোপ,লিথুৱেনিয়া, ৰোমানিয়া, গ্ৰীচ^[9])৷
• T. a. delicatula (Gould, 1837) – অষ্ট্ৰেলিয়া টাছমেনিয়া, ব্ৰিটেইন, আয়াৰলেণ্ড
• T. a. pratincola (Bonaparte, 1838) –উত্তৰ আমেৰিকা, দক্ষিণ কানাডা,মেক্সিকো^[10].
• Tyto alba punctatissima (G.R.Grey, 1838)- কেৱল গেলাপাগাছ দ্বীপপূঞ্জত পোৱা যায়৷
• Tyto alba poensis (Fraser, 1842) – কেৱল Bioko ত পোৱা যায়৷
• Tyto alba thomensis (Hartlaub, 1852) – কেৱল São Tomé Island ত পোৱা যায়৷
• Tyto alba affinis (Blyth, 1862) – আফ্ৰিকা^[11]
• Tyto alba guatemalae (Ridgway, 1874) – গুৱাটেমালা (Guatemala), দক্ষিণ মেক্সিকো, কেন্দ্ৰীয় আমেৰিকা, কলম্বিয়া
• Tyto alba deroepstorffi (Hume, 1875) – কেৱল আন্দামান দ্বীপপূঞ্জত পোৱা যায়
• Tyto alba bargei (Hartert, 1892) – কেৱল ৱেষ্ট ইণ্ডিজত পোৱা যায়
• Tyto alba sumbaensis (Hartert, 1897) – কেৱল Sumbaত পোৱা যায়
• Tyto alba contempta (Hartert, 1898) – পশ্চিম ভেনিজুৱেলা, কলম্বিয়া ^[12]) south to Peru. Includes stictica.
• Tyto alba meeki (Rothschild & Hartert, 1907) – নিউ গিনি
• Tyto alba stertens Hartert, 1929 – পশ্চিম পাকিস্তান, ভাৰত,ভিয়েটনাম, শ্ৰীলংকা, থাইলেণ্ড

আচৰণ

A (male) Tyto alba alba-type (left) and a (female) T. a. guttata-type Barn Owl in the Netherlands

অন্যান্য ফেঁচাৰ প্ৰজাতিবোৰৰ দৰেই লক্ষী ফেঁচা নিশাচৰ, অৱশ্যে আন্ধাৰ হোৱাৰ কিছুসময় পুৰ্বৰ পৰাই সক্ৰিয় হৈ পৰে আৰু কেতিয়াবা দিনৰ ভাগতো ইয়াক দেখা পোৱা যায়৷ ইয়াল ঘাঁহনি বা খেতি পথাৰতো দেখা যায়৷ ইহঁতে অকণো শব্দ নকৰাকৈ নীৰৱে উৰিব পাৰে^[13]

খাদ্য

লক্ষী ফেঁচাই সৰু মেৰুদণ্ডী প্ৰাণী যেনে নিগনি, ক’লা এন্দুৰ(''Rattus rattus'') আদি খাই জীয়াই থাকে৷ লক্ষী ফেঁচাৰ শুনিব পৰা ক্ষমতা বিশেষভাৱে উন্নত আৰু এইবাবে চিকাৰৰ বাবে দৃষ্টিশক্তিৰ প্ৰয়োজন নপৰে৷

প্ৰজনন

সাধাৰণতে মাৰ্চ-এপ্ৰিলত লক্ষী ফেঁচাই প্ৰজনন কৰে৷ এবাৰত চাৰিটাৰ পৰা সাতটা কণী পাৰে ^[14]

স্থিতি আৰু সংৰক্ষণ

লক্ষী ফেঁচাৰ জনসংখ্যাৰ স্থিতি বৰ্তমান বিপদমুক্ত অৱস্থাত আছে৷

লিথুৱেনিয়াৰ ৰূপৰ মুদ্ৰাত লক্ষী ফেঁচা)

লক্ষী ফেঁচাৰ লাওখোলাৰ মূৰ অংশ

তথ্যসুত্ৰ

অন্যান্য উৎস

• Álamo Tavío, Manuel (1975): Aves de Fuerteventura en peligro de extinción ["Endangered Birds of Fuerteventura"]. In: Asociación Canaria para Defensa de la Naturaleza (ed.): Aves y plantas de Fuerteventura en peligro de extinción: 10-32 [in Spanish]. Las Palmas de Gran Canaria. PDF full text
• BirdLife International (BLI) (2008). Tyto alba. In: IUCN 2008. IUCN Red List of Threatened Species. Downloaded on 19 December 2008.
• British Trust for Ornithology (BTO) (2009): BirdFacts – Barn Owl. Version of 2009-JUN-25. Retrieved 2009-OCT-31.
• Bruce, M.D. (1999): Family Tytonidae (Barn-owls). In: del Hoyo, J.; Elliott, A. & Sargatal, J. (eds): Handbook of Birds of the World (Vol.5: Barn-owls to Hummingbirds): 34-75, plates 1-3. Lynx Edicions, Barcelona. ISBN 84-87334-25-3
• Cisneros-Heredia, Diego F. (2006): Notes on breeding, behaviour and distribution of some birds in Ecuador. Bull. B.O.C. 126(2): 153-164. PDF full text
• Day, Charles (2001): Researchers uncover the neural details of how Barn Owls locate sound sources. Phys. Today 54(6): 20-22. HTML fulltext
• Ehrlich, Paul R.; Dobkin, David S.; Wheye, Darryl & Pimm, Stuart L. (1994): The Birdwatcher's Handbook: A Guide to the Natural History of the Birds of Britain and Europe. Oxford University Press. ISBN 0-19-858407-5
• El Espectador (2011): Luis Moreno, multado con 26 millones de pesos por patear una lechuza [Spanish]. Version of 2011-APR-27. Retrieved 2011-APR-27.
• Ingles, Chuck (1995): Summary of California studies analyzing the diet of barn owls. Sustainable Agriculture/Technical Reviews 7(2): 14-16. HTML full text
• Krabbe, Niels; Flórez, Pablo; Suárez, Gustavo; Castaño, José; Arango, Juan David & Duque, Arley (2006) The birds of Páramo de Frontino, western Andes of Colombia. Ornitología Colombiana 4: 39–50 [English with Spanish abstract]. PDF fulltext
• Laudet, Frédéric; Denys, Christiane & Senegas, Frank (2002): Owls, multirejection and completeness of prey remains: implications for small mammal taphonomy. Acta Zoologica Cracoviensia 45(Special Issue): 341-355. PDF full text
• Marti, Carl D.; Poole, Alan F. & Bevier, L. R. (2005): Barn Owl (Tyto alba) The Birds of North America Online (A. Poole, Ed.). Ithaca: Cornell Lab of Ornithology; HTML full text (subscription required)
• Mátics, Róbert & Hoffmann, Gyula (2002): Location of the transition zone of the Barn Owl subspecies Tyto alba alba and Tyto alba guttata (Strigiformes: Tytonidae). Acta Zoologica Cracoviensia 45(2): 245-250. PDF full text
• Ministry of the Environment of Spain (MES) (2006): [Tyto alba gracilirostris status report] [in Spanish]. PDF full text
• Motta-Junior, José Carlos (2006): Relações tróficas entre cinco Strigiformes simpátricas na região central do Estado de São Paulo, Brasil [Comparative trophic ecology of five sympatric Strigiformes in central State of São Paulo, south-east Brazil]. Revista Brasileira de Ornitologia 14(4): 359-377 [Portuguese with English abstract]. PDF full text
• n-tv (2011): Fußballprofi tötet Maskottchen – 10.000 Euro Strafe für Eulen-Tritt [German]. Versuon of 2011-APR-28. Retrieved 2011-APR-28.
• Olson, Storrs L.; James, Helen F. & Meister, Charles A. (1981): Winter field notes and specimen weights of Cayman Island Birds. Bull. B.O.C. 101(3): 339-346. PDF full text
• OwlPages (2006): Common Barn Owl. Version of 2006-JUL-07. Retrieved 2009-OCT-31.
• Palacios, César-Javier (2004): Current status and distribution of birds of prey in the Canary Islands. Bird Conservation International 14(3): 203–213. doi:10.1017/S0959270904000255 PDF full text
• Pennsylvania Game Commission (PGC) (2008): Barn Owl Conservation Initiative. Version of 2008-AUG-25. Retrieved 2008-OCT-03.
• Svensson, Lars; Zetterström, Dan; Mullarney, Killian & Grant, Peter J. (1999): Collins Bird Guide. Harper & Collins, London. ISBN 0-00-219728-6
• Traylor, Melvin A. & Parelius, Daniel (1967): A Collection of Birds from the Ivory Coast. Fieldiana Zool. 51(7): 91-117. Full text at the Internet Archive
• University of Florida (UF) (1999): Spooky Owl Provides Natural Rodent Control For Farmers. Version of 1999-OCT-28. Retrieved 2008-OCT-03.
• Bachynski, K. & Harris, M. (2002): Animal Diversity Web: Tyto alba (barn owl). Retrieved 2006-9-21.
• Taylor, Iain (1994): Barn Owls: Predator-Prey Relationships and Conservation. Cambridge University Press. ISBN 0-521-39290-X

ਸੁਨਿਹਰੀ ਉੱਲੂ,(en;barn owl) (Tyto alba) ਸੁਨਹਿਰੀ ਉੱਲੂ - ਸੁਨਹਿਰੀ ਉੱਲੂ ਠੰਢੇ ਜਾਂ ਰੇਤਲੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਇਲਾਕੇ ਵਿਚ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪੀੜ੍ਹੀਨਾਮੇ ਦੇ ਸਬੂਤਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਸੁਨਹਿਰੀ ਉੱਲੂ ਦੇ ਤਿੰਨ ਮੁੱਢਲੇ ਖੱਲ੍ਹਣੇ ਹਨ। ਇਕ ਯੂਰਪ, ਪੱਛਮੀ ਏਸ਼ੀਆ ਤੇ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਵਿਚ, ਦੁੱਜਾ ਦੱਖਣੀ-ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ ਤੇ ਅਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿਚ ਅਤੇ ਤਿੱਜਾ ਉਤੱਰੀ ਅਮਰੀਕਾ ਮਹਾਂਦੀਪ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਹਿੱਸੇ ਤੇ ਦੱਖਣੀ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਦੇ ਖੱਲ੍ਹਣਿਆਂ ਵਿਚ ਵੰਡਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਜਾਣ ਪਛਾਣ

ਮਾਹਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਯੂਰਪ, ਪੱਛਮੀ ਏਸ਼ੀਆ ਤੇ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਵਾਲ਼ੇ ਨੂੰ ਪੱਛਮੀ ਸੁਨਹਿਰੀ ਉੱਲੂ, ਅਮਰੀਕਾ ਵਾਲ਼ੇ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਨ ਸੁਨਹਿਰੀ ਉੱਲੂ ਅਤੇ ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ ਤੇ ਅਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਾਲ਼ੇ ਨੂੰ ਪੂਰਬੀ ਸੁਨਹਿਰੀ ਉੱਲੂ ਦਾ ਨਾਂਅ ਦਿੱਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਕੁਝ ਮਾਹਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਸੁਨਹਿਰੀ ਉੱਲੂ ਨੂੰ ੫ ਖੱਲ੍ਹਣਿਆਂ ਵਿਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਪਰ ਇਸਨੂੰ ਸਾਬਤ ਕਰਨ ਲਈ ਹਜੇ ਹੋਰ ਖੋਜ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਸੁਨਹਿਰੀ ਉੱਲੂ ਦੀਆਂ ੨੮ ਰਕਮਾਂ ਦੇ ਰੰਗ-ਢੰਗ ਤੇ ਅਕਾਰ ਵਿਚ ਥੋੜਾ-ਬਹੁਤਾ ਫ਼ਰਕ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦੀ ਲੰਮਾਈ ੩੩-੩੯ ਸੈਮੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਅਤੇ ਪਰਾਂ ਦਾ ਫੈਲਾਅ ੮੦-੯੫ ਸੈਮੀ ਜਾਂ ਕਿਸੇ-ਕਿਸੇ ਦਾ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ੧੦੫ ਸੈਮੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਸਲ ਦਾ ਵਜ਼ਨ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਥਾਈਂ ਘੱਟ-ਵੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸਦਾ ਔਸਤਨ ਵਜ਼ਨ ੨੨੫ ਤੋਂ ੭੧੦ ਗ੍ਰਾਮ ਤੱਕ ਹੈ। ਲਗਭਗ ਸਾਰੀਆਂ ਰਕਮਾਂ ਦੇ ਸੁਨਹਿਰੀ ਉੱਲੂਆਂ ਦਾ ਮਗਰਲਾ ਹਿੱਸਾ ਸੁਨਹਿਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਕਿਸੇ ਦਾ ਥੋੜਾ ਫਿੱਕਾ ਤੇ ਕਿਸੇ ਦਾ ਗਾੜ੍ਹਾ ਪਰ ਗਾੜੀਓਂ ਕੋਈ ਚਿੱਟਾ, ਚਿੱਟੇ 'ਤੇ ਸੁਨਹਿਰੀ ਦਾਗ਼ ਜਾਂ ਫਿੱਕਾ-ਗਾੜ੍ਹਾ ਸੁਨਹਿਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਇਹ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਮਸਾਂ ਹੀ ਕਿਤੇ ਹੋਵੇਗਾ।

ਖ਼ੁਰਾਕ

ਸੁਨਹਿਰੀ ਉੱਲੂ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਖ਼ੁਰਾਕ ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਇਹ ਚਮਗਿੱਦੜ, ਕਿਰਲੀਆਂ ਅਤੇ ਡੱਡੂ ਵਗੈਰਾ ਵੀ ਖਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਹਦੀ ਸੁਣਨ ਸ਼ਕਤੀ ਬਹੁਤ ਹੀ ਧੱਕੜ ਹੈ ਜੇਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਆਵਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਦੀ ਥਾਂ ਉਹਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਸੁਣਕੇ ਪਤਾ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ।

ਪਰਸੂਤ

ਸੁਨਹਿਰੀ ਉੱਲੂ ਦਾ ਪਰਸੂਤ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਬੱਝਾ ਵੇਲਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਲ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਚੰਗੀ ਜਿਹੀ ਥਾਂ ਵੇਖ ਕੇ ਆਲ੍ਹਣਾ ਬਣਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਆਵਦਾ ਆਲ੍ਹਣਾ ਖੋਖਲੇ ਰੁੱਖ, ਪੁਰਾਣੀ ਇਮਾਰਤ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਚੱਟਾਨ ਦੇ ਮਘੋਰੇ ਵਿਚ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਮਾਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਾਲ ਵਿਚ ਦੋ ਵੇਰਾਂ ਆਂਡੇ ਦੇਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵੇਰਾਂ ੪-੬ ਆਂਡੇ ਦੇਂਦੀ ਹੈ। ੧ ਮਹੀਨਾ ਆਂਡਿਆਂ ਤੇ ਬਹਿਣ ਮਗਰੋਂ ਜਵਾਕ ਆਂਡਿਆਂ ਚੋਂ ਬਾਹਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਨਰ ਉੱਲੂ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਮਾਦਾ ਅਤੇ ਜਵਾਕਾਂ ਵਾਸਤੇ ਖਾਣ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਕਰੀਬਨ ੧੦ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਦੀ ਉਮਰੇ ਜਵਾਕ ਆਵਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਉਡਾਰੀ ਲਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਜਵਾਕਾਂ ਦੇ ਥੋੜੇ ਵੱਡੇ ਹੋਣ ਤੇ ਮਾਂ-ਪਿਓ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡਣ ਨੂੰ ਜ਼ੋਰ ਲਾਉਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਕਰੀਬਨ ੭ ਮਹੀਨਿਆਂ ਸੀਤਰ ਜਵਾਕ ਓਥੇ ਹੀ ਮੁੜ ਕੇ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਮਾਦਾ ੧੧ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਉਮਰੇ ਆਂਡੇ ਦੇਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਉੱਲੂ ਪਰਸੂਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਵੇਲੇ ਅੱਡ-ਅੱਡ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਜਦ ਪਰਸੂਤੀ ਦਾ ਵੇਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਫੇਰ ਆਵਦੇ ਓਸੇ ਟਿਕਾਣੇ 'ਤੇ ਮੁੜ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।^[2]

ਹਵਾਲੇ

கூகை ஆந்தை (barn owl, Tyto alba) என்பது Tytonidae குடும்பத்தைச் சேர்ந்த ஆந்தை வகை ஆகும்.^[2]

உடலமைப்பு

36 செ.மீ. - வட்ட வடிவமான இதன் முகத்தினைச் சுற்றி விறைத்து நிற்கும் பலவகை நிறங்கள் கொண்ட தூவிகள் இருக்கும். சாம்பல் நிற உடலில் கருப்பு காணலாம். மார்பும் வயிறும் ஆழ்ந்த பழுப்புப் புள்ளிகளோடு பட்டு நிறத்தை ஒத்த வெண்மையாக இருக்கம்.

கூகை ஆந்தையின் அழகிய தோற்றம்

காணப்படும் பகுதிகள், உணவு

தமிழகம் எங்கும், பழைய கோட்டைகள், பாழடைந்த வீடுகள், புழக்கத்தில் இல்லாத கிணறு ஆகியவற்றில் பகலில் பதுங்கி இருந்து தாங்கம் ஆற்றல் இதன் கண்களுக்கு இல்லாததால் காக்கை முதலிய பறவைகள் தாக்கும்போது தன்னைக் காத்துக் கொள்ள இயலாதாக உள்ளது. சிட்டுக்குருவி, எலி, சுண்டெலி, ஆகியவற்றை உணவாகக்கொள்ளும் இது உழவர்களுக்கு உற்ற தோழன் என்ற பெருமையைப் பெறுகின்றது. பறக்கும்போது இறக்கைகளிலிருந்து ஒலி எழுவதில்லை. இதனால் எதிர்பாராது இரவில் இதனை எதிர்ப்படுவோர் அஞ்சி இதனை சாக்குருவி என அழைக்கின்றனர். பலவகைக் குரல்களில் உரக்கக் கத்தும். இதன் குரல் கரகரப்பாக வைவதுபோல அமையும்.

இனப்பெருக்கம்

ஆண்டு முழுவதும் மரங்களின் பொந்துகளிலும் பாழடைந்த கட்டிடங்களிலும் 4 முதல் 7 முட்டைகள் இடும். தோற்றத்தில் இதனை ஒத்த புல்கூகை Grass Owl, T.capensis மேற்குத் தொடர்ச்சி மலைசார்ந்த பகுதிகளில் புல் உயரமாக வளர்ந்திருக்கும் காடுகளில் காணப்படுகிறது. தரையில் புல்லிடையே பகலில் பதுங்கியிருந்த இரவில் எலி முதலியவற்றை வேட்டையாடும் மரங்களை நாடிச்செல்லும் பழக்கம் இல்லாதது.^[3]

படங்கள்

• Tyto alba tylluan wen detail

• Barn-owl-phil-haynes

• Barn Owl, Manchester area, UK, by Andy Chilton 2016-07-06 (Unsplash)

• Barn Owl, Lancashire

மேற்கோள்கள்

လင်ကောင်ပိုး မိန်ငှက်လင်ကောင်ပိုး ဟူ၍ လည်းကောင်း၊ ငှက်ဆိုးဟူ၍ လည်းကောင်း ခေါ်သော မိန်ငှက်သည် တိုင်တိုနီဒီး(Tytonidae) မျိုးရင်းတွင် ပါဝင်၍ ပါဏဗေဒ အလိုအားဖြင့် တိုင်တိုအယ်လဗာ စတာတင်း ဟုခေါ် သည်။ မိန်ငှက်သည် အလျား ၁၃ လက်မခွဲရှိ၍ တီးတုတ်လောက် မကြီးမားလှချေ။ မိန်ငှက်၏ ကိုယ်ထည် တည်ဆောက်ထားပုံမှာ တီးတုတ်ငှက်မျိုးနှင့် တူသယောင်ရှိသော်လည်း မျိုးရင်းချင်းကား မတူ၊ ကွဲပြားကြသည်။

မိန်ငှက်၏ မျက်နှာအနေအထားသည် မျောက်မျက်နှာကဲ့သို့ဝိုင်း၍ သေးငယ် တောက်ပသော မျက်လုံးများရှိသည်။ မှောင်စပျိုးချိန်၌ ပျံသန်းသွားသောအခါ မိန်ငှက်၏ အရောင်သည် ဖြူဖတ်ဖြူယော်အရောင်ရှိသည်။ ကိုယ်အထက်ပိုင်းသည် အရောင်ခပ်မွဲမွဲရှိ၍ မျက်နှာကား ဆွတ်ဆွတ်ဖြူလျက် အောက်ပိုင်းတွင် အဖြူပေါ်၌ အညို စက်များ ရှိသည်။ ခြေတံရှည်၍ နားသောအခါ မတ်မတ်နားနိုင်သည်။ နေဝင်ရီတရော အချိန်၌အများအားဖြင့် ပျံသန်းနေသည်ကိုသာ တွေ့ရသည်။

မိန်ငှက်သည် တီးတုတ်၊ ဇိကွက်ငှက်များကဲ့သို့ ညဉ့်ငှက်သက်သက်ဖြစ်သဖြင့် နေ့အခါတွင် သစ်ခေါင်း၊ လိုဏ်ခေါင်းများ၌ အိပ်၍ မှောင်စပျိုးသည့် အချိန်ကျမှ ထွက်ကာ တညဉ့်လုံး လိုက် လံကျက်စားသည်။ ကြွက်များကို မြေကြီးပေါ်မှ ဖမ်းယူစားသောက် သည်။ အခြားတိရစ္ဆာန်ကလေးများနှင့် ငှက်ကလေးများကိုလည်း ဖမ်း၍ အကောင်လိုက်မျိုချတတ်သည်။ အတန်ကြီးသည့် ငှက်များ ကိုလည်း ဖမ်း၍ သတ်စားလေ့ ရှိသည်။ မိန်ငှက်သည် အစာများ ကို တစ်နေရာတည်း၌သာ စား၍ ထိုနေရာ၌ပင် မကြေသော အစာ များကို အန်ထုတ်လေ့ရှိသည်။ အမွှေးနှင့် အရိုး စသည့် မကြေနိုင် သော အစာများသည် ငှက်၏ ပါးစပ်မှ အလုံးကလေးများ အဖြစ် ထွက်လာပြီးလျှင် ခြောက်သွားသည့် တိုင်အောင်ပင် မည်း၍ ပြောင် နေသည်။ မိန်ငှက်သည် ညဉ့်အခါ စူးစူးရှရှ 'ဂစ်' ဟူသော အသံမျိုးနှင့် အော်တတ်ရာ အချို့က လူမမာသေမည့် အတိတ်ဆိုး နိမိတ်ဆိုးဟု ယူဆသောကြောင့် ယင်းကို ငှက်ဆိုးဟု ခေါ်သည်။ အချို့ကမူ 'ငှက်သူတော်' ဟု ခေါ်ကြသည်။ ထိုငှက်၏ အော်သံ ကို စက်တင်ဘာလမှ မတ်လအထိ ကြားရ၍ အခြားအချိန်၌ ကြား ရခဲသည်။

ဒေသအလိုက် သားပေါက်ချိန် အမျိုးမျိုးရှိသော်လည်း၊ များသော အားဖြင့် ဒီဇင်ဘာလနှင့် ဇန်နဝါရီလလများတွင် မိန်ငှက် များ သားပေါက်တတ်ကြသည်။ သို့ရာတွင် အသိုက်ကိုတစ်နှစ်ပတ်လုံး အုတ်နံရံခေါင်းတွင် ဖြစ်စေ၊ ရေတွင်းနံရံခေါင်းတွင် ဖြစ်စေ၊ သစ်ခေါင်းတွင် ဖြစ်စေ တွေ့နိုင်သည်။ အသိုက်ဟု ဆိုရသော်လည်း စားကြွင်းစားကျန်များ၊ အန်ဖတ်များ စုပုံနေသော နေရာမျှ သာဖြစ်သည်။ ကျနစွာ ပြုလုပ်ထားလေ့ မရှိချေ။ တမြုံလျှင် ၄ ဥမှ ၇ ဥအထိ ရှိသည်။ ဥများသည် ဖြူ၍ ချောပြီးလျှင် လုံးသယောင်ယောင်ရှိသည်။မိန်ငှက်ကို ကမ္ဘာပေါ်ရှိ နေရာအနှံ့ အပြားတွင် တွေ့ရသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၌ကား ကွင်းပြင်များ၌ နေ သည်။^[၁]

ကိုးကား

1. ↑ မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၂)