The report in FRPS of Physalis pubescens is actually based on specimens of P. philadelphica. Although Physalis pubescens is a widely distributed New World weed expected to be found in China, no Chinese material has been seen. Lauener (Notes Roy. Bot. Gard. Edinburgh 37: 148. 1978) placed P. cavaleriei and P. esquirolii as synonyms of P. pubescens. We have not seen the type specimens, and Léveillé's original description of P. esquirolii notes dark red fruits, which are unknown in American Physalis. Confident assignment of these synonyms awaits further study.
Physalis philadelphica (lat. Physalis philadelphica) - badımcankimilər fəsiləsinin yergilası cinsinə aid bitki növü.
İkiləpəlilər ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. Physalis philadelphica (lat. Physalis philadelphica) - badımcankimilər fəsiləsinin yergilası cinsinə aid bitki növü.
Tomatillo (také miltomato, mexické zelené rajče, anglicky husk tomato,[1] mexican groundcherry, large-flowered tomatillo[2] nebo mexican husk tomato) je plod lilkovité rostliny mochyně dužnoplodé (Physalis philadelphica). Má v průměru okolo 5 cm, kulatá bobule je chráněna blanitým obalem, který je před konzumací nutno odstranit. Tomatilla se sklízejí zpravidla ještě nedozrálá, se světlezeleným zbarvením, pro svou výraznou chuť připomínající citrusy tvoří důležitou složku mexických studených omáček salsa verde nebo guacamole. Dozrálé tomatillo má žlutooranžovou, u některých odrůd až fialovou barvu, a konzumuje se jako ovoce za syrova, díky vysokému obsahu pektinu se hodí také k přípravě marmelád. Rostlina pochází ze střední Ameriky, Aztékové ji pěstovali již v 8. století, díky snadnému pěstování se rozšířilo do teplých oblastí celého světa, sklízí se v Indii, Austrálii nebo Africe.
.JPG)
{{Cite book}} označená jako k „pouze dočasnému použití“. {{Cite web}} označená jako k „pouze dočasnému použití“. 
Obrázky, zvuky či videa k tématu Tomatillo ve Wikimedia Commons
Tomatillo (také miltomato, mexické zelené rajče, anglicky husk tomato, mexican groundcherry, large-flowered tomatillo nebo mexican husk tomato) je plod lilkovité rostliny mochyně dužnoplodé (Physalis philadelphica). Má v průměru okolo 5 cm, kulatá bobule je chráněna blanitým obalem, který je před konzumací nutno odstranit. Tomatilla se sklízejí zpravidla ještě nedozrálá, se světlezeleným zbarvením, pro svou výraznou chuť připomínající citrusy tvoří důležitou složku mexických studených omáček salsa verde nebo guacamole. Dozrálé tomatillo má žlutooranžovou, u některých odrůd až fialovou barvu, a konzumuje se jako ovoce za syrova, díky vysokému obsahu pektinu se hodí také k přípravě marmelád. Rostlina pochází ze střední Ameriky, Aztékové ji pěstovali již v 8. století, díky snadnému pěstování se rozšířilo do teplých oblastí celého světa, sklízí se v Indii, Austrálii nebo Africe.
Die Tomatillo (Physalis philadelphica Lam., Syn.: Physalis ixocarpa Brot. ex DC., Physalis aequata J. Jacq. ex Nees), zuweilen auch „der Tomatillo“, ist eine Pflanzenart in der Gattung der Blasenkirschen (Physalis) innerhalb der Familie der Nachtschattengewächse (Solanaceae). Sie ist vor allem in Mittelamerika wegen ihrer als Gemüse genutzten Früchte bekannt. Markant ist vor allem die laternenförmige Fruchthülle. Die Tomatillo ist unter anderem verwandt mit der Kapstachelbeere (Physalis peruviana), der essbaren Andenbeere (Physalis edulis), der Ananaskirsche (Physalis pruinosa) und der zur Dekoration genutzten, jedoch nicht essbaren Lampionblume (Physalis alkekengi).
Tomatillos sind einjährige, krautige Pflanzen, die Wuchshöhen von 1,50 bis 2 Metern erreichen. Der Stängel ist hohl, leicht kantig und verzweigt. Im Gegensatz zu einigen anderen Physalis-Arten ist die Tomatillo kaum bis gar nicht behaart. Wird die Pflanze nicht ausreichend gestützt, kippt sie um und wächst kriechend auf dem Boden weiter. Die Laubblätter sind länglich oval, bis auf die jüngeren Blätter sind die Blattränder leicht gezackt.
Die Samen keimen nach sieben bis zehn Tagen. Die jungen Sämlinge der Pflanze entwickeln zunächst nur eine relativ schwache Pfahlwurzel, welche sich aber bei erwachsenen Pflanzen zu einem flachen, weitverzweigten Wurzelsystem entwickelt. Im weiteren Wachstum bilden sich an der Sprossachse Adventivwurzeln. Erreichen diese den Boden, wachsen sie in den Boden hinein und bilden so ein vom Hauptwurzelsystem unabhängiges Wurzelsystem. Oberhalb der Erde wächst zunächst innerhalb von zwei bis drei Wochen eine einzelne Sprossachse mit drei bis fünf Internodien. Das oberste Internodium dieser Sprossachse endet in einer Blüte, einem Blatt und zwei seitlich gegenüberstehenden Ästen. Der jeweils nächste Knoten teilt den Spross auf die gleiche Weise, bis die Pflanze in einem Alter von etwa 12 bis 14 Wochen zu altern beginnt. Ausnahme und zugleich Abschluss der Verzweigung bildet dabei ein Knoten, an dem zwei Blätter gebildet werden.
In den Verzweigungen der Sprossachse entwickeln sich die einzelstehenden Blüten. Die zwittrigen, fast radiärsymmetrischen Blüten sind fünfzählig und haben einen Durchmesser von 8 bis 15 mm. Sie bestehen aus fünf gelben, mit dunklem Mal versehenen Kronblättern, fünf grünen, glockenförmig verwachsenen Kelchblättern, fünf blau-grünen Staubblättern, die untereinander nicht verwachsen sind, aber jeweils einzeln mit einem Kronblatt verwachsen sind, und zwei verwachsenen Fruchtblättern. Der Fruchtknoten ist oberständig. Tagsüber sind die Kronblätter nach hinten gewölbt, so dass sie die Staubblätter und den Stempel freilegen, am Abend schließt sich die Blüte, indem die Kronblätter wieder nach vorne gewölbt werden. Die Pflanze ist selbststeril, kann also nur von Pollen anderer Pflanzen bestäubt werden. Die Bestäubung erfolgt vorwiegend durch Insekten.
Die Frucht der Tomatillo ist eine kleine, kugelförmige, leicht abgeplattete, grüne oder grün-violette Beere, die von einer papierartigen Hülle, dem Blütenkelch, umschlossen ist. Diese Hülle bildet sich nach der Befruchtung durch Vergrößerung der verwachsenen, aber an der Spitze nicht vollständig geschlossenen Kelchblätter. Die eigentliche Frucht bildet sich im Inneren dieser Hülle aus. Der Durchmesser der Frucht kann bis zu 10 cm betragen und erinnert an eine grüne Tomate. Von der Bestäubung der Blüte bis zum Erreichen der endgültigen Größe benötigt eine Tomatillofrucht etwa 50 bis 70 Tage. Wenn die Frucht reift, füllt sie – im Gegensatz zu vielen anderen Vertretern der Gattung Physalis – die Hülle aus und bricht diese Hülle in vielen Fällen schließlich auf. Die Hülle wird dann braun und die Fruchtfarbe wird mit zunehmender Reife gelblicher. Im Inneren der Frucht befindet sich eine hohe Zahl an kleinen, runden, flachen Samen von etwa einem bis zwei Millimeter Durchmesser, die von einem Fruchtfleisch umschlossen sind, dessen Konsistenz beim Kauen an Äpfel und dessen süß-sauerer Geschmack am ehesten an Stachelbeeren erinnert.
Die Chromosomenzahl beträgt 2n = 24.[1]
Tomatillos sind frostempfindlich. Die optimalen Anbaubedingungen ähneln denen von Tomaten, wobei die Tomatillo bei leicht wärmerem Klima besser gedeihen. Die Voranzucht sollte in etwa Ende März durch Aussaat an warmem Ort in Saatschalen erfolgen. Jungpflanzen in Töpfe pikieren, wenn sie 5 cm hoch sind. Auspflanzung ins Freiland ab 20. Mai im Abstand von 80 × 80 cm und an Pfählen aufbinden. Frostfreie Kultur ist Bedingung. Ernte der reifen Früchte fortlaufend ab August. Saatgutbedarf: 2 g/a.
Die erste botanische Beschreibung der Tomatillo reicht in das Jahr 1651 zurück, als Francisco Hernandez zwei verschiedene Pflanzen erwähnt, die von den Azteken als tomatl bezeichnet wurden. Das Wort wurde wahrscheinlich generisch für runde Früchte oder Beeren mit vielen Samen und saftigem Fruchtfleisch verwendet. Dabei handelte es sich höchstwahrscheinlich vor allem um die Tomatillo und die Tomate (Solanum lycopersicum). Die Gattung Physalis wurde 1753 von Carl von Linné beschrieben, ihr wurde 1786 durch Jean-Baptiste de Lamarck die Tomatillo als Physalis philadelphica zugeordnet. Die später beschriebenen Arten Physalis aequata Jacq. (1844), Physalis violacea Carr. (1882) und Physalis ixocarpa Brot. ex Hornem wurden als synonym eingestuft.
Da die Artenabgrenzung innerhalb der Gattung Physalis, ähnlich wie bei anderen Solanaceae, bislang nicht eindeutig gelöst werden konnte, wurde vor allem seit den 1950er Jahren die Nomenklatur recht häufig gewechselt. Nach umfangreichen zellbiologischen und taxonomischen Untersuchungen ordnete M. Y. Menzel in seinen Veröffentlichungen von 1951 und 1957 die Art Physalis philadelphica als Varietät innerhalb der Art Physalis ixocarpa ein. U. T. Waterfall bestätigte diese Zuordnung zunächst (1958), revidierte dies jedoch später (1967) und ordnete Physalis ixocarpa der Art Physalis philadelphica unter. In den meisten Fällen wird heute der Name Physalis ixocarpa für die domestizierten, Physalis philadelphica für die Wildformen gebraucht.
Die ursprüngliche Heimat der Tomatillo ist Mittelamerika und Mexiko. Dort wird sie auch umfangreich kultiviert, aber auch in Indien, Australien, Südafrika und dem Süden der USA werden Tomatillos angebaut. Dort sind auch teilweise verwilderte Exemplare zu finden. Die Pflanzen wachsen sowohl auf Meeresniveau als auch im Gebirge bis in Höhen von 2600 Metern.
Bereits in der Zeit vor der Entdeckung Amerikas durch die Europäer wurde die Tomatillo als Nahrungsmittel genutzt, wahrscheinlich wurde sie sogar umfangreicher domestiziert als die Tomate. So wurden in Ausgrabungen bei Tehuacán Spuren verschiedener Physalis sp. aus der Zeit ab 900 v. Chr. gefunden, die als Nahrungsmittel verwendet wurden. Als durch die portugiesischen und spanischen Seefahrer viele Pflanzen Amerikas auch in Europa eingeführt wurden, kam auch die Tomatillo nach Spanien. Obwohl die Pflanze zunächst erfolgreich in Spanien eingeführt wurde, gewann die Tomate mehr und mehr an Bedeutung, während die Tomatillo bald in Vergessenheit geriet. Gründe dafür waren wahrscheinlich die kräftigere Farbe und die höhere Fäulnisresistenz der Tomate. Zudem sind die Verwendungsmöglichkeiten der Tomate vielseitiger, da die Tomatillo meist nur zusammen mit Chilis zubereitet wird.
Auch in Amerika verlor die Tomatillo mehr und mehr an Bedeutung, bis die mexikanische Küche die Frucht in den 1970er Jahren wiederentdeckte und diese bald auch in den Vereinigten Staaten populär wurde. 2001 wurden in 29 der 31 mexikanischen Bundesstaaten Tomatillos angebaut, die Hauptanbaugebiete liegen in Morelos, Puebla und Michoacán.
Die Wildformen wachsen oft am Rand landwirtschaftlich genutzter Flächen, meist in der Nähe von Mais, Bohnen und Kürbis. Diese kleinerfruchtigen Pflanzen werden ebenfalls geerntet und vermarktet, zum Teil werden aber vor allem in Mexiko auch kultivierte Sorten mit kleineren Früchten als Wildtomatillos verkauft.
Bei einer Erfassung von wildwachsenden Pflanzen wurde zwischen 1998 und 2000 in der türkischen Provinz Şanlıurfa eine Population von Physalis philadelphica var. immaculata in der Nähe von Baumwollfeldern gefunden. Wie genau die Pflanzen dorthin gekommen waren, konnte nicht festgestellt werden, es wird angenommen, dass die Samen zusammen mit Baumwollsamen aus Amerika eingeschleppt wurden.
Die Kultursorte 'Rendidora' macht ca. 35 % der in Mexiko kultivierten Tomatillos aus. Sie zeichnet sich durch eine große Frucht (5 bis 7 cm), schnellere Reifezeit (bis zu 15 Tage weniger als andere Sorten) und einen hohen Ertrag (um die 25.000 Kilogramm je Hektar) aus.
Die Tomatillo 'De Milpa' fallen vor allem durch ihre tiefviolette Farbe auf und sind etwas kleiner als andere Sorten. Durch einen geringeren Wasseranteil sind die Früchte dieser Sorte etwas länger haltbar.
'Tomate Verde' ist eine frühe Sorte, die große, etwas flachere, grüne Früchte liefert.
Verschiedene Wildarten oder verwilderte Kulturarten werden unter dem Namen 'Criolla' zusammengefasst. Meist besitzen sie kleinere Früchte als die Kulturarten. Man findet sie oft am Rand von landwirtschaftlich genutzten Feldern. Typische Ertragszahlen liegen bei kommerziellem Anbau dieser Sorten um 15.000 Kilogramm je Hektar.
Die Tomatillo-Frucht wird vor allem in der Küche Lateinamerikas verwendet. Besonders beliebt ist sie in der mexikanischen Küche, wo sie vor allem als Zutat für verschiedene Salsas und Gemüsepfannen verwendet wird. Die Frucht wird geerntet, bevor sie komplett reif ist, da sie mit der Reife eine Süße ausbildet, die für die meisten Verwendungsgebiete nicht erwünscht ist. Meist wird die Frucht in Verbindung mit Chilis zubereitet, da sich zum einen der Geschmack beider Früchte ergänzt, zum anderen die Schärfe der Chilis etwas gemildert wird. Die Frucht kann bis auf den Stielansatz und die Kelchblüte komplett verwendet werden. Meist wird sie gekocht oder gegrillt, sie kann aber auch roh gegessen werden.
Ein Sud aus den aufgegossenen Fruchthüllen wird benutzt, um die Konsistenz des für Tamale verwendeten Teigs etwas schwammiger zu machen. Zudem wird der Sud zum Würzen von weißem Reis und als Zartmacher für rotes Fleisch verwendet. In der mexikanischen Volksmedizin wird dieser Sud als Heilmittel gegen Diabetes mellitus eingesetzt. Teile der Pflanze waren in einem Laborversuch gegen verschiedene, Infektionen auslösende Bakterien wirksam.
Beim Kauf sind die Frische und die grüne Farbe der Hülle ein Qualitätsmerkmal. Die Frucht sollte fest und hellgrün sein, denn die Farbe und der herbe Geschmack sind die wichtigsten kulinarischen Vorzüge der Frucht. Frische reife Tomatillos können bei Zimmertemperatur etwa eine Woche gelagert werden, bei 5–10 °C und einer Luftfeuchtigkeit von 80–90 % kann die Frucht auch über längere Zeit gelagert werden. Jedoch treten bei 5 °C nach ca. 3 Wochen, bei 10 °C nach ca. 4 Wochen die ersten Kälteschäden auf.
Grüne Tomatillos aus eigenem Anbau sind erntereif, wenn sie die Hülle fast ausfüllen, aber noch nicht ganz. Ist die Hülle trocken oder aufgeplatzt, oder die Frucht gelblich, sind sie über den besten Zeitpunkt hinaus. Violette Tomatillos füllen auch vollreif die Hülle nicht vollständig aus.
Andere Teile der Pflanze können giftig sein. Die Tomatillo sollte auch nicht mit der unreifen, grünen Tomate verwechselt werden (obwohl sie manchmal so bezeichnet wird), denn unreife Tomaten sind wegen ihres Solanin-Gehalts giftig.
Die ungekochten Früchte der Tomatillo bestehen zu 93,0 % aus Wasser. Durch einen Zitronensäuregehalt von 1,11 % haben sie einen relativ niedrigen pH-Wert von ca. 3,83, was sich auch im sauren Geschmack der Früchte widerspiegelt. In kleineren Spuren (Äpfelsäure und Milchsäure in den Früchten enthalten. In Tomatillofrüchten wurden verschiedene Aldehyde, Alkohole, Ester und Carotenoid-verwandte Terpene nachgewiesen. Für den typischen Tomatillo-Geschmack sind vor allem Aldehyde und Alkohole wie (Z)-3-Hexenal, (E,E)-2,4-Decadienal, Nonanal, Hexanal, Hexanol und (Z)-3-Hexen-1-ol verantwortlich. Unter den in Tomatillo festgestellten Stoffen befinden sich auch eine größere Zahl an Stoffen, die ebenfalls in Tomaten vorkommen und dort zum Teil geschmacksbestimmend sind. Dazu gehören verschiedene Ester, C8–12-Aldehyde, Caprinsäure und Di- sowie Sesquiterpene und als Hauptsteroid das Withanolid Ixocarpalacton A.
Hitze, z. B. beim Kochen, verändert die Zusammensetzung der aromabeeinflussenden Stoffe in Tomatillofrüchten. Während der Gesamtgehalt an Zucker zunimmt, verändert sich auch die Zusammensetzung zwischen den einzelnen Zuckern. Einfache Zucker nehmen während des Kochens zu, was auf den Zerfall von komplexen Polysacchariden zurückzuführen ist. Auch der relative Anteil von Fructose und Saccharose ist in gekochten Tomatillo größer als in rohen Früchten. Diese veränderten Zuckeranteile können durch Teilnahme an Maillard-Reaktionen die Geschmacksrichtung der Frucht verändern.
Weitere Inhaltsstoffe der Tomatillofrucht sind Kalzium (18 mg/100 g), Eisen (2,3 mg/100 g), Magnesium, Vitamin C, Nikotinsäure und Vitamin B1.
Der Begriff „Tomatillo“ leitet sich von der spanischen Verkleinerungsform zu tomate ab, welches sich wiederum vom Wort tomatl aus dem Nahuatl, der Sprache der Azteken ableitet. Dort wurde es sowohl für die Tomate als auch für die Tomatillo benutzt, so dass dieses Wort auch unter den europäischen Entdeckern teilweise für beide Pflanzen verwendet wurde. So lässt sich oftmals nicht exakt feststellen, auf welche Pflanze sich Aufzeichnungen aus dieser Zeit beziehen. Das eigentliche Wort der Azteken für die Tomatillo war miltomatl, während die Tomate als xitomatl bezeichnet wurde. So unterscheidet sich der Sprachgebrauch im mexikanischen Spanisch auch heute noch von anderen Spanisch-sprechenden Regionen, die Tomate wird dort oft als jitomate bezeichnet, die Tomatillo als tomate oder als miltomate.
Andere spanische Namen sind tomate de cáscara, tomate de fresadilla, tomate milpero, tomate verde („grüne Tomate“), im Englischen heißt die Tomatillo auch husk tomato (Hüllentomate).
Im deutschen Sprachgebrauch ist das grammatische Geschlecht von Tomatillo in Anlehnung an die Tomate meistens weiblich, zuweilen aber auch männlich, da die Endung auf ‑o dies für ein als romanisch erkanntes Lehnwort nahelegt. Im Spanischen, woher Tomatillo stammt, heißt es auch tatsächlich el tomatillo, also „der Tomatillo“. Der Genuswechsel vom Männlichen ins Weibliche ist derselbe wie im Fall der Tomate (im Spanischen el tomate mit männlichem Genus), deren Name wohl über Vermittlung aus dem Französischen – wo la tomate und ebenso la tomatille bereits weiblich geworden sind – ins Deutsche gewandert ist.
Die Tomatillo (Physalis philadelphica Lam., Syn.: Physalis ixocarpa Brot. ex DC., Physalis aequata J. Jacq. ex Nees), zuweilen auch „der Tomatillo“, ist eine Pflanzenart in der Gattung der Blasenkirschen (Physalis) innerhalb der Familie der Nachtschattengewächse (Solanaceae). Sie ist vor allem in Mittelamerika wegen ihrer als Gemüse genutzten Früchte bekannt. Markant ist vor allem die laternenförmige Fruchthülle. Die Tomatillo ist unter anderem verwandt mit der Kapstachelbeere (Physalis peruviana), der essbaren Andenbeere (Physalis edulis), der Ananaskirsche (Physalis pruinosa) und der zur Dekoration genutzten, jedoch nicht essbaren Lampionblume (Physalis alkekengi).
Mīltomatl ahnōzo Tomatl (Physalis ixocarpa, caxtillāntlahtōlli: Miltomate ahnozo Tomate) cē in xihuitl xōchihcuallōtia cuālōni xōchihcualli motōcāitia nō mīltomatl ahnozo tomatl, īpēhualiz ca Mēxihco.
In xihuitl tlanelhuayōtl tēmīltia cēce xihuitl. Īxōchihcual ca olōltic, ītlapāl xoxoctic īhuān ca molōloa īca in pitzāhuac cahcallōtl.
In mīltomatl īcatyān pēhualiztli ca Mēxihco, nemīltia īpan mochi catyān īpan Mēxihco.
Mīltomatl ahnōzo Tomatl (Physalis ixocarpa, caxtillāntlahtōlli: Miltomate ahnozo Tomate) cē in xihuitl xōchihcuallōtia cuālōni xōchihcualli motōcāitia nō mīltomatl ahnozo tomatl, īpēhualiz ca Mēxihco.
The tomatillo (Physalis philadelphica and Physalis ixocarpa), also known as the Mexican husk tomato, is a plant of the nightshade family bearing small, spherical, and green or green-purple fruit of the same name.[1] Tomatillos originated in Mexico and were cultivated in the pre-Columbian era.[2] A staple of Mexican cuisine, they are eaten raw and cooked in a variety of dishes, particularly salsa verde. The tomatillo is a perennial plant but is generally grown for agriculture each year as if it were an annual.
The tomatillo (from Nahuatl, tomatl)[3] is also known as husk tomato,[4] Mexican groundcherry,[5] large-flowered tomatillo,[6] or Mexican husk tomato.[1] Some of these names, however, can also refer to other species in the genus Physalis.[3] Other names are Mexican green tomato and miltomate.
In Spanish, it is called tomate de cáscara (husk tomato), tomate de fresadilla (little strawberry tomato), tomate milpero (field tomato), tomate verde (green tomato), tomatillo (Mexico; this term means "little tomato" elsewhere), miltomate (Mexico, Guatemala), farolito (little lantern), or simply tomate (in which case the tomato is called jitomate from Nahuatl xitomatl).[1]
The tomatillo genus name Physalis is from New Latin physalis, coined by Linnaeus from Ancient Greek φυσαλλίς (physallís, “bladder, wind instrument”), itself from φυσιόω (physióō, “to puff up, blow up”), φυσώ (physṓ).
Tomatillos are native to Central America and Mexico.[1] The plant is grown mostly in the Mexican states of Hidalgo and Morelos, and in the highlands of Guatemala[1] where it is known as miltomate. In the United States, tomatillos have been cultivated since 1863, with one dubbed "jamberry" in 1945 and others with the names "Mayan husk tomato" and "jumbo husk tomato."[3][1] Further distribution occurred in the Bahamas, Puerto Rico, Jamaica, and Florida.[1] By the middle of the 20th century, the plant was further exported to India, Australia, South Africa, and Kenya.[1]
The wild tomatillo and related plants are found everywhere in the Americas except in the far north, with the highest diversity in Mexico. In 2017, scientists reported on their discovery and analysis of Physalis infinemundi, a fossil Physalis found in the Patagonian region of Argentina, dated to 52 million years BP. The finding has pushed back the earliest appearance of the Solanaceae plant family and the Physalis genus of which the tomatillo is a part.[7]
Tomatillos were domesticated in Mexico before the coming of Europeans and played an important part in the culture of the Maya and the Aztecs, more important than the tomato.[3] The specific name philadelphica dates to the 18th century.[3]
There is limited information about tomatillo production,[8] even though tomatillos are distributed and grown worldwide as a home-grown garden plant. Tomatillos are mainly cultivated in outdoor fields in Mexico and Guatemala on a large scale. Smaller crops are planted in many parts of the United States.[9] In Mexico, tomatillos are planted within a wide range of altitudes.[8]
In general, tomatillo plants are tolerant to many different soil conditions. However, they do best in well-drained, sandy, fertile soil conditions with a pH between 5.5 and 7.3.[10] Tomatillo plants are cold sensitive.[11] They grow best at 25 to 32 °C (77 to 90 °F). Below 16 °C (61 °F), growth is very poor.[9] Tomatillo plants prefer full sun exposure and warm locations.[12]
Transplanting is the most common practice for planting tomatillo plants.[9] Transplants are produced in greenhouses or transplant beds.[13] Germination occurs at 20 to 27 °C (68 to 81 °F).[12] Transplanting occurs 6 to 8 weeks after seeding and when the risk of frost is past. Transplants produced indoors need to harden off in a warm, sunny place for a few days before being planted outside.[11] Direct outdoor seeding can only be done if no frost risk exists and soil temperature is higher than 15 °C (59 °F). Direct outdoor seeding leads to the shortening of the vegetation period.[11] Due to its branching growing pattern, a single plant requires sufficient growing space. Tomatillos are typically grown in rows 0.7 to 1.6 m (2.3 to 5.2 ft) apart.[9] Although tomatillo is a perennial plant, overwintering is difficult, so it is normally cultivated as an annual plant.[12]
Tomatillo plants can reach heights of 1.5 to 2 meters (4.9 to 6.6 ft). Due to their rapid and branching growth, it is recommended to stake them. Staking also facilitates later harvesting and prevents the fruit from touching the ground, which reduces damage to fruit and husk.[13] Staking can also reduce disease and slug damage.[9] Fertilization is recommended at a moderate level. An application of 40–90 kg/ha (36–80 lb/acre) of phosphorus is common. Other nutrients and fertilizers (N/ K) may be required depending on soil type and irrigation.[9] For non-commercial production, regular fertilization is recommended. Although tomatillo plants become more drought-tolerant as they age, regular watering is required.[9] Tomatillo plants require 25–38 mm (1.0–1.5 in) of water per week.[11] Water can come from rainfall or irrigation. Irrigation can be managed by drip, sprinkler, furrow, or watering can.[9] Irrigation frequency depends on weather and the crop's growth stage, ranging from once or twice a week to daily during hot weather.[9] Weeds are a serious challenge in tomatillo production and are especially important during the first few weeks. Plastic and organic mulches help to control weeds effectively.[11] Applications of plastic mulches also help to restrict soil water evaporation and modify microclimate,[8] thereby affecting tomatillo growth and yield.[8]
Tomatillos are harvested when the fruits fill the calyx.[8] This state is normally achieved 65 to 100 days after transplanting.[12] Fruit production continues for 1 to 2 months or until the first frost. Harvesting occurs regularly, typically every day, and is done by hand. A plant produces 60 to 200 fruits within a single growing season, with an average yield of about 9 short tons per acre (20 t/ha).[10] Tomatillos can be stored for up to three weeks in a cold and humid environment.[9]
Tomatillos can be harvested at different stages of ripeness. For salsa verde, harvesting may be done early when the fruit is sour with a light flavor. Tomatillos can be picked later when the fruits are seedier for a sweeter taste.[14] Tomatillos have diverse uses in stews, soups, salads, curries, stirfries, baking, cooking with meats, marmalade, and desserts.[1]
Tomatillos are a key ingredient in fresh and cooked Mexican and Central-American green sauces. The green color and tart flavor are the main culinary contributions of the fruit. Purple and red-ripening cultivars often have a slight sweetness, unlike the green- and yellow-ripening cultivars, so they generally are used in jams and preserves. Like their close relative, the Cape gooseberry, tomatillos have a high pectin content. Another characteristic is that they tend to have a varying degree of a sappy, sticky coating, mostly when used on the green side out of the husk.
Ripe tomatillos keep refrigerated for about two weeks. They keep longer with the husks removed and the fruit refrigerated in sealed plastic bags.[15] They may also be frozen whole or sliced.
Tomatillos can also be dried to enhance the sweetness of the fruit in a way similar to dried cranberries, with a hint of tomato flavor.[16] The tomatillo flavor is used in fusion cuisines for blending flavors from Latin American dishes with those of Europe and North America.[17]
P. ixocarpa is often confused with P. philadelphica due to morphological similarities and the fact that neither species have had a clear type designation. Physalis ixocarpa and Physalis philadelphica have blue anthers that twist after opening, a yellow corolla with five blue-tinged spots or smudges, and a 10-ribbed calyx filled or burst by the berry. The two species differ in flower size and stigma type.[18]
P. philadelphica grow up to 15 to 60 cm (5.9 to 23.6 in) and have few hairs on the stem. The leaves have acute and irregularly separated dents on the side.[19] They are typically about one meter (3.3 ft) in height, and can be either compact and upright or prostrate with a wider, less dense canopy. The leaves are typically serrated and can be either smooth or pubescent.
The tomatillo is a member of the genus Physalis, erected by Carl Linnaeus in 1753. Jean-Baptiste de Lamarck described the tomatillo under the name Physlis philadelphica in 1786. Other species, such as P. aeuata and P. violacea were described later. The tomatillo is also often classified as P. ixocarpa Brot.[20] However, P. philadelphica is the most important species economically.[21] The nomenclature for Physalis changed since the 1950s. P. philadelphica was at one time classified as a variety of P. ixocarpa. Later, the classification of P. ixocarpa was revised under the species of P. philadelphica. Today, the name P. ixocarpa is commonly used for the domestic plant and P. philadelphica for the wild one.
Flowers come in several colors: white, light green, bright yellow, and sometimes purple. Flowers may or may not have purple spots toward the center of the corolla. The anthers are typically dark purple to pale blue. Tomatillo plants are highly self-incompatible, and two or more plants are needed for proper pollination. Thus, isolated tomatillo plants rarely set fruit.[22]
The tomatillo fruit is surrounded by an inedible, paper-like husk formed from the calyx. As the fruit matures, it fills the husk and can split it open by harvest time. The husk turns brown, and the fruit can be ripe in several colors, including yellow, green, or even purple. The freshness and greenness of the husk are quality criteria.
Flower types:
.jpg)
There are several varieties of tomatillos, with differences in tastes, traits, and ripening colors.[1][23][24] Some cultivars include Amarylla, Gigante, Green Husk, Mexican, Pineapple, Purple de Milpa, Rio Grande Verde, and Yellow.
Although self-compatibility is common among wild populations, tomatillos carry self-incompatible traits. The plant, i.e., the fertile hermaphrodite, is not able to produce zygotes after self-pollination occurs.[25] This limits the ability to improve tomatillo production regarding the seed quality and the production of varieties.
The self-compatibility gene is situated in the chromosomes of the tomatillo and is not inherited through cytoplasm. Only heterozygous plants can be self-compatible as the trait is controlled by a dominant gene.[25] Tomatillo can thus produce seeds through self-pollination due to the involvement of self-compatibility traits, but the germination viability is different throughout the produced seeds. This suggests that not only incompatible pollen is involved but also inviability at the seedling stage.[21] A study in 2022 using a commercial cultivar found that it was self-compatible and demonstrated incompatibility only in some of the inter-specific hybrid pollinations that were attempted.[26]
Tomatillo is generally a resistant crop as long as its climatic requirements are met. However, as with all crops, mass production brings exposure to pests and diseases. As of 2017, two diseases affecting tomatillos have been documented, namely tomato yellow leaf curl virus and turnip mosaic virus. Symptoms of tomato yellow leaf curl virus, including chlorotic margins and interveinal yellowing, were found in several tomato and tomatillo crops in Mexico and Guatemala in 2006.[27] After laboratory tests, the virus was confirmed. Symptomatic plants were associated with the presence of whiteflies, which were likely the cause of this outbreak.[27]
Turnip mosaic virus was discovered in several tomatillo crops in California in 2011, rendering 2% of commercially grown tomatillo plants unmarketable, with severe stunting and leaf distortion.[28] The green peach aphid is a common pest in California, and since it readily transmits the turnip mosaic virus, this could be a threat to tomatillo production in California.[28]
.jpg)
{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) {{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) {{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) Physalis ixocarpa – MHNT The tomatillo (Physalis philadelphica and Physalis ixocarpa), also known as the Mexican husk tomato, is a plant of the nightshade family bearing small, spherical, and green or green-purple fruit of the same name. Tomatillos originated in Mexico and were cultivated in the pre-Columbian era. A staple of Mexican cuisine, they are eaten raw and cooked in a variety of dishes, particularly salsa verde. The tomatillo is a perennial plant but is generally grown for agriculture each year as if it were an annual.
Physalis philadelphica (Lam. aŭ meksika fizalido, sin.: Physalis ixocarpa Brot. ex (DC., Physalis aequata J. Jacq. ex (Nees), estas plantspecio el la genro Fizalido (Physalis) el la plantfamilio Solanacoj (Solanaceae). Ĝi estas precipe konata en Mezameriko. Tie la frukto estas uzata kiel legomo. Rimarkebla estas la lanternforma fruktkovraĵo. La meksika fizalido ests i.a. parenca al la perua fizalido (Physalis peruviana) kaj la ornamplanto alkekengo (Physalis alkekengi).
La meksika fizalido estas unujara herba planto, kiu atingas kreskoalton de 1,50 ĝis 2 metrojn. La ŝoso estas kava, iom eĝa kaj disbranĉita. Male al kelkaj fizalido-specioj la meksika fizalido preskaŭ ne havas harojn. Se la planto ne estas stucita, la planto renversiĝas kaj daŭrigas kreski sur la tero. La folioj estas oblonge ovalaj, krom ĉe la junaj folioj la folirando estas denta.
La semoj ĝermas post 7 ĝis 10 tagoj. La junaj ĝermplantoj unue kreas relative malfortan palisradikon, kiu kreas malprofundan disbranĉitan radikan sistemon. Pli poste la planto ricevas ĉe la malsupra ŝoso adventivajn radikojn. Kiam ili atingas la grundon, ili kreskas en la grundon kaj kreas de la ĉefa radikaro sendependan radikan sistemon. Ekster la grundo kreskas unuopa ŝoso kun 3 ĝis 5 internodoj en 2 ĝis 3 semajnoj. La plej supra internodo finiĝas per floro, folio kaj du kontraŭstarantaj branĉoj. La sekvantaj nodoj dividas la ŝoson sammaniere ĝis la planto en la aĝo de ĉ. 12 ĝis 14 semajnoj komencas aĝiĝi. Fino de la disbranĉiĝo estas nodo, kiu havas du foliojn.
Enladisbranĉiĝoj de la ŝosoevoluiĝas unuopan floron. La duseksaj preskaŭ radiosemetriaj floroj estas kvinnombraj kaj havas diametron de 8 ĝis 15 mm. Ili konsistas el 5 flavaj petaloj kun malhela makuloj, 5 verdaj sonorilformaj kunkreskintaj sepaloj, 5 blu-verdaj stamenoj, kiuj reciproke ne estas kunkreskintaj, unuope kunkreskintaj kun petalo, kaj du kunkreskintaj stilusoj. La ovario estas suprestaranta. Dumtage la petaloj estas volbiĝas malantaŭen, kaj lastamenoj kaj la stiluso staras liberaj. Vespere la floro fermiĝas, kiam la petaloj volbiĝas antaŭen. La planto estas memsterila. Ĝi do nur povas esti polenigata de aliaj plantoj de la sama specio. La polenado okazas per insektoj.
La frukto de la meksika fizalido estas malgranda globoforma, verda aŭ verda-violkolora bero, kiu havas paperecan kovraĵon. La kovraĵo kreskas post la fekundiĝo el la sepaloj. La bero kreskas interne de la kovraĵo. La frukto povas esti ĝis 10 cm kaj similas al verda tomato. De la polenado ĝis la fina grandeco la frukto bezonas ĉ. 50 ĝis 70 tagoj. Kiam la frukto estas matura, ĝi estas same granda kiel la kovraĵo – male al mulltaj aliaj specioj de la genro fizalido – ofte la bero disrampas la kovraĵon. La kovraĵo poste bruniĝas kaj la bero fariĝas flava. En la frukto troviĝas multaj malgrandaj rondaj kaj plataj semoj, kiuj estas ĉirkaŭataj de fruktokarno. La konsistenco de la karno similas al tiu de pomoj kaj gusto similas al grosoj.
Meksikaj fizalidoj ne toleras froston. La optimalaj kultivadaj kondiĉoj similas al tiuj de tomatoj, sed la meksika fizalido preferas iom pli varman klimaton.
juna planto
floroj de la fizalido
verdaj fruktoj de fizalido
La unua botanika priskribo de la meksika fizalido estas el la jaro 1651, kiam Francisco Hernandez menciis du diversajn plantojn, kiuj estas nomataj de la aztekoj tomatl. La esprimo verŝajne estis uzata por fruktoj kun multaj semoj kaj suka fruktokarno. Verŝajne temis pri la meksika fizalido kaj la tomato (Solanum lycopersicum). La genron Physalis en 1753 priskribis kiel unua Carl von Linné kaj en 1786 ĝi ricevis la nomon Physalis philadelphica de Jean-Baptiste de Lamarck. La pli poste priskribitaj specioj Physalis aequata Jacq. (1844), Physalis violacea Carr. (1882) kaj Physalis ixocarpa Brot. ex Hornem estas sinonimoj.
La limoj inter la specioj de la genro Physalis, simile al la aliaj genroj de Solanacoj ne estas fine solvita. Ekde la 1950aj jaroj la nomoj ofte ŝanĝiĝis. Laŭ la vastaj ĉelbiologiaj kaj taksonomiaj esploroj M. Y. Menzel ordigas en 1951 kaj 1957 la specion Physalis philadelphica kiel varion en la specion Physalis ixocarpa. U. T. Waterfall konfirmis unue en (1958), kaj korektis sin pli poste (1967) kaj ordigas Physalis ixocarpa en la specion Physalis philadelphica. Hodiaŭ oni uzas la nomon Physalis ixocarpa por la kultivata planto kaj Physalis philadelphica por la sovaĝa planto.
La planto estas indiĝena en Mezameriko kaj Meksiko. Tie ĝi Estas ankaŭ ofte kultivata. Ankaŭ en Hindio, Aŭstralio, Sudafriko kaj en la sudo de Usono ĝi estas kultivata. La plantoj kreskas kaj sur marnivelo kaj en montaoj ĝis 2600 metroj.
Jam antaŭ kristoforo Kolumbo la beroj estis uzataj kiel nutraĵo, verŝajne fizalido estis pli vaste kultivata ol la tomato. Ekzemple arĥiolologoj trovis apud Tehuacán spurojn de diversaj „fizalididoj el la tempo ekde 900 a.k., kiujn homoj uzis por nutri sin. portugalaj kaj hispanaj maristoj portis multajn plantojn de Ameriko al Eŭropo. Tiel ankaŭ meksika fizalifo venis al Hispanio. Kvankam ĝi estis kultivata en Hispanio, sed baldaŭ ĝi estas forgesita. Ankaŭ en Amerika la frukto pli kaj pli perdis signifon, ĝis la meksika kuirarto remalkovris la planton en la 1970-aj jaroj. Ĝi baldaŭ populariĝis ankaŭ en Usono. En 2001 la planto estis kultivata en 29 de la 32 meksikaj ŝtatoj. La ĉefaj kultivataj regionoj situas en Morelos, Puebla kaj Michoacan.
La sovaĝaj formoj ofte kreskas rande de la agrikulture uzataj areoj, plej ofte proksime de Maizo, fazeoloj kaj Kukurboj. La malgrandaj fruktoj ankaŭ ests rikolataj kaj vendataj kiel sovaĝaj fruktoj.
La kultivaro 'Rendidora' estas la plej grava. Ĝi havas segmenton de 35 % de la merkato en Meksiko. Ĝi distingiĝas pro grandaj fruktoj (5 ĝis 7 cm), rapida maturiĝo (ĝis 15 tagoj malpli ol la aliaj kultivaroj) kaj alta rikoltkvanto (ĉ. 25.000 kg po hektaro).
La kultivaro 'De Milpa' havas malhelviolkolora frukto, kiu estas iom pli malgranda. Pro malpli da akvo ĝi konserviĝas pli longe.
La kulivaro 'Tomate Verde' estas frua vario kun granda, iom plataj, verdaj fruktoj.
Diversaj sovaĝaj tipoj estas surmerkatigataj sub la nomo 'Criolla' . Ofte ili estas pli malgrandaj ol la kulturformoj. La averaĝa rikoltkvanto de tiuj varioj estas ĉ. 15.000 kg po hektaro.
La meksika fizalido estas precipe uzata en la kuirejoj de Latinameriko. Speciale populara ĝi estas en Meksiko, kie ĝi estas nepra inkredienco de diversaj saŭcoj kaj legomaj pladoj. La frukto estas rikoltata antaŭ ĝia plena maturiĝo, ĉar ĝi dolĉiĝas dum la maturiĝo. Plej ofte oni uzsas ĝin kune kun [[ĉilio))j (akraj kapsiketoj) La frukto povas esti uzata krom tigo kaj kaliko komplete. Ĝi povas esti manĝata ankaŭ krude.
En la meksika popola medicino la infuzaĵo el la fruktkovraĵo de fizalido estas uzata kiel medicino kontraŭ Diabetes mellitus. Partoj de la planto havas laboratorio bakericidan efikon.
Aĉetante la fuktojn la verda koloro de la kovraĵo estas kvalita signo. La frukto estu malmola kaj helverda. Freŝaj kaj maturaj fruktoj povas esti stokeblaj preskaŭ unu semajnon ĉe ĉambrotemperaturo. Ĉe 5–10 °C kaj aerhumideco de 80–90 % la frukto estas stokebla pli longe. Stokinte ĝin ĉe 5 °C post 3 semajnoj aŭ ĉe 10 °C post 4 semajno aperas malvarmdamaĝojn.
Aliaj partoj de la planto povas esti toksaj.
La juna nekuirita frukto konsistas el 93,0 % akvo. Pro citronacida enhavo de 1,11 % la frukto havs relaive malalta pH-valoro de ĉ. 3,83, kio respeguliĝas en la acida gusto de la frukto. En eta kvantoj (< 0,06 %) ankaŭ estas ankaŭ pomacido kaj laktacido en la fruktoj. En fruktoj de la meksika fizalido oni konfirmas ankaŭ diversajn aldehidojn, alkoholojn, esterojn kaj karotenoid-parencajn terpenojn. La tipa gusto venas precipe de aldhidoj kaj alkoholoj kiel (Z)-3-Heksenalo, (E, E)-2,4-Dekadienala, Nonanalo, Heksanalo, Heksanolo kaj (Z)-3-Heksen-1-olo. Interla substancoj kiu enmestas fizalidon ankaŭ esdtas plurj, kiuj ankaŭ estas en tomatoj kaj kiuj kreas ties gusto. Al tiuj substancoj apartenas diversajn Esterojn, C8-C12 aldehidojn, kaprinacido kaj di- kaj seskviterpenoj kaj kiel ĉefa steroido vitanolido Iksokarpalaktono A.
Varmego dum la kuirado ŝanĝas la konsiston de sustancoj, kiuj determinas la aromon de la fruktoj. Dum la tuta enhavo de sukero kreskas, la konsistode la unuopaj sukeroj ŝanĝiĝas. Glukozo kreslas dum la kuirado, kiu havas la kialon en la disigo de kompleksaj polisaĥaridoj. La relativa kvanto de fruktozo kaj saĥarozo kreskas kompare al la krudaj fruktoj.
Kromaj enhavsubstancoj estas kalciumo(18 mg/100 g), fero (2,3 mg/100 g), magnezio, vitamino C, nikotinacido kaj vitamino B1.
Physalis philadelphica (Lam. aŭ meksika fizalido, sin.: Physalis ixocarpa Brot. ex (DC., Physalis aequata J. Jacq. ex (Nees), estas plantspecio el la genro Fizalido (Physalis) el la plantfamilio Solanacoj (Solanaceae). Ĝi estas precipe konata en Mezameriko. Tie la frukto estas uzata kiel legomo. Rimarkebla estas la lanternforma fruktkovraĵo. La meksika fizalido ests i.a. parenca al la perua fizalido (Physalis peruviana) kaj la ornamplanto alkekengo (Physalis alkekengi).
Physalis philadelphica es una especie de planta fanerógama de la familia Solanaceae. La palabra miltomate procede del náhuatl “milli”, milpa, sembrado, y “tomatl”, tomate. También conocido como tomate verde. Se conoce en México desde tiempos precolombinos. Los aztecas lo cultivaban extensivamente y lo llamaban "miltomatl" que significa tomate cultivado.
Planta herbácea, anual, ramificada, extendida, hasta de 1 m de alto. Tallo redondo y liso. Hojas alternas, de 3.7-7.9 cm de largo x 1.5-4.5 cm de ancho, ovada a lanceolado ovada, ápice agudo, base oblicua, cuneada a truncada, margen entero a dentado, los dientes agudos y cortos; pecíolo de 1.0-2.5 cm de largo. Flores solitarias; botones florales ovados de 3-5 mm de largo; pedicelo en flor de 7-9 mm de largo; cáliz de 4-7 mm de largo, dividido cerca de la mitad en lóbulos deltoides u ovados, frecuentemente con tonalidades púrpura obscuro. Corola amarilla, de 0.9-1.6 cm de largo y de 1.0-2.0 cm de diámetro, el cuello pubescente, manchas simples, púrpura a azul claro, estambres con anteras azules. Cáliz globoso, con 10 líneas ligeramente marcadas en el fruto, muy inflado sobre la baya, de 1.0-2.7 cm de largo x 1.0-2.5 cm de ancho, de color verde con tonalidades púrpuras en la base, liso; pedicelos en fructificación hasta de 1.2 cm de largo. Fruto una baya hasta de 1.5 cm de diámetro.[1][2]
P. philadelphica es una especie que solamente se distribuye de manera silvestre en México y en Guatemala. Así, la evidencia biogeográfica y taxonómica disponible en la actualidad, indica por un lado que México es el mayor centro de diversidad del género Physalis.[3] Se distribuye ampliamente en gran parte del territorio nacional, pero predominantemente en una gruesa franja al oeste, suroeste y centro del país. Su distribución incluye gran parte de los estados de Chihuahua, Durango, Jalisco, Guanajuato, Querétaro, Hidalgo, Michoacán, Oaxaca, Estado de México, Distrito Federal, Morelos, Puebla, Guerrero, Aguascalientes, Tlaxcala y Zacatecas y una menor proporción de Chiapas, Sonora, Sinaloa, Nayarit, Colima, Tamaulipas, San Luis Potosí, Veracruz y Nuevo León, evitando las costas y la cuenca del río Balsas. Ha sido introducido esporádicamente en los Estados Unidos y Centro y Sudamérica llegando a crecer de manera silvestre en la zona centro de Chile, en los valles interiores de la región metropolitana hasta la región del Bio-Bio y en las Antillas.[1]
La temperatura óptima promedio que demanda el tomate de cáscara en su forma cultivada al momento de sembrar es de 20 a 25 °C, su crecimiento vegetativo requiere de 22 a 26 °C, con temperaturas mayores de 32 °C puede provocar una deshidratación del tubo polínico y en consecuencia abortos y frutos mal formados. No es tolerante a las bajas temperaturas y al exceso de humedad. Existe una gran variabilidad genética en esta especie y se reconocen al menos ocho razas: Silvestre, Milperos, Arandas, Tamazula, Manzano, Rendidora, Salamanca y Puebla, distribuidas prácticamente en todo el país en altitudes que van desde los 8 hasta los 3.350 msnm".[4]
El patrón de endemismo elevado ha sido más ampliamente estudiado en el centro y el occidente de México. En esta región el género Physalis presenta muchas especies endémicas, asociadas a la diversidad ecológica del Matorral Mexicano Central y de la Faja Volcánica Transmexicana.[2] Se requiere de una investigación más extensa y profunda en diversas áreas de conocimiento biológico como lo son la genética de poblaciones, la ecología, la biología reproductiva y la filogeografía, entre otras, las cuales brindarán herramientas para establecer una estrategia de conservación adecuada para la especie. Por lo anterior, en este momento es difícil hacer recomendaciones para la conservación de la diversidad de una especie cultivada que se encuentra relativamente poco estudiada desde el punto de vista genético y agronómico. Las variedades de P. philadelphica no han sido estudiadas suficientemente y al mismo tiempo, se desconoce mucho de la ecología de esta especie, tanto en estado silvestre, como domesticada.[3]
Physalis philadelphica es una especie de planta fanerógama de la familia Solanaceae. La palabra miltomate procede del náhuatl “milli”, milpa, sembrado, y “tomatl”, tomate. También conocido como tomate verde. Se conoce en México desde tiempos precolombinos. Los aztecas lo cultivaban extensivamente y lo llamaban "miltomatl" que significa tomate cultivado.
Mehhiko füüsal ehk tomatillofüüsal (Physalis philadelphica) on maavitsaliste sugukonda füüsali perekonda kuuluv rohttaimeliik.
Mehhiko füüsal on pärit Mehhikost ja Põhja-Ameerika lõunaosast.
Mehhiko füüsali vili on söödav. Mehhiko füüsali viljadest, tomatillodest, valmistatakse Mehhiko köögis laialdaselt kasutatavat salsa verde't.
Mehhiko füüsal ehk tomatillofüüsal (Physalis philadelphica) on maavitsaliste sugukonda füüsali perekonda kuuluv rohttaimeliik.
Mehhiko füüsal on pärit Mehhikost ja Põhja-Ameerika lõunaosast.
Mehhiko füüsali vili on söödav. Mehhiko füüsali viljadest, tomatillodest, valmistatakse Mehhiko köögis laialdaselt kasutatavat salsa verde't.
Tomatillo (Physalis philadelphica, syn. Physalis ixocarpa) on monivuotinen pääasiassa meksikolainen koisokasvi. Se on läheistä sukua lyhtykoisolle ja karviaiskoisolle eli ananaskirsikalle. Etäisempää sukua se on myös merkittäville viljelykasveille kuten tomaatille (Solanum lycopersicum), munakoisolle (Solanum melongena) ja perunalle (Solanum tuberosum). Karviaiskoisosta poiketen tomatillon hedelmää ei syödä sellaisenaan, vaan se valmistetaan aina ruoaksi. Tomatillon nimi on espanjankielinen diminutiivimuoto sanasta tomate, eli se tarkoittaa ”pikkutomaattia”.
Tomatillo kasvaa Meksikossa sekä luonnonvaraisena että viljeltynä, ja siitä on runsaasti lajikkeita. Se tunnetaan Meksikossa nimellä vihreä tomaatti (esp. tomate verde). Sitä viljellään vähemmissä määrin myös muualla kautta Amerikan mantereen.[2] Se kasvaa pensasmaiseksi ruohovartiseksi kasviksi ja tuottaa vihreitä, kellertäviä, punaisia tai jopa violetinpunaisia hedelmiä. Kunkin hedelmän suojana on vihreä lyhtyä muistuttava verhiö, joka aukeaa hedelmän kypsyessä. Tuoreen hedelmän tunnistaa pinnan kimmoisuudesta.
Hedelmä on mehevä, täyteläinen, hyvin ohutkuorinen ja sisältää runsaasti hyvin pieniä siemeniä. Koko hedelmä sopii murskattuna kastikkeisiin ja paloiteltuna pataruokiin ja muhennoksiin. Sen käyttö on yleistä meksikolaisessa ja thaimaalaisessa keittiössä. Tuoreet tomatillot säilyvät jääkaapissa pari viikkoa, ja niiden säilyvyyttä voidaan pidentää säilömällä ne suljettuihin muovipusseihin.[3]
Tomatillo on monivuotinen kasvi, mutta Pohjoismaissa sitä voidaan viljellä puutarhakäyttöön myös yksivuotisena.
Voidaan käyttää joko kaupasta ostetun hedelmän siemeniä tai puutarhaliikkeestä ostettuja siemeniä. Sopiva kylvöaika on huhti-toukokuun vaihteessa. Kuhunkin kylvöruukkuun kylvetään 3–4 siementä kylvömultaan, ja ne peitellään ohuesti. 6–8 cm pituiset taimet istutetaan omiin ruukkuihinsa voimakkaaseen kevytsoralla tai hiekalla jatkettuun ruukkukasvimultaan.
Taimet siirretään ulos hallavaaran jälkeen. Taimen tyveä on hyvä lannoittaa kompostimullalla tai lannalla. Kasvi viihtyy ulkona aurinkoisessa ja tuulelta suojatussa paikassa joko istutettuna tai ruukussa.
Tomatilloon tulee useita painavia hedelmiä, joten varsien tukeminen voi olla tarpeen, etteivät ne taittuisi. Lehtihankoihin kasvavat uudet versot poistetaan sitä mukaa, kun niitä ilmaantuu. Uusia kukkia ja hedelmiä ilmestyy jatkuvasti heinäkuun puolivälistä elokuun loppuun. Hedelmät korjataan mahdollisimman suurina, sillä ne pysyvät taimessa pitkään hyvälaatuisina.
Taimi latvotaan, kun alkaa olla selvää, etteivät uudet hedelmät ehtisi enää kypsyä. Samalla poistetaan pienimmät raakileet, jotta isoimmat ennättävät kypsyä ennen pakkasia.
Nuori tomatillo
Kukka
Vihreitä hedelmiä
Tomatillo (Physalis philadelphica, syn. Physalis ixocarpa) on monivuotinen pääasiassa meksikolainen koisokasvi. Se on läheistä sukua lyhtykoisolle ja karviaiskoisolle eli ananaskirsikalle. Etäisempää sukua se on myös merkittäville viljelykasveille kuten tomaatille (Solanum lycopersicum), munakoisolle (Solanum melongena) ja perunalle (Solanum tuberosum). Karviaiskoisosta poiketen tomatillon hedelmää ei syödä sellaisenaan, vaan se valmistetaan aina ruoaksi. Tomatillon nimi on espanjankielinen diminutiivimuoto sanasta tomate, eli se tarkoittaa ”pikkutomaattia”.
Tomatillo kasvaa Meksikossa sekä luonnonvaraisena että viljeltynä, ja siitä on runsaasti lajikkeita. Se tunnetaan Meksikossa nimellä vihreä tomaatti (esp. tomate verde). Sitä viljellään vähemmissä määrin myös muualla kautta Amerikan mantereen. Se kasvaa pensasmaiseksi ruohovartiseksi kasviksi ja tuottaa vihreitä, kellertäviä, punaisia tai jopa violetinpunaisia hedelmiä. Kunkin hedelmän suojana on vihreä lyhtyä muistuttava verhiö, joka aukeaa hedelmän kypsyessä. Tuoreen hedelmän tunnistaa pinnan kimmoisuudesta.
Physalis philadelphica
La tomatille (Physalis philadelphica) est une plante de la famille des Solanacées. Son fruit ressemble à une petite tomate verte parfois purpurescente recouverte par un voile qui se déchire lorsque le fruit est mûr.
Synonymes : la tomatille est aussi appelée tomatillo du Mexique, tomatillo (petite tomate) ou Physalis ixocarpa auct. non Brot. ex Hornem., Physalis aequata J. Jacq. Ex Nees
Les tomatillos sont des plantes herbacées annuelles, mesurant de 1,50 à 2 mètres de haut. La tige est creuse, légèrement anguleuse et ramifiée. Contrairement à d'autres types de physalis, la tomatille est très peu pubescente.
Les feuilles sont de forme ovale allongée et ont une odeur rappelant celle du poivron[réf. nécessaire]. Les jeunes feuilles sont à bords légèrement crénelés.
Le fruit du tomatillo est entouré par une enveloppe verte ressemblant à du papier formé à partir du calice. Quand le fruit mûrit, il remplit l'enveloppe qui vire au violet puis au brun et peut l'ouvrir au moment de la récolte.
Les fruits peuvent être de couleur jaune, rouge, verte mais ils sont le plus souvent violets[1].
Le diamètre des fruits peut aller jusqu'à 10 cm. Les fruits sont mûrs environ deux mois après la pollinisation.
L'odeur du fruit est assez caractéristique de la variété car elle rappelle un peu "le fromage bien fait". A maturité, le fruit colle aux doigts car il est recouvert d'une fine pellicule visqueuse translucide qui a valu son ancien nom "ixocarpa" ("fruit visqueux" en grec) à l'espèce.
Les tomatillos sont les principaux ingrédients de la salsa verde mexicaine.
On peut les faire cuire en ratatouille, ce qui donnera à ce plat un léger goût acidulé et piquant.
Les autres parties de la plante ainsi que les fruits non mûrs contiennent un alcaloïde toxique, la solanine, mais les tomatillos sont cependant majoritairement consommés verts, donc non mûrs, par les Mexicains eux-mêmes qui les cuisinent cuits ou crus.
Si la plante n'est pas suffisamment tuteurée, elle s'affaisse et se développe en rampant sur le sol.
Les tomatilles sont autostériles (deux plantes ou plus sont nécessaires pour une bonne pollinisation, donc les plantes isolées donnent rarement des fruits).
La culture de la variété 'Rendidora' représente environ 35 % des Tomatillos cultivés au Mexique. Elle se caractérise par un grand fruit (5 à 7 cm), un temps de maturation plus rapide (jusqu'à 15 jours de moins que les autres variétés) et un rendement élevé (autour de 25 tonnes par hectare). 'Tomate Verde' est une variété précoce qui donne de gros fruits verts aplatis.
Plusieurs variétés à petits fruits sont regroupées sous le nom de 'Criolla'. Leur rendement ne dépasse pas 15 tonnes par hectare.
Physalis philadelphica
La tomatille (Physalis philadelphica) est une plante de la famille des Solanacées. Son fruit ressemble à une petite tomate verte parfois purpurescente recouverte par un voile qui se déchire lorsque le fruit est mûr.
Synonymes : la tomatille est aussi appelée tomatillo du Mexique, tomatillo (petite tomate) ou Physalis ixocarpa auct. non Brot. ex Hornem., Physalis aequata J. Jacq. Ex Nees
Il tomatillo (Physalis philadelphica) è una pianta della famiglia delle Solanacee, simile al Ribes del Capo (Physalis peruviana), originaria del Messico[1] i cui frutti sono un elemento base della cucina locale. I frutti sono piccoli, sferici, di colore verde o verde-viola portano lo stesso nome. Il tomatillo è coltivato come pianta annuale in tutto l'emisfero occidentale, i frutti sono usati per la preparazione di salse tipo chili o consumati fritti, bolliti o cotti al vapore.
Il frutto del tomatillo è circondato da una buccia, non edibile, simile alla carta formata dal calice. Quando raggiunge la maturazione riempie la buccia che al momento del raccolto può presentarsi aperta, di colore marrone mentre il frutto maturo presenta diverse colorazioni variabili dal giallo, al rosso, al verde o anche viola. I tomatilli sono l'ingrediente chiave di molte salse verdi sia cotte che crude della cucina messicana e centro-americana. La freschezza ed il colore verde della buccia sono criteri di qualità. Il frutto deve essere sodo e colore verde brillante; il gusto acido ed il colore verde sono le principali doti culinarie.
Una piantina
Fiore di tomatillo
Frutti di tomatillo verde
Physalis ixocarpa - Museum specimen
Le cultivar a frutto viola e rosso hanno un sapore leggermente dolce a differenza delle cultivar verdi e gialle, e sono quindi un po' più adatte ad essere utilizzate come frutta per la preparazione di marmellate e conserve. Come il Ribes del Capo (Physalis peruviana), loro parente stretto, i tomatilli hanno un alto contenuto di pectina. Un'altra caratteristica è che tendono ad avere un rivestimento di un succo appiccicoso di grado variabile (melata), soprattutto sul lato verde fuori della buccia. Le piante di Tomatillo sono altamente autoincompatibili (autosterili), e pertanto due o più piante sono necessarie per una corretta impollinazione. Le piante di tomatillo cresciute isolate raramente producono frutti per mancata allegagione, fatto confermato dalla ricerca condotta da Kamla Kant Pandey nel 1957[2]. I tomatilli maturi si mantengono in frigorifero per circa due settimane, si conservano più a lungo se privati della buccia e collocati in sacchetti di plastica sigillati.[3] Possono anche essere congelati interi o tagliati.
Il tomatillo è anche conosciuto come "pomodoro con buccia" (husk tomato), "jamberry", "ciliegia con buccia" (husk cherry), o "pomodoro messicano", ma l'ultimo è il più consono per descrivere questo piccolo frutto. Questi nomi possono riferirsi anche ad altre specie del genere Physalis. In spagnolo, si chiama tomate de cáscara, tomate de fresadilla, tomate milpero, tomate verde (pomodoro verde), tomatillo (questo termine in Messico significa "piccolo pomodoro"), miltomate (in Messico e Guatemala), o semplicemente tomate (in qual caso il pomodoro è chiamato jitomate).
Anche se i tomatillo sono a volte chiamati "pomodori verdi", non devono essere confusi con i comuni pomodori acerbi: i Solanum lycopersicum, pomodori della stessa famiglia, ma di un genere diverso.
Il nome originale del tomatillo è "tomate" (in Nahuatl: tomātl, che significa “acqua grassa” o “cosa grassa”). Quando gli Aztechi iniziarono a coltivare un frutto simile, ma più grande e rosso, chiamarono la nuova specie "jitomate" (“acqua grassa con ombelico” o “cosa grassa con ombelico”). Dopo la conquista di Tenochtitlán, gli spagnoli esportarono i pomodori (jitomates) nel resto del mondo con il nome di "tomate", e nel mondo ora si usa la parola "tomato" ("tomate") per indicare il pomodoro rosso al posto di quello verde. Il termine "tomate", per riferirsi al tomatillo, è ancora in uso tra la popolazione del Messico centrale.
Il tomatillo (Physalis philadelphica) è una pianta della famiglia delle Solanacee, simile al Ribes del Capo (Physalis peruviana), originaria del Messico i cui frutti sono un elemento base della cucina locale. I frutti sono piccoli, sferici, di colore verde o verde-viola portano lo stesso nome. Il tomatillo è coltivato come pianta annuale in tutto l'emisfero occidentale, i frutti sono usati per la preparazione di salse tipo chili o consumati fritti, bolliti o cotti al vapore.
De tomatillo (Physalis philadelphica, synoniem: Physalis ixocarpa) of Mexicaanse aardkers is een lampionplant uit de nachtschadefamilie (Solanaceae). Het is een verwant van de goudbes (Physalis peruviana) en de echte lampionplant (Physalis alkekengi).
Het is een eenjarige plant die sterk vertakt en kruipend of opgericht is. Aan de basis is de stengel verhout. De plant groeit tot 1,8 m hoog. De afwisselend geplaatste bladeren zijn ovaal en toegespitst, aan de basis asymmetrisch wigvormig, aan de randen vaak gegolfd en tot 6,3 × 3,2 cm groot. De bloemen zitten alleenstaand in de bladoksels op tot 1 cm lange bloemstelen. De bloemkroon is geel met donkerbruine vlekken in de keel, tot 3 cm breed en wordt omgeven door een vijfslippige kelk.
De afgeronde, tot 5,5 × 6,5 cm grote bes wordt omhuld door de ingedroogde, strogele, papierachtige kelk. De bes kan rijp groen, geel, roodachtig, blauw of violet van kleur zijn. Het gele vruchtvlees is zurig of zoet, aromatisch en kruisbesachtig van smaak. De bessen bevatten vele kleine zaden.
De soort stamt waarschijnlijk uit de hooglanden van Mexico en Guatemala.
De plant wordt gekweekt in het zuiden van de Verenigde Staten, Mexico, Midden-Amerika (vooral in Guatemala), het bergland van Oost-Afrika, Zuid-Afrika en op sommige plekken in India, Oost-Azië en Australië (onder andere in Queensland). De soort werd reeds door de Maya's en de Azteken gekweekt. De plant kan worden vermeerderd door middel van zaaien of stekken.
De tomatillo kan in fruitsalades of tot compote worden verwerkt. In Mexico wordt van tomatillo's en chilipepers de scherpsmakende saus salsa verde bereid. In Mexico en de Verenigde Staten worden tomatillo's ingeblikt.
Jonge plant
Bloem
Verse kelk en vrucht
Uitgedroogde kelk en vrucht (herbariummateriaal)
De tomatillo (Physalis philadelphica, synoniem: Physalis ixocarpa) of Mexicaanse aardkers is een lampionplant uit de nachtschadefamilie (Solanaceae). Het is een verwant van de goudbes (Physalis peruviana) en de echte lampionplant (Physalis alkekengi).
Het is een eenjarige plant die sterk vertakt en kruipend of opgericht is. Aan de basis is de stengel verhout. De plant groeit tot 1,8 m hoog. De afwisselend geplaatste bladeren zijn ovaal en toegespitst, aan de basis asymmetrisch wigvormig, aan de randen vaak gegolfd en tot 6,3 × 3,2 cm groot. De bloemen zitten alleenstaand in de bladoksels op tot 1 cm lange bloemstelen. De bloemkroon is geel met donkerbruine vlekken in de keel, tot 3 cm breed en wordt omgeven door een vijfslippige kelk.
De afgeronde, tot 5,5 × 6,5 cm grote bes wordt omhuld door de ingedroogde, strogele, papierachtige kelk. De bes kan rijp groen, geel, roodachtig, blauw of violet van kleur zijn. Het gele vruchtvlees is zurig of zoet, aromatisch en kruisbesachtig van smaak. De bessen bevatten vele kleine zaden.
De soort stamt waarschijnlijk uit de hooglanden van Mexico en Guatemala.
Miechunka pomidorowa, m. lepka, m. skórzasta (Physalis philadelphica Lam.) – gatunek rośliny jednorocznej z rodziny psiankowatych. Miechunka pomidorowa pochodzi z Meksyku, Salwadoru i Gwatemali[3]. Rozpowszechniona została w uprawie wielu ciepłych krajach. W Polsce jest uprawiana (rzadko) i przejściowo dziczejąca (efemerofit).
Miechunka pomidorowa, m. lepka, m. skórzasta (Physalis philadelphica Lam.) – gatunek rośliny jednorocznej z rodziny psiankowatych. Miechunka pomidorowa pochodzi z Meksyku, Salwadoru i Gwatemali. Rozpowszechniona została w uprawie wielu ciepłych krajach. W Polsce jest uprawiana (rzadko) i przejściowo dziczejąca (efemerofit).
Physalis ixocarpa é uma espécie de planta com flor pertencente à família Solanaceae.
A autoridade científica da espécie é Brot. ex Hornem., tendo sido publicada em Hortus Regius Botanicus Hafniensis 26. 1819.[1]
Trata-se de uma espécie presente no território português, nomeadamente em Portugal Continental.
Em termos de naturalidade, é introduzida na região atrás indicada.
Não se encontra protegida por legislação portuguesa ou da Comunidade Europeia.
Physalis ixocarpa é uma espécie de planta com flor pertencente à família Solanaceae.
A autoridade científica da espécie é Brot. ex Hornem., tendo sido publicada em Hortus Regius Botanicus Hafniensis 26. 1819.
Machovka lepkavá[1][2] (iné názvy: machovka dužinatoplodná[3], machovka dužnoplodá[4], v obchode aj tomatillo[5] ; lat. Physalis philadephica, synonymá: Physalis ixocarpa, Physalis aequata) je rastlinný druh z čeľade ľuľkovité (Solanaceae).
V posledných desaťročiach viaceré výskumy naznačujú, že prísne vzaté tu ide namiesto jedného druhu o dva samostatné druhy: Physalis philadelphica a Physalis ixocarpa. Napriek tomu veľa autorov naďalej považuje tieto dva druhy za jeden a teda ich názvy za synonymá (v závislosti od autora sa buď považuje Physalis ixocarpa za synonymum "hlavného" názvu Physalis philadephica alebo naopak Physalis philadephica za synonymum "hlavného" názvu Physalis ixocarpa). Obidva taxóny (druhy) sa dnes už vyskytujú v rôznych častiach sveta, pričom rozdiel medzi nimi je najmä v tom, že Physalis philadelphica má zrelé plody purpurové (hoci sa zberajú zelené) a ide o jednu z hlavných zelenín v dnešnom Mexiku, kým Physalis ixocarpa má zrelé plody bledožlté a historicky išlo o hlavnú zeleninu Mayov a Aztékov.
Physalis philadelphica (bez P. ixocarpa) sa delí na pestovanú varietu Physalis philadelphica var. domestica a divú varietu Physalis philadelphica var. philadephica (pričom divá sa po španielsky volá aj miltomatl či miltomate).
Zahraničné názvy pre P. philadelphica aj P. ixocarpa sú:
Zdroje tejto kapitoly sú:[7][8][9][10][1][11][12][13][14][15][16][17]
Rastlina pochádza zo strednej Ameriky , Aztékovia ju pestovali už v 8. storočí , vďaka ľahkému pestovaniu sa rozšírila do teplých oblastí celého sveta, pestuje sa už aj v Indii , Austrálii alebo Afrike.
Plod má v priemere okolo 5 cm, guľatá bobuľa je chránená blanitým obalom, ktorý je pred konzumáciou nutné odstrániť. Plody machovky lepkavej sa zberajú spravidla ešte nedozreté, so svetlozelenými sfarbením. Pre svoju výraznú chuť pripomínajúcu citrusy tvoria dôležitú zložku mexických studených omáčok salsa verde alebo guacamole. Dozretý plod má žltooranžovú, u niektorých odrôd až fialovú farbu, a konzumuje sa ako ovocie za surova, vďaka vysokému obsahu pektínu sa hodí aj na prípravu marmelád.
Zdroje tejto kapitoly sú:[18][19][20]
Machovka lepkavá (iné názvy: machovka dužinatoplodná, machovka dužnoplodá, v obchode aj tomatillo ; lat. Physalis philadephica, synonymá: Physalis ixocarpa, Physalis aequata) je rastlinný druh z čeľade ľuľkovité (Solanaceae).
Tomatillo (Physalis philadelphica) är en, i rätt klimat, flerårig växt som i Europa odlas som ettårig.
Den växer både vilt och som odlad i Mexiko och finns i många namnsorter. Denna växt är det som har givit tomaten dess namn genom nahuatl tomātl. Tomatillo är örtartad med ett buskigt växtsätt och har frukter som varierar i färg från grönt, gulgrönt till rödlila. Varje enskild frukt sitter inuti ett foder som ser ut som en grön lykta. Frukten som är saftig, välmatad och har ett mycket tunt skal innehåller en mängd mycket små frön. Hela frukten kan användas mosad i såser eller hel eller skuren i bitar i grytor och stuvningar. Tomatillon används flitigt i det mexikanska och thailändska köket. Den tomatillo som finns att köpa i livsmedelsbutiken har en mild smak, men det finns också sorter med lite pepprig stark smak.
Wikimedia Commons har media som rör Tomatillo.
Tomatillo (Physalis philadelphica) är en, i rätt klimat, flerårig växt som i Europa odlas som ettårig.
Den växer både vilt och som odlad i Mexiko och finns i många namnsorter. Denna växt är det som har givit tomaten dess namn genom nahuatl tomātl. Tomatillo är örtartad med ett buskigt växtsätt och har frukter som varierar i färg från grönt, gulgrönt till rödlila. Varje enskild frukt sitter inuti ett foder som ser ut som en grön lykta. Frukten som är saftig, välmatad och har ett mycket tunt skal innehåller en mängd mycket små frön. Hela frukten kan användas mosad i såser eller hel eller skuren i bitar i grytor och stuvningar. Tomatillon används flitigt i det mexikanska och thailändska köket. Den tomatillo som finns att köpa i livsmedelsbutiken har en mild smak, men det finns också sorter med lite pepprig stark smak.
Заввишки сягає 1,5—2 м. Стебло порожнисте. Листя довгасто-овальне, краї листя трохи нерівні. Значна частина повзе землею. Квітки майже радіальні, діаметр від 8 до 15 мм. Вони складаються з 5 жовтих, 5 зелених з 5 синьо-зеленими тичинками, які самі не єдині, а кожен окремо злиті з пелюсткою і 2 плодолистиками.
Цінується своїми плодами кулястої або конічної плескатої (майже пірамідальної) форми, діаметром 6—12 мм. Смак фрукта кисло-солодкий, нагадує агрус і суницю, а за зовнішнім виглядом він — майже точна зменшена копія китайських декоративних ліхтариків, які запускають в небо. У м'якоті розташовується багато дрібних зерняток-насіння.
Кількість цукрів у ньому на 15 % більше, ніж в малині і суниці. Це пектиновий фрукт, тобто містить пектин. Багато в плодах органічних кислот (аскорбінова, фолієва, пантотенова, лимонна, яблучна, винна, бурштинова), каротину, води, також присутні кальцій, магній, натрій, калій, фосфор, залізо, цинк, селен, численні вітаміни: провітамін А, вітамін А (РЕ), вітаміни тіамін, рибофлавін, холін, піродоксін, токоферол, філохінон, стероїди, ефіри, фенолкарболові кислоти, фітонциди.
Коріння рослини містять біологічно активні алкалоїди, насіння багате жирною олією.
.jpg)
Росте і плодоносить щорічно. Однорічна рослина, що самозапилюється. Насіння проростає після 7-10 днів. Молоді саджанці рослин розвиваються спочатку тільки у відносно слабкий стрижневий корінь, але розвивається у дорослих рослин. Над земля зростає протягом 1-3 тижнів.
Розводили в давнину ацтеками. Плід томатль (ацтецька назва томатільйо) був невеликим, зеленим або жовтим, кислим на смак і покритим тонкою мембраною. Завдяки селекції його якість значно поліпшилася.
Використовується для приготування мармеладу і джемів. Вміщені в ньому дубильні речовини перешкоджають бродінню фрукта, завдяки чому він досить довго зберігається.
Сорти поділяють на дві групи: цукатний і овочеві. Цукатний сорти використовують для приготування повидла, джемів, желе і цукатів. Овочеві сорти використовують для приготування салатів (аналогічно томатам). З цукатний готують желе, джем, повидло, цукати.
З нього виходять дуже смачні джем і варення жовтуватого кольору. Гарні з нього і компоти, киселі, мармелад, начинка для пирогів. Використовується як гарнір. Особливо він гарний із запеченою куркою, креветками.
Добре поєднується з м'ятою, вершками і використовується для приготування різних прохолодних напоїв. Сушений томатільйо за зовнішнім виглядом і смаком не відрізнити від жовтих родзинок. Має приємний суничним ароматом.
Плоди містять речовини, які надають антисептичну, протизапальну, кровоспинну, діуретичну, болезаспокійливу і жовчогінну дію. Свіжі плоди і свіжовичавлений сік з них показані при підвищеному артеріальному тиску, захворюваннях дихальних шляхів, проносі, дерматозах. Відвари і настої плодів приймають при сечокам'яній хворобі, циститі, гепатиті, бронхіті, асциті та набряках, ревматизмі, подагрі, забиттях.
Коріння використовуються в фізіотерапії. Відвар з них застосовується як засіб від кашлю, а також як болезаспокійливий засіб. З сухих чехликов і листя заварюють чай, який добре допомагає при підвищеному тиску.
Природним ареалом є Центральна і Південна Америка. У плодах міститься величезна кількість вітаміну С (35 мг/100 г). Щоб уникнути його руйнування, найкраще вживати в сирому вигляді. Його їдять просто так, додають в салати, фруктові десерти, вичавлюють сік, що нагадує за смаком дуже солодкий мандарин.
Physalis philadelphica là loài thực vật có hoa trong họ Cà. Loài này được Lam. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1786.[1]
Bài viết liên quan đến phân họ thực vật Solanoideae này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. Physalis philadelphica là loài thực vật có hoa trong họ Cà. Loài này được Lam. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1786.
Физа́лис овощно́й, мексиканский томат (лат. Physális philadélphica) — растение; овощная культура, родственная томатам; вид рода Физалис семейства Паслёновые.
Физалис овощной — теплолюбивое растение, практически не переносит заморозков, но к почвам не требователен.
Плоды 3—5 см (5—7 см у современных промышленных сортов) диаметром, желтоватые, со множеством мелких семян. Вкус кисло-сладкий.
В плодах содержится сбалансированное для человеческого организма количество органических кислот, пектинов, сахара, витамина С и дубильных веществ. Содержание фитонцидов делают их хорошим антисептиком, в них присутствуют также винная, лимонная, янтарная и яблочная кислоты, белок, минеральные вещества и каротин.
Применяется для приготовления пищевого красителя.
Сушёные плоды напоминают изюм. Является диетическим продуктом.
Физа́лис овощно́й, мексиканский томат (лат. Physális philadélphica) — растение; овощная культура, родственная томатам; вид рода Физалис семейства Паслёновые.
黏果酸漿（學名：Physalis philadelphica，那瓦特语：tomatl）又稱墨西哥酸漿，是茄科酸漿屬的植物。所結果實形似蕃茄，而本身也是蕃茄的遠親。西半球皆有種植，盛產於中美洲一帶墨西哥等國家。多半於未成熟呈綠色時採收，其成熟果實可帶紫色。為常見墨西哥料理所用食材，在當地其西班牙文別名「tomate verde」（綠蕃茄）源于那瓦特人用黏果酸漿“tomatl”来称呼番茄「xītomatl」，用於製作綠色莎莎醬等菜餚；西班牙文別名「miltomate」则直接来源于那瓦特语黏果酸漿别名“mīltomatl”。
黏果酸漿在欧洲人到达墨西哥之前已被驯化，在玛雅和阿兹特克文化中发挥着比西红柿更重要的作用。[1]其学名“philadelphica”可追溯到18世纪。[1]
黏果酸漿原产于中美洲和北美的西南地区。在墨西哥，该植株主要生长于伊達爾戈州和莫雷洛斯州；它也生长于危地马拉的高原地区，它被称为“miltomate”。
黏果酸漿的植株已输出到全世界。在1950年代，它输出到印度，在拉贾斯坦种植；它也传播到了澳大利亚昆士兰、南非波羅克瓦尼和肯尼亚。在美国，黏果酸漿生长于加利佛尼亚州和爱荷华州，爱荷华州立大学的科学家选出了一个适于中西部农场品种把它叫作“jamberry”。[1] 1952年，另一个叫作“jumbo husk tomato”的品种被选入俄亥俄州。[2]
黏果酸漿是墨西哥和中美州的绿色萨尔萨辣酱的关键成分，绿色和酸味是其在烹饪中的主要贡献。紫色和红色成熟品种通常具有轻微的甜味，与绿色和黄色成熟品种不同，因此通常用于制作果酱。与他们的近亲灯笼果一样，黏果酸漿富含果胶。另一个特征是，它们的汁液粘稠的表皮按其朝向角度变化，最多的是外皮绿色的一面。
成熟黏果酸浆可冷藏保存大约两个星期，去掉外皮放入密封塑料袋后冷藏可保存更长时间。[3] 也可以将其整个或切片冷冻。
幼株
花朵
綠色果實
Physalis ixocarpa - Museum specimen
黏果酸漿（學名：Physalis philadelphica，那瓦特语：tomatl）又稱墨西哥酸漿，是茄科酸漿屬的植物。所結果實形似蕃茄，而本身也是蕃茄的遠親。西半球皆有種植，盛產於中美洲一帶墨西哥等國家。多半於未成熟呈綠色時採收，其成熟果實可帶紫色。為常見墨西哥料理所用食材，在當地其西班牙文別名「tomate verde」（綠蕃茄）源于那瓦特人用黏果酸漿“tomatl”来称呼番茄「xītomatl」，用於製作綠色莎莎醬等菜餚；西班牙文別名「miltomate」则直接来源于那瓦特语黏果酸漿别名“mīltomatl”。
トマティーヨ、トマティージョ、トマティロ（英: Tomatillo）は、ナス科の植物、およびその小さな球状の緑または紫がかった果実である。学名はPhysalis philadelphica（異名: Physalis ixocarpa Brot）、和名はオオブドウホオズキ。
メキシコでは、トマティーヨはトマテ・ベルデ（tomate verde、緑のトマト）と呼ばれ、メキシコ料理に欠かせない食材である。トマティーヨは西半球で栽培される[1]。その名前と異なりトマトの一種ではないが、同じナス科である。
トマティーヨは、萼から形成される薄い殻に覆われた果実である。果実が熟すると、いっぱいに膨らみ、殻を割って収穫される。殻は茶色になり、果実は熟すると黄色、赤、緑、または紫色のいずれかになる。トマティーヨはラテンアメリカ料理の新鮮なまたは調理したグリーンソースの主材料である。殻が新鮮で緑であることが品質の基準である。果実は堅く明るい緑色のものが高品質であり、緑色と酸味がこの果実の特徴である。
トマティーヨの他の部分には毒性があり食用にならない。[要出典]
トマティーヨは自家不和合性である。（受粉のために2つ以上の個体の植物が必要であり、個体のトマティーヨに果実が成るのは稀である。）
熟した新鮮なトマティーヨは、冷蔵庫で約2週間保存できる。殻を取り除いた果実を保存袋に密閉すると、冷蔵庫でより長く保存できる[2]。丸ごとまたは薄切りして凍らせても保存できる。
トマティーヨは、英語でハスクトマト（husk tomato）、jamberry、ハスクチェリー（husk cherry）、Mexican tomato、グランドチェリー（ground cherry）とも呼ばれ、他のホオズキ属の品種を示すこともある。スペイン語では、tomate de cáscara（殻付きトマト）、 tomate de fresadilla、tomate milpero、tomate verde（緑のトマト）、tomatillo Mexico 、ミルトマテ（miltomate、メキシコ、グアテマラ、この呼び名は他の地域で「小さなトマト」を意味する）、または単にtomate（この場合、トマトはヒトマテjitomate）と呼ばれる。トマティーヨは「緑のトマト」と呼ばれることがあるが、緑の熟していないトマトと混同しないこと。アッサム語でpokmouという。
新芽
トマティーヨの花
熟した紫色のトマティーヨの果実
緑色のトマティーヨの果実
トマティーヨ、トマティージョ、トマティロ（英: Tomatillo）は、ナス科の植物、およびその小さな球状の緑または紫がかった果実である。学名はPhysalis philadelphica（異名: Physalis ixocarpa Brot）、和名はオオブドウホオズキ。
メキシコでは、トマティーヨはトマテ・ベルデ（tomate verde、緑のトマト）と呼ばれ、メキシコ料理に欠かせない食材である。トマティーヨは西半球で栽培される。その名前と異なりトマトの一種ではないが、同じナス科である。
토마티요(스페인어: tomatillo, 학명: Physalis philadelphica 피살리스 필라델피카[*])는 가지과의 식물이다.
아메리카에 분포한다.[2] 남아메리카(과테말라, 엘살바도르)와 북아메리카(멕시코)가 원산지이다.[2]
토마티요 (열매)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.JPG)
.jpg)
