La calabaza china, calabaza blanca, calabaza de la cera (nome científicu Benincasa hispida) ye una especie de la familia de les cucurbitácees cultivada en China y contorna, de la que nun se conocen representantes monteses. Ye la única especie del xéneru monotípicu Benincasa.
Son plantes herbales, añales, trepadores. Tarmos angulosu-sulcaos, densamente vellosos, el indumento de color pardu foscu. Fueyes de 6-20 cm y cuasi igual o pocu más d'anchu, anchamente ováu-cordatas a orbicular-reniformes, subcoriacees, 5-7-angulosu-llobaes, la base cordata, los marxes dentaos, el ápiz agudu a acumiáu, el fexe pelosu a híspido-escabroso, el viesu híspido-setuloso especialmente sobre les venes; pecíolus 3-20 cm, sulcaos, velloso-híspidos. Bilortos 2-3 partíos, hispidulosos. Flores estaminaes, axilares; pedicelos 4-15 cm, vellosos, bracteada na base, la bráctea 5-18 mm, obovado-oblonga; hipanto 5-8 mm y pocu más d'anchu nel llimbu, pelosos o velloso, glabrescente; sépalos los 5, 5-16 × 1.5 mm, reflexos, esparcidamente puberulentos a glabros; corola de color mariellu brillante, con venes llonxitudinales verdes, 5-estremada cuasi hasta la base, los pétalos 2-4 × 1.5-2 cm, obovaos, esparcidamente pelosos. Flores pistilaes en distintu axila que les estaminadas; pedicelos 1-6 cm, robustos, vellosos; ovariu globosu a elípticu o cilíndricu, densamente velloso. Frutos 25-35 (seique más) × 15-25 cm, subglobosos a cilíndricos o elípticos, cuando mozos híspidos y de color verde, al maurecer tornándose glabros, ablancazaos o amarellentaos y usualmente cubiertos por una delgada capa crosa; mesocarpiu de color blancu; pedúnculu 5-6 cm, llixeramente espandíu escontra riba; granes 8-14 × 5-8 mm, ovaes, pardusco-acoloratáu maciu, testar llisa o bien finamente granulienta.[2]
El so vezu ye una planta de guía que se desenvuelve mientres el branu, ensugándose colos frutos maduros na seronda. El frutu, que al maurecer tien un aspeutu blancu por cuenta de les ceres que la anubren, tien un pulgu resistente que-y dexa caltener se hasta 1 añu, y ye unu de los vexetales que más se peracaben mientres l'iviernu en China, que tien una marcada estacionalidad y poca ufierta d'alimentación pel iviernu.
Benincasa hispida colléchase cuando ta totalmente madura y puede comese cocida, preparaes de diverses maneres, o como sopa gratinada, agriduz. Tamién s'utilicen en productos de confitería.
Los frutos nuevos, verdes, pueden comese crudos como'l pepinu. Tamién se caltienen en vinagre. Les granes cómense, rustíu n'Asia.
Na medicina Ayurveda usar p'aumentar el mambís.
El xéneru foi descritu por Thunb. Cogn. y espublizóse en Monographiae Phanerogamarum 3: 513. 1881.[2]
Esta páxina forma parte del wikiproyeutu Botánica, un esfuerciu collaborativu col fin d'ameyorar y organizar tolos conteníos rellacionaos con esti tema. Visita la páxina d'alderique del proyeutu pa collaborar y facer entrugues o suxerencies. La calabaza china, calabaza blanca, calabaza de la cera (nome científicu Benincasa hispida) ye una especie de la familia de les cucurbitácees cultivada en China y contorna, de la que nun se conocen representantes monteses. Ye la única especie del xéneru monotípicu Benincasa.
Baligo mangrupa tuwuhan anu ngareuy naék ka luhur nu ngahasilkeun buah anu kacida gedéna, dijadikeun sayuran. Buahna buluan mangsa ngora. Waktu asak, buluna leungit kaganti ku hiji palapis lilin. Buah baligo bisa tumuwuh nepi ka panjangna 2 méter. Mimitina ieu tuwuhan dibudidayakeun di Asia Tenggara, tapi kiwari bisa tumuwuh di Asia Wétan jeung Asia Kidul.
Di India Kalér jeung Pakistan, baligo dipaké pikeun nyieun peremén nu disebut Petha. Di India Kidul baligo dimangpaatkeun pikeun sayur kari. Kalan-kalan, buahna digunakeun pikeun ngahasilkeun inuman buah. Biasana diamisan ku gula.
Baligo merlukeun hawa haneut pikeun tumuwuh. Buah baligo bisa disimpen nepi ka waktu 12 bulan.
Baligo. Pikeun babandingan, diaméter awi 20 cm.
Baligo mangrupa tuwuhan anu ngareuy naék ka luhur nu ngahasilkeun buah anu kacida gedéna, dijadikeun sayuran. Buahna buluan mangsa ngora. Waktu asak, buluna leungit kaganti ku hiji palapis lilin. Buah baligo bisa tumuwuh nepi ka panjangna 2 méter. Mimitina ieu tuwuhan dibudidayakeun di Asia Tenggara, tapi kiwari bisa tumuwuh di Asia Wétan jeung Asia Kidul.
Bloncèng , bligo utawa Kondur (Benincasa hispida) ya iku salah sijiné woh kang kalebu pala kesimpar kang wujudé bunder lonjong witè rumambatan ana ing lemah utawa ana ing lanjaran. Mumpangate woh bloncèng bisa di anggo sayur,janganan , manisan uga obat awak panas, watuk, pilek, lan radang gorokan (panas njéro).
Bloncèng , bligo utawa Kondur (Benincasa hispida) ya iku salah sijiné woh kang kalebu pala kesimpar kang wujudé bunder lonjong witè rumambatan ana ing lemah utawa ana ing lanjaran. Mumpangate woh bloncèng bisa di anggo sayur,janganan , manisan uga obat awak panas, watuk, pilek, lan radang gorokan (panas njéro).
"The Plant List: A Working List of All Plant Species". Dijupuk April 10, 2014.La cucuzza è nu ligumi. Tra li cchiù facili a truvàrisi ntê mircati, e facili pâ cunsumazzioni, spissu di culuri virdi o tinnenti ô giallu, la cucuzza è usata ntâ nsalata.
La cucuzza è nu ligumi. Tra li cchiù facili a truvàrisi ntê mircati, e facili pâ cunsumazzioni, spissu di culuri virdi o tinnenti ô giallu, la cucuzza è usata ntâ nsalata.
Guōng-guă (管瓜) sê siŏh cṳ̄ng sĭk-ŭk, guōi-cī â dáung sŭ-chái siăh.
Guōng-guă gì cī-cī â dông dṳ̆ng-iŏh, ô chĭng hié huá tàng gì gŭng-hâu. Guōng-guă iâ â có̤ guōng-guă-dà.
Ang kundol[1] o Benincasa hispida (Ingles: winter melon, white gourd o "puting kalabasang ligaw," ash gourd o "abong kalabasang ligaw, wax gourd o "may pagkit na kalabasang ligaw"[2]) ay isang baging o halamang gumagapang na pinatutubo dahil sa napakalaki nitong prutas na kinakain bilang gulay. Mahimulmol o nababalutan ng himulmol ang bunga ito kapag bata o mura pa. Sa pagsapit ng hustong gulang, naaalis ang mga buhok ng prutas at nagkakaroon ng mapagkit na balot, kaya't tinatawag na "mapagkit na kalabasang ligaw" at maaaring maiimbak ng matagalan na hindi nasisira. Bagaman tinatawag ding milon ng taglamig o milon ng tagniyebe, bahagyang nakapanlilinlang ang pangalang ito dahil hindi ito isang matamis na prutas. Lumalaki na hanggang 1-2 mga metro ang haba ang kundol. Orihinal na inaalagaan ang kundol sa Timog-silangang Asya, ngunit malawakan na rin itong pinararami sa Silangang Asya at Timog Asya.
Ang lathalaing ito na tungkol sa Prutas at Gulay ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa nito.
Ang kundol o Benincasa hispida (Ingles: winter melon, white gourd o "puting kalabasang ligaw," ash gourd o "abong kalabasang ligaw, wax gourd o "may pagkit na kalabasang ligaw") ay isang baging o halamang gumagapang na pinatutubo dahil sa napakalaki nitong prutas na kinakain bilang gulay. Mahimulmol o nababalutan ng himulmol ang bunga ito kapag bata o mura pa. Sa pagsapit ng hustong gulang, naaalis ang mga buhok ng prutas at nagkakaroon ng mapagkit na balot, kaya't tinatawag na "mapagkit na kalabasang ligaw" at maaaring maiimbak ng matagalan na hindi nasisira. Bagaman tinatawag ding milon ng taglamig o milon ng tagniyebe, bahagyang nakapanlilinlang ang pangalang ito dahil hindi ito isang matamis na prutas. Lumalaki na hanggang 1-2 mga metro ang haba ang kundol. Orihinal na inaalagaan ang kundol sa Timog-silangang Asya, ngunit malawakan na rin itong pinararami sa Silangang Asya at Timog Asya.
Tang-koe (ha̍k-miâ: Benincasa hispida)
कुभिण्डो कुकर्बिटा वर्गमा पर्ने एक प्रकारको तरकारी हो । यो वनस्पति विशेष गरी तराईमा धरै जसो थारु जातिका मानिसहरूले रोप्ने गर्छन् र यसलाई मुला जस्तै चाना बनाइ सुकाएर वर्षा याममा खाने गर्छन्।
_at_Pogallapalli_Khammam.jpg)
कुभिण्डो कुकर्बिटा वर्गमा पर्ने एक प्रकारको तरकारी हो । यो वनस्पति विशेष गरी तराईमा धरै जसो थारु जातिका मानिसहरूले रोप्ने गर्छन् र यसलाई मुला जस्तै चाना बनाइ सुकाएर वर्षा याममा खाने गर्छन्।
पेठा या कुष्माण्ड (अंग्रेज़ी:winter melon ; वानस्पतिक नाम : बेनिनकेसा हिस्पिडा (Benincasa hispida)), एक बेल पर लगने वाला फल है, जो सब्जी की तरह खाया जाता है। यह हल्के हरे वर्ण का होता है और बहुत बड़े आकार का हो सकता है। पूरा पकने पर यह सतही बालों को छोड़कर कुछ श्वेत धूल भरी सतह का हो जाता है। इसकी कुछ प्रजातियां १-२ मीटर तक के फल देती हैं।[1] इसकी अधिकांश खेती भारत सहित दक्षिणी और दक्षिण-पूर्वी एशिया में होती है। इससे भारत में एक मिठाई भी बनती है, जिसे पेठा (मिठाई) ही कहते हैं।
कुष्मांड या कूष्मांड का फल पेठा, भतुआ, कोंहड़ा आदि नामों से भी जाना जाता है। इसका लैटिन नाम 'बेनिनकेसा हिस्पिडा' (Benincasa hispida) है।
यह लता वार्षिकी, कठिन श्वेत रोमों से आवृत 5-6 इंच व्यास के पत्तों वाली होती है। पुष्प के साथ अंडाकार फल लगते हैं। कच्चा फल हरा, पर पकने पर श्वेत, बृहदाकार होता है। यह वर्षा के प्रारंभ में बोया जाता है। शिशिर में फल पकता है। बीज चिपटे होते हैं। इसके एक भेद को क्षेत्रकुष्मांड, भतुआ या कोंहड़ा कहते हैं, जो कच्ची अवस्था में हरा, पर पकने पर पीला हो जाता है।
कुष्मांड खेतों में बोया जाता अथवा छप्पर पर लता के रूप में चढ़ाया जाता है। कुष्मांड भारत में सर्वत्र उपजता है।
आयुर्वेद में यह लघु, स्निग्ध, मधुर, शीतवार्य, बात, पित्त, क्षय, अपस्मार, रक्तपित्त और उनमाद नाशक, बलदायक, मूत्रजनक, निद्राकर, तृष्णाशामक और बीज कृमिनाशक आदि कहा गया है। इसके सभी भाग-फल, रस, बीज, त्वक् पत्र, मूल, डंठल-तैल ओषधियों तथा अन्य कामों में प्रयुक्त होते हैं।
इसके मुरब्बे, पाक, अवलेह, ठंढाई, घृत आदि बनते हैं। इसके फल में जल के अतिरिक्त स्टार्च, क्षार तत्व, प्रोटीन, मायोसीन शर्करा, तिक्त राल आदि रहते हैं।
कुष्मांड के फलों के खाद्य अंश के विश्लेषण से प्राप्त आंकड़े इस प्रकार हैं
कुम्हड़ा के बीजों का उपयोग खाद्य पदार्थों के रूप में किया जाता है। इसके ताजे बीज कृमिनाशक होते हैं। इसलिए इसके बीजों का उपयोग औषधि के रूप में होता है।
इसे झारखण्ड/बिहार में जेठ महीना के आरंभ होने से पहले धुला हुआ उरद दाल, थोड़ा चना दाल, गर्म मसाला, के साथ कद्दूकस किया हुआ कुष्मांड (भतुआ) को मिला कर तेज धुप में सुखा कर अदौरी (बड़ी) बनाया जाता है। जिसे सालभर डब्बाबंद रख कर लोग खाते हैं।
Winter melon.
लम्बा बतुआ
पेठा या कुष्माण्ड (अंग्रेज़ी:winter melon ; वानस्पतिक नाम : बेनिनकेसा हिस्पिडा (Benincasa hispida)), एक बेल पर लगने वाला फल है, जो सब्जी की तरह खाया जाता है। यह हल्के हरे वर्ण का होता है और बहुत बड़े आकार का हो सकता है। पूरा पकने पर यह सतही बालों को छोड़कर कुछ श्वेत धूल भरी सतह का हो जाता है। इसकी कुछ प्रजातियां १-२ मीटर तक के फल देती हैं। इसकी अधिकांश खेती भारत सहित दक्षिणी और दक्षिण-पूर्वी एशिया में होती है। इससे भारत में एक मिठाई भी बनती है, जिसे पेठा (मिठाई) ही कहते हैं।
कुष्मांड या कूष्मांड का फल पेठा, भतुआ, कोंहड़ा आदि नामों से भी जाना जाता है। इसका लैटिन नाम 'बेनिनकेसा हिस्पिडा' (Benincasa hispida) है।
यह लता वार्षिकी, कठिन श्वेत रोमों से आवृत 5-6 इंच व्यास के पत्तों वाली होती है। पुष्प के साथ अंडाकार फल लगते हैं। कच्चा फल हरा, पर पकने पर श्वेत, बृहदाकार होता है। यह वर्षा के प्रारंभ में बोया जाता है। शिशिर में फल पकता है। बीज चिपटे होते हैं। इसके एक भेद को क्षेत्रकुष्मांड, भतुआ या कोंहड़ा कहते हैं, जो कच्ची अवस्था में हरा, पर पकने पर पीला हो जाता है।
कुष्मांड खेतों में बोया जाता अथवा छप्पर पर लता के रूप में चढ़ाया जाता है। कुष्मांड भारत में सर्वत्र उपजता है।
भतुआ (हिंदी:पेठा; अंग्रेज़ी: Winter melon) एगो सब्जी हवे।
চাল কোমোৰা (ইংৰাজী: White gourd; বৈজ্ঞানিক নাম: Benincasa cerifera; ৰাভা: মেৰাও; কাৰবি: পাৰক বংহম; বড়ো: খুমব্ৰা; টাই-আহোম: ফাক-পাক) ফাক-পাক এবিধ লতা জাতীয় উদ্ভিদ৷ এই উদ্ভিদ অসমত পাচলি হিচাপে খোৱা হয়৷[2]
চাল কোমোৰা লতাডাল ডাঙৰ আৰু কোমল হয়৷ উপৰিভাগৰ বৰণ সেউজীয়া৷ মাজে মাজে গাঁঠি থাকে৷ পাত ওলাই অহা ঠাইবোৰত এই গাঁঠিবিলাকৰ উৎপত্তি হয়৷
পাতবিলাকৰ আকাৰ ডাঙৰ আৰু তলৰফালে গুৰিত ঠাৰিডাল থাকে৷ পাতখিলাৰ গুৰিভাগত উৎপত্তি হোৱা ঠাৰিডাল তিনিভাগত ভাগ হৈ এডাল ওপৰলৈ আৰু বাকী দুডাল দুয়ো কাষৰ ফালে যায়৷ উপ-সিৰাবিলাকৰে সৈতে পাতখিলাৰ গঠন এখিলা পাণৰ দৰে হৈ পৰে৷ পাতৰ ঠাৰিডাল আৰু উপৰিভাগত সৰু সৰু নোম থাকে৷[2]
চাল কোমোৰাৰ ফুলবোৰ হালধীয়া আৰু ইয়াৰ পুংপুষ্প আৰু স্ত্ৰীপুষ্প বেলেগ বেলেগ হয়৷ ইয়াৰ ফল আকাৰত ডাৱৰ আৰু দীঘল চানেকীয়া হয়৷[2]
চাল কোমোৰাৰ ফল অসমত মানুহে তৰকাৰি কৰি খায়৷[2]
চাল কোমোৰা (ইংৰাজী: White gourd; বৈজ্ঞানিক নাম: Benincasa cerifera; ৰাভা: মেৰাও; কাৰবি: পাৰক বংহম; বড়ো: খুমব্ৰা; টাই-আহোম: ফাক-পাক) ফাক-পাক এবিধ লতা জাতীয় উদ্ভিদ৷ এই উদ্ভিদ অসমত পাচলি হিচাপে খোৱা হয়৷
ਪੇਠਾ ਕੱਦੂ' [ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ: winter melon; ਵਿਗਿਆਨਕ਼ ਨਾਮ: ਬੇਨਿਨਕੇਸਾ ਹਿਸਪਿਡਾ (Benincasa hispida)], ਇੱਕ ਬੇਲ ਉੱਤੇ ਲੱਗਣ ਵਾਲਾ ਫਲ ਹੈ, ਜੋ ਸਬਜੀ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖਾਧਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਹਲਕੇ ਹਰੇ ਰੰਗ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਵੱਡੇ ਅਕਾਰ ਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪੂਰਾ ਪੱਕਣ ਤੇ ਇਹ ਸਤਹੀ ਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡਕੇ ਕੁੱਝ ਚਿੱਟਾ ਧੂਲ ਭਰੀ ਸਤ੍ਹਾ ਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਕੁੱਝ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ 1-2 ਮੀਟਰ ਤੱਕ ਦੇ ਫਲ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸਦੀ ਬਹੁਤੀ ਖੇਤੀ ਭਾਰਤ ਸਮੇਤ ਦੱਖਣ ਅਤੇ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਠਿਆਈ ਵੀ ਬਣਦੀ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਪੇਠਾ (ਮਠਿਆਈ) ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।
ਪੇਠਾ ਕੱਦੂ' [ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ: winter melon; ਵਿਗਿਆਨਕ਼ ਨਾਮ: ਬੇਨਿਨਕੇਸਾ ਹਿਸਪਿਡਾ (Benincasa hispida)], ਇੱਕ ਬੇਲ ਉੱਤੇ ਲੱਗਣ ਵਾਲਾ ਫਲ ਹੈ, ਜੋ ਸਬਜੀ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖਾਧਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਹਲਕੇ ਹਰੇ ਰੰਗ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਵੱਡੇ ਅਕਾਰ ਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪੂਰਾ ਪੱਕਣ ਤੇ ਇਹ ਸਤਹੀ ਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡਕੇ ਕੁੱਝ ਚਿੱਟਾ ਧੂਲ ਭਰੀ ਸਤ੍ਹਾ ਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਕੁੱਝ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ 1-2 ਮੀਟਰ ਤੱਕ ਦੇ ਫਲ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸਦੀ ਬਹੁਤੀ ਖੇਤੀ ਭਾਰਤ ਸਮੇਤ ਦੱਖਣ ਅਤੇ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਠਿਆਈ ਵੀ ਬਣਦੀ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਪੇਠਾ (ਮਠਿਆਈ) ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।
நீற்றுப்பூசணி (Benincasa hispida) என்பது பெரிய பழம் தரும் கொடி தாவரமும், முற்றியதும் காய்கறியாக உண்ணக்கூடியதுமாகும். தெற்கு ஆசியா, தென்கிழக்காசியா ஆகியவற்றை தாயகமாகக் கொண்ட இது ஆசியாவில் பரவலாக வளர்கிறது.[2] இது 80 செ.மீ நீளமுள்ளதாக வளரக்கூடியது. வளர்ச்சியடைந்த இதன் பழங்கள் இனிப்புச் சுவையற்றது.
இது தூத்துக்குடி வட்டாரத்தில் தடியங்காய் என்று அழைக்கப்படுகிறது.
நீற்றுப்பூசணி (Benincasa hispida) என்பது பெரிய பழம் தரும் கொடி தாவரமும், முற்றியதும் காய்கறியாக உண்ணக்கூடியதுமாகும். தெற்கு ஆசியா, தென்கிழக்காசியா ஆகியவற்றை தாயகமாகக் கொண்ட இது ஆசியாவில் பரவலாக வளர்கிறது. இது 80 செ.மீ நீளமுள்ளதாக வளரக்கூடியது. வளர்ச்சியடைந்த இதன் பழங்கள் இனிப்புச் சுவையற்றது.
இது தூத்துக்குடி வட்டாரத்தில் தடியங்காய் என்று அழைக்கப்படுகிறது.
బూడిద గుమ్మడి, అనగా గుమ్మడిలో ఒక రకం. ఇది ఎక్కువగా కొత్త ఇళ్లకు ముందు ఉట్టిలో వేలాడ గట్టతారు. పాత ఇళ్లకు కూడ దిష్టి తగలకుండా ఇంటి ముందు వేళాడ గట్టతారు. బూడిద గుమ్మడి ని వడియాలు పెట్టడానికి, కొన్ని రకాల తీపి పదార్తాలు చేయ డానికి వాడతారు. అరుదుగా కూరలలో కూడ వాడతారు. దీన్నే పుల్లగుమ్మడి అని కుడా అంటాము.
గుమ్మడి పంటలో రెండో రకం బూడిద గుమ్మడి. దీనికి మార్కెట్లో ఎక్కువ గిరాకీ ఉంటుంది. దీనిని ఎక్కువగా గుమ్మాలకు కట్టుకునేందుకు ప్రజలు ఉపయోగిస్తారు. అంతేగాక పెద్ద హోటళ్లల్లో పెరుగు పచ్చడికి దీన్ని మాత్రమే ఉపయోగిస్తుండటంతో భలే గిరాకీ ఉంది
ఏ దిష్టీ తగలకూడదనీ బూడిద గుమ్మడి ఇంటి ద్వారానికి కడతాం . సాధారణంగా బూడిద గుమ్మడి కాయ ఐదారు కిలోలు ఉండటం సహజం. అలాగే ఈ గుమ్మడిలో ఔషధ గుణాలూ ఎన్నో ఉన్నాయి. దీనిని చవకరకం కూర అని అనుకోవడం పొరపాటు. బూడిద గుమ్మడి కాయలోనూ విత్తనాల్లోనూ తీగలోనూ కూడా ఔషధ గుణాలున్నాయని వైద్యులు అంటారు.కడుపులో మంట, ఉబ్బరంగా ఉండటం, దాహం ఎక్కువగా ఉన్నప్పుడు బూడిద గుమ్మడి చక్కటి ఔషధంలా పనిచేస్తుంది.
అలాగే మలబద్దకంతో బాధపడే వాళ్ళు రోజూ బూడిద గుమ్మడికాయను ఆహారంలో భాగంగా తీసుకుంటుంటే మలబద్దకం తగ్గుతుందట. అంతేకాదు ఈ విత్తనాల నుంచి తీసిన నూనెని చర్మవ్యాధుల నివారణలో వాడుతుంటారు. ఇంకా బూడిదగుమ్మడి తీగ రసాన్ని హై బి పి , నిద్రలేమితో బాధపడేవారికి ఇస్తే మంచి ఫలితం ఉంటుందని ఆయుర్వేదం చెప్తోంది. బూడిదగుమ్మడికాయ అనగానే మనందరికీ ముందుగా గుర్తుకొచ్చేవి వడియాలు మాత్రమే. కానీ చలికాలంలో పిందె తొడిగి, వేసవి వరకూ పెద్ద పెద్ద కాయలు కాసే ఈ గుమ్మడితో పసందైన వంటకాలెన్నో చేసుకోవచ్చు. అంతేకాదు, నీరు ఎక్కువుండే బూడిదగుమ్మడిలో కార్బొహైడ్రేట్లు, కొవ్వు అతి తక్కువ శాతం ఉండటంతో డైటింగ్ చేసే వారికి మంచి ఆహారము .
బూడిద గుమ్మడికాయ గురించి తెలియని వారుండరు. కాని దానికి గల విశిష్టఔషధ గుణాలు గురించి చాలామందికి ఎక్కువగా తెలియదు. అందులో ప్రశస్తమైన ఔషధగుణాలు, పోషక లక్షణాలు ఉన్నాయి కనుకనే దానిని 'వైద్య కుష్మాండం' అని 'వైద్య కంబళం' అని ప్రశంసించే వారున్నారు.
==అనేక ఆయుర్వేద మందులు=, సిద్ధవైద్య మందులు తయారీలో దీనిని త బాగా వాడతారు. బూడిద గుమ్మడి అనగానే మనకు ఒడియాలు, పేటా అనే స్వీట్ఠక్కున గుర్తుకు వస్తాయి. ఒడియాల రుచి ప్రశ స్తం. ఉత్తరాది మిఠాయి లలో పేటా ప్రముఖ మైనది. ఆగ్రా 'పేటా' మరీ పేరెన్నికగన్నది. హిందీలో బూడిద గుమ్మడిని 'పేటా' అని పిలుస్తారు. కన్నడం వారు తూడగుంబళ అంటారు. 'పుసినికారు' అని తమిళులు, 'కుంభలగా' అని కేరళీయులు పిలుస్తారు.
'వైద్య కుంబళం' అనే జాతి బూడిదగుమ్మడితో కేరళలో 'కూష్మాండ రసాయనం' అనే మందు చేస్తారు. ఇది పుష్టినిచ్చే ఔషధం. ఆరోగ్యవర్థని చక్కెర వ్యాధి చికిత్సలో వాడతారు. విరేచనకారి. వైద్యకుంబళం విత్తనాలు అరుదైనవి. ప్రశస్తమైనది. అందుకే వీటిని జాగ్రత్తపరచి రైతులకు ఇస్తుంటారు.
ఈ రకం బూడిదగుమ్మడి కాయలు ఆకుపచ్చగా, కోడిగుడ్డు ఆకారంలో ఉండి 750-1000 గ్రాముల బరువు తూగుతాయి. ఎర్రనేలలు, రేగడి నేలలు, ఈ పంటకు మేలైనవి. పాదుపెట్టిన 80-100 రోజులలో కాయలు కాస్తాయి. ఏడాది పొడవునా దీనిసాగు చేయవచ్చు. హెక్టారుకు 4 టన్నులవరకు కాయలుకాస్తాయి.
సామ్రాజ్యము: ప్లాంటే విభాగము: మాగ్నోలియోఫైటా తరగతి: మాగ్నోలియోప్సిడా వర్గము: Cucurbitales కుటుంబము: కుకుర్బిటేసి ఉపకుటుంబము: Cucurbitoideae Tribe: Benincaseae Subtribe: Benincasinae ప్రజాతి: Benincasa Savi జాతి: B. hispida
ಬೂದುಗುಂಬಳ ಬಲಿತಾಗ ಒಂದು ತರಕಾರಿಯಾಗಿ ತಿನ್ನಲಾದ ಅದರ ಬಹಳ ದೊಡ್ಡ ಹಣ್ಣಿಗಾಗಿ ಬೆಳೆಯಲಾಗುವ ಒಂದು ಹಂಬು. ಅದು ಬೆನಿನ್ಕಾಸಾ ಪಂಗಡದ ಏಕೈಕ ಸದಸ್ಯ. ಎಳೆಯದಾಗಿದ್ದಾಗ ಹಣ್ಣು ಜಾಳುಜಾಳಾಗಿ ಇರುತ್ತದೆ. ಅಪಕ್ವ ಕುಂಬಳವು ದಪ್ಪ ಬಿಳಿ ತಿರುಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ತಿಂದಾಗ ಸಿಹಿಯಿರುತ್ತದೆ.
ಕುಕರ್ಬಿಟೀಸೀ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಕುಕರ್ಬಿಟ ಮೊಕ್ಚಾಟಾ ಎಂಬ ವ್ಶೆಜ್ಞಾನಿಕ ಹೆಸರಿನ ಏಕವಾರ್ಷಿಕ ಹರಡು ಬಳ್ಳಿ.
ಗ್ವಾಟೆಮಾಲ, ಕೊಲಂಬಿಯ, ಮೆಕ್ಸಿಕೊ ಮುಂತಾದ ಅಮೆರಿಕದ ಉಷ್ಣವಲಯದ ಪ್ರದೇಶ ಇದರ ಉಗಮಸ್ಥಾನ. ಮಾನವನಿಗೆ ಇದರ ಪರಿಚಯ ನಾಲ್ಕು ಸಹಸ್ರವರ್ಷಗಳಿಂದಲೂ ಇರುವುದು ಕಂಡು ಬಂದಿದೆ.
ಈ ಜಾತಿಯಲ್ಲಿ ಕುಕರ್ಬಿಟ ಮ್ಯಾಕ್ಸಿಮ ಮತ್ತು ಕುಕರ್ಬಿಟ ಪಿಪೋ ಎಂಬ ಇನ್ನೆರಡು ಪ್ರಭೇದಗಳು ಇವೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮೇಲಿನ ಮೂರು ಪ್ರಭೇದಗಳನ್ನೂ ಕುಂಬಳ ಎಂಬ ಒಂದೇ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇವುಗಳ ಬೇಸಾಯ ಮತ್ತು ಉಪಯೋಗ ಒಂದೇ ರೀತಿಯವಾಗಿವೆ. ಬಹುತೇಕ ಬಗೆಗಳು ಕುಕರ್ಬಿಟ ಮಾಸ್ಕೇಟಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವಾಗಿವೆ.
ಕುಂಬಳದ ಹಂಬು ಮತ್ತು ಎಲೆಗಳ ಮೇಲೆ ಒರಟಾದ ಬಿಳಿಯ ರೋಮಗಳಿವೆ. ನಾಲ್ಕು ಮುಖದ (ಕ್ವಾಡ್ರ್ಯುಂಗ್ಯುಲರ್) ಕಾಂಡ ಬುಡದಲ್ಲಿ ಕವಲೊಡೆದು ವಿಶಾಲವಾಗಿ ಹರಡಿಕೊಂಡಿದೆ. ಗೆಣ್ಣುಗಳಲ್ಲಿ ತೊಟ್ಟಿರುವ ಎಲೆಗಳು ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ ಜೋಡಣೆಗೊಂಡಿವೆ. ಎಲೆ ಸರಳ, ಅಂಚು ಬಾಗಿದೆ. ಬಣ್ಣ ಹಸಿರು, ಹೂ ಎಲೆಗಳ ಕಂಕುಳಲ್ಲಿವೆ. ಗಂಡು ಮತ್ತು ಹೆಣ್ಣು ಹೂಗಳು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿವೆ. ಗಂಡು ಹೂವಿಗೆ ಉದ್ದವಾದ ತೊಟ್ಟೂ ಹೆಣ್ಣು ಹೂವಿಗೆ ಚಿಕ್ಕದಾದ ತೊಟ್ಟೂ ಇವೆ. ಪುಷ್ಪಪತ್ರ ಸಂಯುಕ್ತವಾಗಿದ್ದು ತುದಿಯಲ್ಲಿ 5 ಭಾಗವಾಗಿದೆ; ದಳಗಳು ಕೂಡಿಕೊಂಡಿದ್ದು ತುದಿಯಲ್ಲಿ 5 ಭಾಗವಾಗಿದ್ದು ಚಕ್ರಾಕಾರವಾಗಿ ವಿಸ್ತರಿಸಿವೆ. ಎರಡು ಕೇಸರಗಳಿರುವ ಎರಡು ಗುಂಪು ಮತ್ತು ಒಂದು ಬಿಡಿ ಕೇಸರ-ಒಟ್ಟು 5 ಕೇಸರಗಳು ಇವೆ. ಪರಾಗಕೋಶ ಎರಡು ಕೋಶಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಎರಡು ಭಾಗವಾಗಿರುವ ಶಲಾಕಾಗ್ರ 3ರಿಂದ 5 ಉಪಭಾಗಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುತ್ತದೆ. ಬಹು ಅಂಡಕಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡ ನೀಚಸ್ಥಾನದ ಅಂಡಾಶಯವಿದೆ. ಹೆಣ್ಣು ಬಹುಬೀಜವಿರುವ, ಒಡೆಯದ ಪೆಪೊ ಮಾದರಿಯದು.
ಕುಂಬಳಕಾಯಿ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಪರಿಚಿತವಾಗಿರುವ ತರಕಾರಿ. ಇದನ್ನು ಹುಳಿ, ಪಲ್ಯ ಮತ್ತು ಸಿಹಿತಿಂಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಾರೆ. ಸುಲಭವಾಗಿ ಬೆಳೆದು, ಹೆಚ್ಚು ದಿವಸಗಳ ಕಾಲ ಇಟ್ಟು ಉಪಯೋಗಿಸಬಹುದಾದುದರಿಂದ ಇದು ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನ ಪ್ರಿಯತೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದೆ. ಬೂದುಗುಂಬಳದ ಬೀಜಗಳಿಗೆ ಜಂತುಹುಳುನಾಶಕ ಗುಣವಿದೆ. ಕಾಯಿ ಬಹಳ ಪುಷ್ಟಿದಾಯಕವೆಂದೂ ಮೂತ್ರೋತ್ತೇಜಕವೆಂದೂ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಕಾಯಿಯಿಂದ ಅದೇ ತಾನೇ ತೆಗೆದು ರಸವನ್ನು ಅಂತರ್ ರಕ್ತಸ್ರಾವವನ್ನು ತಡೆಯಲು ಬಳಸುವುದುಂಟು. ಇದು ಪ್ರತಿವಿಷವೂ ಹೌದು. ಕ್ಷಯರೋಗ ಮುಂತಾದ ರೋಗಗಳಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಶಕ್ತಿದಾಯಕವಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಾರೆ. ಬಲಿತ ಬೂದಗುಂಬಳ ಇತರ ಕುಂಬಳಗಳಂತೆ ನಾಲ್ಕಾರು ತಿಂಗಳು ನಿಲ್ಲುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ತರಕಾರಿಯಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಕೊದ್ದಲು, ಕಾಯಿ ಹುಳಿಗೆ ಇದು ಪ್ರಶಸ್ತ. ಇದರ ತಿರುಳಿನಿಂದ ರುಚಿಕರವಾದ ದಂರೋಟನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಅರಳು ಸಂಡಿಗೆಗೆ ಇದರ ತಿರುಳು ಮತ್ತು ಹೋಳು ಒದಗುತ್ತವೆ. ಇದರ ತ್ವಚೆಯನ್ನು ದಪ್ಪಗೆ ತೆಗೆದು ಒಣಗಿಸಿ ಬಾಳಕ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.
ಕುಂಬಳಕಾಯಿ ರುಚಿಕರವಾದ ತರಕಾರಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಮನುಷ್ಯನಿಗೆ ಪುಷ್ಟಿಕರವಾದ ಆಹಾರಾಂಶಗಳನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ನೂರುಗ್ರಾಂ ಕುಂಬಳ ಕಾಯಿಯಲ್ಲಿರುವ ಆಹಾರ ಅಂಶಗಳು ಹೀಗಿವೆ: ತೇವಾಂಶ 92.6 ಗ್ರಾಂ; ಕಾರ್ಬೊಹೈಡ್ರೇಟ್ 4.6 ಗ್ರಾಂ; ವಿಟಮಿನ್ಗಳು 1.4 ಗ್ರಾಂ; ಕೊಬ್ಬು 0.1 ಗ್ರಾಂ; ಲವಣ 0.6 ಗ್ರಾಂ; ನಾರು 0.7 ಗ್ರಾಂ ಅಲ್ಲದೆ ಶಕ್ತಿ 25 ಕೆಲೋರಿಗಳು, ಮೆಗ್ನೀಸಿಯಂ 14 ಮಿಗ್ರಾಂ; ರಂಜಕ 30 ಮಿಗ್ರಾಂ; ಕಬ್ಬಿಣ 0.7 ಮಿಗ್ರಾಂ; ಸೋಡಿಯಮ್ 5.6 ಮಿಗ್ರಾಂ; ಪೊಟ್ಯಾಸಿಯಂ 139.0 ಮಿಗ್ರಾಂ; ತಾಮ್ರ 0.20 ಮಿಗ್ರಾಂ; ಗಂಧಕ 1.6 ಮಿಗ್ರಾಂ; ಕ್ಲೋರಿನ್ 4.0 ಮಿಗ್ರಾಂ; ಥಯಾಮಿನ್ 0.06 ಮಿಗ್ರಾಂ; ರಿಬೋಫ್ಲೇವಿನ್ 0.04 ಮಿಗ್ರಾಂ; ನಿಕೊಟಿನಿಕ್ ಅಮ್ಲ 0.5 ಮಿಗ್ರಾಂ; ಸಿ ವಿಟಮಿನ್ 2.0 ಮಿಗ್ರಾಂ; ಎ ವಿಟಮಿನ್ 84 ಐಯು-ಇವನ್ನು ಸಹ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯಿಂದ ಶೋಧಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಕುಂಬಳ ಬೇಸಾಯಕ್ಕೆ ಕಡಿಮೆ ಉಷ್ಣತೆ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ತೇವಾಂಶವಿರುವ ಹವಾಗುಣ ಶ್ರೇಷ್ಠವಾದದ್ದು. ಇದು ಅಧಿಕ ಚಳಿಯನ್ನು ಸಹಿಸದು; ಚಳಿ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದ ಕುಂಬಳ ಸಸ್ಯ ಫಲ ಕೊಡಲು ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದಲ್ಲದೆ ಇಳುವರಿ ಕಡಿಮೆ. ಅಂತೆಯೇ ಈ ಸಸ್ಯ ಹೆಚ್ಚು ಉಷ್ಣವನ್ನೂ ಸಹಿಸುವುದಿಲ್ಲ; ಹೆಚ್ಚು ಉಷ್ಣದ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದ ಸಸ್ಯದಲ್ಲಿ ಹೂ ಮತ್ತು ಹೀಚುಗಳು ಉದುರಿಹೋಗುತ್ತವೆ. ಗುಡ್ಡಗಾಡು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಬೇಸುಗೆ ಕಾಲ ಕುಂಬಳ ಬೇಸಾಯಕ್ಕೆ ಯೋಗ್ಯ. ಮೈದಾನ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇದರ ಬೇಸಾಯವನ್ನು ವರ್ಷಪೂರ್ತಿ ಮಾಡಬಹುದು. ಜೌಗಿಲ್ಲದ ಮತ್ತು ಫಲವತ್ತಾದ ಎಲ್ಲ ವಿಧವಾದ ಮಣ್ನುಗಳಲ್ಲಿ ಕುಂಬಳ ಬೇಸಾಯವನ್ನು ಮಾಡಬಹುದು. ಜಿಗಟಾದ ಕಪ್ಪು ಮಣ್ನೂ ಬೇರು ಬಿಡಲು ಎಡೆ ಕೊಡುವಿದಿಲ್ಲವಾದ್ದರಿಂದ ಕುಂಬಳ ಬೇಸಾಯಕ್ಕೆ ಅದು ಯೋಗ್ಯವಲ್ಲ. ಫಲವತ್ತಾಗಿರುವ ಮತ್ತು ಸಡಿಲವಾಗಿರುವ ಮರಳುಗೋಡು ಮಣ್ಣು ಇದಕ್ಕೆ ಶ್ರೇಷ್ಠವಾದದ್ದು. ಹೆಚ್ಚು ಫಲವತ್ತಾದ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಈ ಸಸ್ಯವನ್ನು ಬೆಳೆಸಿದರೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಸಿರು ಭಾಗ ಬೆಳೆದು ಫಲದ ಇಳುವರಿ ತೀರ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಮಧ್ಯಮ ಅಮ್ಲತೆ ಇರುವ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಇದರ ಬೇಸಾಯ ಸಾಧ್ಯವಿದ್ದರೂ ಕ್ಷಾರತೆಯನ್ನಿದು ಸಹಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಕುಂಬಳ ಬೇಸಾಯಕ್ಕೆ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ 6.0ರಿಂದ 6.5 ಠಿಊ ಅಂತರ ಸೂಕ್ತವಾದದ್ದು.
ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಕುಂಬಳವನ್ನು ಸಾಮನ್ಯವಾಗಿ ಮಿಶ್ರ ಬೆಳೆಯಾಗಿ ಬೆಳೆಸುತ್ತಾರೆ. ಶುದ್ಧ ಬೆ¼ಯಾಗಿ ಬೆಳೆಸುವುದು ತೀರ ಕಡಿಮೆ. ಆಲೂಗೆಡ್ಡೆ, ಮೆಣಸಿನಕಾಯಿ ಮತ್ತು ಇತರ ಬೆಳೆಗಳ ಸುತ್ತಲೂ ಇದನ್ನು ಬೆಳೆಸುತ್ತಾರೆ. ವಾಣಿಜ್ಯ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಕುಂಬಳ ಬೇಸಾಯವನ್ನು ಮಾಡುವಾಗ ಮಾತ್ರ ಇದನ್ನು ಶುದ್ಧ ಬೆಳೆಯಾಗಿ ಬೆಳಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದರ ಬೆಳೆಯನ್ನು ಇತರ ತರಕಾರಿಗಳೊಡನೆ ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿಯೂ ಬೆಳೆಸಬಹುದು. ಯೋಗ್ಯ ನೀರಾವರಿ ವಸತಿ ಇರುವ ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಕುಂಬಳ ಬೇಸಾಯವನ್ನು ವರ್ಷದ ಎಲ್ಲ ಕಾಲಗಳಲ್ಲೂ ಮಾಡಬಹುದು. ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ ಈ ಬೆಳೆಗೆ ನೀರಾವರಿ ಅಗತ್ಯ ಕಡಿಮೆ ಇರುವುದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಸುವುದೇ ವಾಡಿಕೆ.
ಕುಂಬಳದ ಒಂದೊಂದು ಪ್ರಭೇದದಲ್ಲೂ ಅನೇಕ ತಳಿಗಳಿವೆ. ಕಾಯಿಯ ಆಕಾರ ಮತ್ತು ಬಣ್ಣದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಗುಂಡು ಮತ್ತು ಉದ್ದ, ಹಸಿರು, ಬಿಳುಪು ಮತ್ತು ಕೆಂಪು ಎಂದು ವಿಂಗಡಣೆಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಬೇಸಾಯದಲ್ಲಿರುವ ಸಾಮಾನ್ಯ ತಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಲಾರ್ಜ್ರೆಡ್, ರೌಂಡ್, ಎಲ್ಲೋಪ್ಲೇಸ್, ಅರ್ಲಿಎಲ್ಲೊ ಪ್ರೋಲಿಫಿಕ್ ಅಸ್ಟ್ರೇಲಿಯನ್ ಗ್ರೀನ್, ಬಟರ್ನಟ್, ಗ್ರೀನ್ ಹಬರ್ಡ್, ಗೋಲ್ಡನ್ ಹಬರ್ಡ್ ಇವು ಮುಖ್ಯವಾದವು.
ಕುಂಬಳದ ಎಕರೆಯ ಬೀಜ ಪ್ರಮಾಣ ಬೆಳೆಯ ಅಂತರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. ಹೆಕ್ಟೇರಿಗೆ 3.5ರಿಂದ 4.5 ಕೆಜಿಯಷ್ಟು ಬೀಜ ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಉತ್ತಮ ದರ್ಜೆಯ ಬೀಜ 75%ರಷ್ಟು ಮೊಳೆಯುತ್ತದೆ. ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬಲಿತ ಕುಂಬಳ ಕಾಯಿಗಳ ಬೀಜಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಬಿತ್ತನೆಗೆ ಉಪಯೋಗಿಸಬೇಕು. ಯೋಗ್ಯ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಶೇಖರಣೆ ಮಾಡಿದ ಬಿತ್ತನೆ ಬೀಜಗಳು ಸುಮಾರು ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ತಮ್ಮ ಮೊಳೆಯುವ ಸಾಮಥ್ರ್ಯವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿರುತ್ತವೆ.
ಕುಂಬಳ ಬೇಸಾಯ ಮಾಡುವ ತೋಟವನ್ನು 3-4 ಸಾರಿ ಉಳುಮೆ ಅಥವಾ ಅಗೆತ ಮಾಡಿ ಕಳೆ, ಕಸ ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ತೆಗೆದು ಹೆಂಟೆ ಪುಡಿಮಾಡಿ ಮಟ್ಟಸ ಮಾಡಬೇಕು. ಅನಂತರ ಎಕರೆಗೆ 25 ರಿಂದ 30 ಗಾಡಿ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಕೊಳೆತಿರುವ ಕೊಟ್ಟಿಗೆ ಗೊಬ್ಬರವನ್ನು ಮಿಶ್ರ ಮಾಡಬೇಕು. ಬೀಜವನ್ನು ಎರಡು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬಿತ್ತಬಹುದು. 10' ಸಾಲುಗಳಲ್ಲಿ 8' ಅಂತರದಲ್ಲಿ 2' ಅಗಲದ ಗುಂಡಿಗಳನ್ನು ಮಾಡಿ ಬೀಜ ಬಿತ್ತಬೇಕು. 8' ಅಂತರದಲ್ಲಿ 1' ಎತ್ತರದ ದಿಂಡುಗಳನ್ನು ಮಾಡಿ, ಅವುಗಳ ಮೇಲೆ ಬಿತ್ತುವುದೊಳ್ಳೆಯದು. ಗುಂಡಿಗಳಲ್ಲಿ 4-5 ಬೀಜಗಳನ್ನು ದಿಂಡುಗಳ ಮೇಲೆ 1 ಅಂತರದಲ್ಲಿ ಆಳವಾಗಿ ಬಿತ್ತಬೇಕು. ಹೆಚ್ಚು ಆಳದಲ್ಲಿ ಬಿತ್ತಿದ ಬೀಜಗಳು ಮೊಳೆಯುವುದಿಲ್ಲ. ಬಿತ್ತಿದ 1 ವಾರದಲ್ಲಿ ಅವು ಮೊಳೆಯುತ್ತವೆ; ನಾಲ್ಕು ವಾರಗಳ ಅನಂತರ ಸಸಿಗಳು ದಾಂಗುಡಿಯಿಡಲು ಮೊದಲು ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಆಗ ಸಸಿಗಳ ಸುತ್ತಲೂ ಕಳೆ ತೆಗೆದು ವಿಶಾಲವಾಗಿ ಪಾತಿ ಮಾಡಿ, ಮಣ್ಣನ್ನು ಸಸಿಗಳ ಬುಡಕ್ಕೆ ಏರು ಹಾಕಬೇಕು. ಕುಂಬಳ ಹಂಬುಗಳ ಬೇರು ಮೇಲಿನ ಆರು ಅಂಗುಲ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿರುವುದರಿಂದ, ಬೀಜ ಬಿತ್ತಿದ ಒಂದು ತಿಂಗಳ ಅನಂತರ ಮೇಲಿನ ಮಣ್ಣು ಬೇಸಾಯ ಮಾಡಬಹುದು. ಬೆಳೆಗೆ ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ನೀರಾವರಿ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಬೇಸುಗೆಯಲ್ಲಿ ದಿನ ಬಿಟ್ಟು ದಿನ ನೀರು ಹಾಯಿಸಬೇಕು. ಎರಡು ತಿಂಗಳ ಅನಂತರ ಸಸಿ ಹೂ ಬಿಡುತ್ತದೆ. 4-5 ವಾರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಯಿಗಟ್ಟುತ್ತದೆ. ಅನಂತರ ಕಾಯಿ ಬಲಿತು ಹಣ್ಣಾಗಲು ಒಂದು ತಿಂಗಳು ಬೇಕು. ಬಲಿತ ಕಾಯ ಮೇಲುಸಿಪ್ಪೆ ಒರಟಾಗಿ ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ಬಣ್ಣ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕಾಯಿಗಳನ್ನು ಕೀಳುವಾಗ ಹರಿತವಾದ ಚಾಕುವಿನಿಂದ ಕತ್ತರಿಸಿ ತೆಗೆಯಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲದಲ್ಲಿ ಹಂಬಿಗೆ ನೋವಾಗುವ ಸಂಭವ ಉಂಟು. ಕುಂಬಳದ ಇಳುವರಿ ತಳಿಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. ಎಕರಿಗೆ 30 ರಿಂದ 85 ಕ್ವಿಂಟಾಲಿನ ವರೆಗೆ ಕಾಯಿ ದೊರೆಯಬಹುದು. ಬೇಸಗೆ ಬೆಳೆಯ ಇಳುವರಿ ಇತರ ಕಾಲದ ಬೆಳೆಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ. ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬಲಿತ ಕುಂಬಳಕಾಯಿಯನ್ನು ಸುಮಾರು ಆರು ತಿಂಗಳವರೆಗೆ ಶೇಖರಿಸಿಡಬಹುದು.
ಒಂದು ಬಗೆಯ ಕೆಂಪು ಚಿಪ್ಪಿನ ಹುಳುಗಳು ಕುಂಬಳದ ಎಲೆಗಳಲ್ಲಿರುವ ನಾಳಗಳ ಮಧ್ಯ ಭಾಗದ ಹಸಿರು ಭಾಗವನ್ನು ಕಡಿದು ತಿನ್ನುತ್ತವೆ. ಕೀಟಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಕಡಿಮೆ ಇದ್ದಲ್ಲಿ, ಅವನ್ನು ಕೈಯಿಂದಲೇ ನಾಶಮಾಡಬಹುದು. ಅಥವಾ 1% ಲಿಂಡನ್ 2% ಬಿ.ಎಚ್.ಸಿ. ಅಥವಾ ಡಿ.ಡಿ.ಟಿ. ಪುಡಿಯನ್ನು ಎರಚಿ ನಿವಾರಿಸಬಹುದು. ಹಸಿರು ಬಣ್ಣದ ಸಣ್ಣ ಹೇನುಗಳು ಗಿಡಕ್ಕೆ ಹತ್ತುವುದುಂಟು. ಅವು ಸಸ್ಯದ ತುದಿ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಅಗಾಧ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿದ್ದು ಸಸ್ಯರಸವನ್ನು ಹೀರಿ ತೊಂದರೆ ಪಡಿಸುತ್ತೆವೆ. ಈ ಪಿಡುಗನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲು 0.025% ಮ್ಯಾಲಥಿಯಾನ್ ಅಥವಾ ಫಾಲಿಡಾಲ್ ದ್ರಾವಣವನ್ನು ಸಿಂಪಡಿಸಬೇಕು. ಹಣ್ಣಿನ ನೊಣಗಳೂ ಕುಂಬಳಕಾಯಿಗಳ ಮೇಲೆ ಮೊಟ್ಟೆ ಇಡುತ್ತವೆ. ಈ ಮೊಟ್ಟೆಗಳಿಂದ ಹೊರ ಬಂದ ಕೀಟದ ಡಿಂಭಗಳು ಎಳೆಯ ಕಾಯಿಗಳನ್ನು ಕೊರೆದು ತಿಂದುಹಾಕುತ್ತವೆ. ಕುಂಬಳ ಹಂಬು ಹೂ ಬಿಡುವುದಕ್ಕೆ ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತಲೆ ಬೆಳೆಗೆ 0.025% ಮ್ಯಾಲಥಿಯಾನ್ ದ್ರಾವಣ ಸಿಂಪಡಿಸಿ, ಅನಂತರ ಪ್ರತಿ ಎರಡು ವಾರಗಳಿಗೆ ಒಂದು ಸಾರಿ ಕ್ರಮವಾಗಿ ಸಂಪಡಿಕೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುವುದರಿಂದ ಈ ಪಿಡುಗನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಬಹುದು.
ಕುಂಬಳ ಬೆಳೆಗೆ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಲ್ ವಿಲ್ಟ್, ಆಂತ್ರಕ್ನೋಸ್, ಡ್ಣನಿಮಿಲ್ಡ್ಯೂ, ಪೌಡರಿಮಿಲ್ದ್ಯೂ ಮುಂತಾದವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬರುವ ರೋಗಗಳು. ಎರಡು ವಾರಗಳಿಗೆ ಒಂದು ಸಾರಿ 1% ಬೋರ್ಡೊ ದ್ರಾವಣವನ್ನು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಸಿಂಪಡಿಸುವುದರಿಂದ ಅವನ್ನು ತಡೆಯಬಹುದು. ಕುಂಬಳವನ್ನೇ ಹೋಲುವ ಬೂದುಗುಂಬಳಕ್ಕೂ (ಬೆನಿನ್ಕಾಸ ಸೆರಿಫರ) ಕುಂಬಳಕ್ಕೂ ಅವುಗಳ ಹೊರ ಒಳರಚನೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಮುಖ್ಯ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳಿವೆ. ಬೂದುಗುಂಬಳದ ಕುಡಿಬಳ್ಳಿಗಳು (ಟೆಂಡ್ರಿಲ್ಸ್) ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಎರಡು ಭಾಗಗಳಾಗಿ ಕವಲೊಡೆದಿವೆ. ಆದರೆ ಕುಂಬಳದಲ್ಲಿ 3-5 ಭಾಗಗಳಾಗಿವೆ. ಬೂದುಗುಂಬಳದ ಕಾಂಡದಲ್ಲಿನ ನಾಳಕೂರ್ಚಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಕೇವಲ 4 (ಕುಂಬಳದಲ್ಲಿ 7-9). ಬೂದುಗುಂಬಳದ ಕಾಯಿಯ ಹೊರಮೈ ನಯವಾಗಿದ್ದು ಬಿಳಿಯ ಮೇಣದಂಥ ವಸ್ತುವಿನಿಂದ ಅವೃತವಾಗಿದೆ. ತಿರುಳು ಬಿಳಿ. ಕುಂಬಳದಲ್ಲಿ ಕಾಯಿ ಹಲವಾರು ಏಣುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಅದರ ಮೇಲೆ ಮೇಣದ ಲೇಪವಿಲ್ಲ. ತಿರುಳಿನ ಬಣ್ಣ ಗಾಢ ಹಳದಿ.
ಬೂದುಗುಂಬಳ ಬಲಿತಾಗ ಒಂದು ತರಕಾರಿಯಾಗಿ ತಿನ್ನಲಾದ ಅದರ ಬಹಳ ದೊಡ್ಡ ಹಣ್ಣಿಗಾಗಿ ಬೆಳೆಯಲಾಗುವ ಒಂದು ಹಂಬು. ಅದು ಬೆನಿನ್ಕಾಸಾ ಪಂಗಡದ ಏಕೈಕ ಸದಸ್ಯ. ಎಳೆಯದಾಗಿದ್ದಾಗ ಹಣ್ಣು ಜಾಳುಜಾಳಾಗಿ ಇರುತ್ತದೆ. ಅಪಕ್ವ ಕುಂಬಳವು ದಪ್ಪ ಬಿಳಿ ತಿರುಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ತಿಂದಾಗ ಸಿಹಿಯಿರುತ್ತದೆ.
ကျောက်ဖရုံပင်သည် အမြင့်ပေပေါင်း ၄၀၀၀ အထိဖြစ်ထွန်းပြီး မြန်မာနိုင်ငံ အနှံ့အပြားတွက် ပေါက်ရောက်သည်။ စိုက်ပျိုးပင်ဖြစ်သည်။မိုးဦးတွင် ကဆုန်မှ ဝါဆိုအတွင်း မိုးနှောင်း တွင် တော်သလင်း လမှ တန်ဆောင်မုန်း အတွင်း အစေ့ကို တိုက်ရိုက် ချစိုက် နိုင်သည်။ ကျင်းအနက် တစ်တောင် ၊ အကျယ် ၄ ပေ ပတ်လည် တူး၍ မြေဆွေး ၅၀ % ခန့် ရောစပ်ပြီး ဖရုံစေ့များကို အစေ့မြှပ်ရုံမျှ စိုက်ရမည်။ စင်တောင့်တောင့် ထိုးပေးရသည်။ မိုးနည်းသောဒေသများတွင် မြေတွင် လွှတ်၍ စိုက်နိုင်သည်။ ခြောက်သွေ့ သော ဒေသများတွင် လိုအပ်သည့် အစိုဓာတ်ရအောင် ရေလောင်း ပေးရန်လိုသည်။စိုက်ပျိုးပြီး ရက်ပေါင်း ၆၀ မှ ၁၀၀ အတွင်း စတင် အသီးသီး ၍ ဆွတ်ခူးနိုင်သည်။ (အထူးသဖြင့် ကျောက်ဖရုံသည် အနံ့အသက်များကို စုပ်ယူနိုင်သော သတ္တိရှိသဖြင့် အနံ့အသက်ဆိုးသည့် နေရာများအနီး စိုက်ပျိုးခြင်း ၊ ထားသိုခြင်း မပြုရန် လိုသည်။ )
တစ်နှစ်ခံနွယ်ပင်မျိုးဖြစ်သည်။ အဖြူရောင် သို့မဟုတ် သံချေးရောင် အမွေးကလေးများဖြင့် ဖုံးလွှမ်းနေသည်။ ပင်စည် တောင့်တင်း၍ ထောင့်ပါသည်။ နွယ်နှာမောင်း ၃ ခုဖြာသည်။
အရွက်သည် တောက်ပသော အစိမ်းရောင် ဖြစ်သည်။ အမွေးများရှိ၍ အောက်မျက်နှာပြင် တွင် ပို၍ အမွေးထူသည်။ နှလုံးပုံဖြစ်ပြီး အဝိုက် ၅-၇ ခုရှိသည်။ အဝိုက်များသည် ကျယ်ပြန့်၍ သုံးမြှောင့်ပုံရှိသည်။
အဝါရောင်ဖြစ်သည်။ ကြီး၍ ပွင့်ထီး ဖြစ်သည်။ လိင်စုံသည်။
တိုင်လုံးပုံဖြစ်ပြီး အစိမ်းရောင်နှင့် အဖြူရောင် ရောနေ၏ ။ နုစဉ် အခွံပျော့၍ ရင့်သော် ကြွပ်ဆတ်ပြီး မာသည်။ အခွံပေါ်တွင် အမွေးကြမ်းလေးများရှိသည်။ အစေ့များ ပြားပြီး အဖြူရောင် ရှိသည် ။
အပွင့် ၊ အသီး ၊ အစေ့ ၊ အမြစ် ၊ အထူးသဖြင့် အသီးကို ပို၍ အသုံးပြု၏။
မြန်မာဆေးကျမ်းများအလိုအရ ချို၍ အနည်းငယ် ငန်သော အရသာရှိသည်။ အားကို တိုးပွားစေ၍ သည်းခြေကို နိုင်၏ ။ မှည့်သောအသီးသည် ဝမ်းမီးကို တောက်စေသည်။ သွေး ၊ လေရောဂါနှင့်ရူးသွပ်ခြင်းကို ပျောက်စေ၍ ဆီးအိမ်ကို သန့်ရှင်းစေတတ်၏ ။
ကျောက်ဖရုံပွင့်ကို ကြိတ်စားသော် ကာလဝမ်းရောဂါပျောက်၏။
အသီးသည် အဆုတ်ရောဂါကြောင့် အားအင်ကုန်ခန်းခြင်းအတွက် အာဟာရ ဖြစ်စေ သည်။အသီးရည်ကို သောက်ခြင်းဖြင့် သွေးယိုစီးခြင်းနှင့် သွေးအန် သွေးကျ ရောဂါ ပျောက်၏။ အသီးရည်တွင် ရှိန်းခိုနှင်ဂျုံပြာဆား အနည်းငယ်ထည့်သောက်သော် ဆီးအိမ်ရောင်ခြင်း ပျောက်၍ ကျောက်ကပ် တွင်တည်သော ကျောက်ကို အရည်ပျော်၍ ကျစေ၏။ ကျောက်ဖရုံရည် ကို ဝက်ရူးနာ ၊ လေနာ ၊ အရူးရောဂါတို့ အတွက်လည်း သုံး၏။
အစေ့ကို သန်ကျဆေးအဖြစ် သုံးသည်။
ကျောက်ဖရုံမြစ်မှုန့်ကို ရေနွေးနှင့် သောက်လျှင်ချောင်းဆိုးရောဂါနှင့် ပန်းနာရင်ကျပ် ရောဂါ ပျောက်၏။
ကျောက်ဖရုံပင်သည် အမြင့်ပေပေါင်း ၄၀၀၀ အထိဖြစ်ထွန်းပြီး မြန်မာနိုင်ငံ အနှံ့အပြားတွက် ပေါက်ရောက်သည်။ စိုက်ပျိုးပင်ဖြစ်သည်။မိုးဦးတွင် ကဆုန်မှ ဝါဆိုအတွင်း မိုးနှောင်း တွင် တော်သလင်း လမှ တန်ဆောင်မုန်း အတွင်း အစေ့ကို တိုက်ရိုက် ချစိုက် နိုင်သည်။ ကျင်းအနက် တစ်တောင် ၊ အကျယ် ၄ ပေ ပတ်လည် တူး၍ မြေဆွေး ၅၀ % ခန့် ရောစပ်ပြီး ဖရုံစေ့များကို အစေ့မြှပ်ရုံမျှ စိုက်ရမည်။ စင်တောင့်တောင့် ထိုးပေးရသည်။ မိုးနည်းသောဒေသများတွင် မြေတွင် လွှတ်၍ စိုက်နိုင်သည်။ ခြောက်သွေ့ သော ဒေသများတွင် လိုအပ်သည့် အစိုဓာတ်ရအောင် ရေလောင်း ပေးရန်လိုသည်။စိုက်ပျိုးပြီး ရက်ပေါင်း ၆၀ မှ ၁၀၀ အတွင်း စတင် အသီးသီး ၍ ဆွတ်ခူးနိုင်သည်။ (အထူးသဖြင့် ကျောက်ဖရုံသည် အနံ့အသက်များကို စုပ်ယူနိုင်သော သတ္တိရှိသဖြင့် အနံ့အသက်ဆိုးသည့် နေရာများအနီး စိုက်ပျိုးခြင်း ၊ ထားသိုခြင်း မပြုရန် လိုသည်။ )
Kundur (Benincasa hispida) adalah tatanaman malancar nang ditanam lantaran buahnya nang sadang ganalnya. Kundur biasanya dimakan dan dianggap sabagai sayuran. Buah naini tarasa alus dan babulu sawayah masih mantah, limbah sudah ripu buah naini kahilangan bulunya dan malunak, dan kawa tahan lawas. Panjang kundur kawa mandapati 1-2 meter. Buah naini awalnya di budidaya kan di Asia Tunggara, tagal wayahini mulai jua ditanam di Asia Timur dan Asia Salatan.
Lwgfaeg dwg cungj byaek ndeu.
An Tangkwa (Benincasa hispida [1]) (Ingles, winter melon, white gourd, ash gourd) sarong nagkakamang asin nagbabalagon na tinanom na nabungang darakulang prutas, kinakakan magsalang pandulse, gulay o panberdura o pansalak sa sopa. Ini an solo sanang myembro kan genus na Benicasa. An prutas kaini matilaba na bilogbilogon sa pagkahawak, buhokbuhokon kun potot pa asin kun hubal na, may patos nin maputing pulbos na iyo an nagpapahaloy na dai malapa. Alagad, sa ibang parte, sa Indonesia halimbawa, may tangkwang bilogon arog kan kalabasang pula sa porma. An laman kani kun hilaw kolor puti, mahibog asin manamisnamis sa namit. An prutas nalaba sagkod sa 80 sentimetro an laba.
An dulseng tangkwa usong gibohon sa Filipinas. Ini ini'iraid, inaasukaran, saka sinasalakan pwedeng pili, nata de coco, o lemonsitong kastila. An huri nataong harang sa kagat asin kolor sa timpladang kuta puti sana an hitsura. Kun minsan man, ngane mabaskog sa kagat, ini linuluto na may salak nin apog, an pinulbos na bingkay sa kalayo.
Dati ini nagtutubo sana sa Sur-subangan kan Asya alagad ngonyan lakop nang entero sa Subangan asin Solnopan kan Asyang kontinente.
tangkwang nagkakamang
Tangkwang bilogon
Matilabang tangkwa
Bungang tangkwa tinaras
Tangkwang sopa
Dinulseng tangkwa
Mga pisog kan tangkwa
Tûng-koâ he yit chúng chhó-pún chhṳ̍t-vu̍t.
La vakskukurbo (Benincasa hispida), ankaŭ nomata vintra melono, estas plantospecio el la familio de la Kukurbacoj (Cucurbitaceae), kies frukto estas uzataj en Azio kiel legomo. Ĝi estas la sola specio de la genro Benincasa.
La specio forma longajn disbranĉitajn lianojn. La grimptigoj estas du aŭ tripartaj kaj ekkreskas vidalvide de stipulo en foliakselo. La folioj estas lobaj kaj havas longajn pedunklojn. Dispreminte ilin, ili odoras malagrable.
La plantoj estas monoikaj, masklaj kaj inaj floroj staras unuopaj. La masklaj floroj havas longajn pedunklojn, la inaj preskaŭ sidas. La floroj estas grandaj kaj flavaj. La pintoj de la sepaloj havas la formon de folio. La petaloj estas ture disigitaj unu de la alia. La stamenoj staras disigitaj unu de la alia.
La fruktoj havas dikan, vaksan kutiklon (vidu la nomon “vaksmelono”). La fruktoj povas atingi pezon de ĝis 40 kg ĉe kulturvarioj. La formo varias: ekzistas longaj kun plataj finoj, kiuj similas al akvomelonoj, kiuj longas ĝis unu metro, sed ankaŭ pli mallongaj, cilindroformaj aŭ globformaj. La koloro estas verda kun helaj makuloj. Nematuraj fruktoj estas harhavaj, maturaj kalvaj aŭ harecaj. La fruktŝelo estas ĉiam malmola kaj seka, ĝi estas kovrata de la blanka vakso. La fruktkarno estas sukoplena kaj blanka. La semoj estas plataj. La frukto konsistas je 96 procentoj el akvo, la karbonhidrata procentaĵo estas malalta. La fruktoj ankaŭ nomiĝas vintraj melonoj, ĉar ili stokeblas ĝis unu jaro.
La genro Benincasa estas metita en la subfamilio Cucurbitoideae kaj la tribo Benincaseae. La plej proksima parenco estas Praecitrullus.[1]
La genro ricevis sian nomon en 1818 de Gaetano Savi laŭ la itala grafo Benincasa, meceno de la botaniko. La specia epiteto hispida rilatas al la haraj folioj kaj fruktoj. Antaŭ Thunberg nomis la specion Cucurbita hispida.
La vakskukurbo estas kultivata nuntempe en vastaj regionoj de suda, sudorienta kaj orienta Azio, precipe Ĉinujo, Hindujo kaj Filipinoj. La origino de la specio verŝajne estas sudorienta Azio, malgrandaj sovaĝaj plantoj (Benincasa hispida var. pruriens) troviĝis en suda Ĉinujo, Indonezio, Aŭstralio kaj ankaŭ sur sudpacifikaj insuloj. La specio estas kultivitaj ekde pli ol 2300 jaroj.
La vakskukurbo ŝatas varmajn (super 25 °C), sunajn kaj modere sekajn regionojn de la tropikoj ĝis alteco de 1500 m super marnivelo. Pro ĝia rapida kresko ankaŭ eblas kreskigi ĝin en moderaj klimatoj. En la tropikoj eblas dufoje rikolti.
Maturaj kaj nematuraj fruktoj estas konsumataj krude aŭ kuirite. Maturaj fruktoj estas uzataj en Ĉinujo en supoj. En Hindujo la fruktoj estas kuirataj en sukersiropo al konfektaĵo nomata Petha. En Vietnamio, kie la frukto nomiĝas Bí đao, ĝi estas kuirata kune kun ajlo, cepoj kaj fiŝa saŭco al ŝatata plado (Bí đao xào).
Junaj folioj, ŝospintoj kaj florburĝonoj estas kuiritaj kiel legomo. Semoj, fruktoj, folioj kaj radikoj estas uzataj en suda kaj orienta Azio kiel kuracilo en la Ĉina tradicia medicino (ĈTM) kaj en la hinda Ajuvedo. Laŭ ĈTM Dong Gua (冬瓜) estas uriniga kaj reduktas la sangosukeron kaj efikas kontraŭ inflamoj.
La vakskukurbo (Benincasa hispida), ankaŭ nomata vintra melono, estas plantospecio el la familio de la Kukurbacoj (Cucurbitaceae), kies frukto estas uzataj en Azio kiel legomo. Ĝi estas la sola specio de la genro Benincasa.
See artikkel räägib liigist; perekonna kohta vaata artiklit Vahakõrvits (perekond) Vahakõrvits (Benincasa hispida)[1] on kõrvitsaliste sugukonna vahakõrvitsa perekonna ainus liik, üheaastane rohttaim. Vahakõrvits kuulub ühte sugukonda kurgi, kõrvitsa ja meloniga.
Vahakõrvitsa vilju kasutatakse köögiviljakultuurina ja ravimtaimena.[2] Vahakõrvitsa kõva valge viljaliha on magus ja maitsev. Vilja õõnsuses on hulgaliselt seemneid, mis on samasugused nagu kurgil. Sisaldab C-vitamiini.
Vahakõrvitsa päritolumaa pole veel kindlaks tehtud; arvatakse, et taim pärineb Indohiina poolsaarelt või Indiast.[3]
Vahakõrvitsat kasutatakse tihti vokiroogades ja suppides. Enamikus retseptides võib vahakõrvitsaga asendada kabatšokki ja kõrvitsat. Hästi sobib vahakõrvits vürtsikate toitude kõrvale. Söödavad on ka taime noored lehed ja õienupud, samuti seemned, mida praetakse.
Valmistamiseks tuleb valida kõva ja muljumisjälgedeta vili. Suuremaid vahakõrvitsaid müüakse tükeldatult, väiksemaid tervelt. Eemaldada tuleb koor ja seemneid sisaldav kiudjas osa. Viljaliha tuleb lõigata võrdse suurusega tükkideks, sest siis valmib toit ühtlaselt.
Vahakõrvits säilib jahedas, kuivana ja otsese päikesevalguse eest kaitstult mitu nädalat. 13–15 kraadi juures säilib vahakõrvits 6 kuud, kui õhuniiskus on 70–75%.
Vahakõrvits (Benincasa hispida) on kõrvitsaliste sugukonna vahakõrvitsa perekonna ainus liik, üheaastane rohttaim. Vahakõrvits kuulub ühte sugukonda kurgi, kõrvitsa ja meloniga.
Vahakõrvitsa vilju kasutatakse köögiviljakultuurina ja ravimtaimena. Vahakõrvitsa kõva valge viljaliha on magus ja maitsev. Vilja õõnsuses on hulgaliselt seemneid, mis on samasugused nagu kurgil. Sisaldab C-vitamiini.
Vahakõrvitsa päritolumaa pole veel kindlaks tehtud; arvatakse, et taim pärineb Indohiina poolsaarelt või Indiast.
Beligo atau baligo atau kundur (Benincasa hispida) adalah tumbuhan merambat yang ditanam karena buahnya dapat dimakan dan dianggap sebagai sayuran.
Buah ini terasa halus dan berbulu permukaannya ketika masih mentah, ketika sudah matang buah ini kehilangan bulunya dan melunak, dan dapat bertahan lama. Bentuk buah ada yang bulat dan ada yang memanjang dan dapat mencapai dua meter, meskipun biasanya dijual ketika berukuran panjang setengah sampai satu meter. Buah ini awalnya dibudidayakan di Asia Tenggara, tetapi saat ini juga ditanam di Asia Timur dan Selatan.
Kundur (Bahasa Cina: 冬瓜; pinyin: dōngguā, Bahasa Jepun: 冬瓜（とうがん） tougan, chal kumra dalam bahasa Bengali dan पेठा dalam bahasa Hindi, Boodagumbala dalam bahasa Kannada, Boodida gummadi kaaya dalam bahasa Telugu atau Kumbalanga dalam Malayalam, Kundol dalam bahasa Tagalog), adalah pokok menjalar yang ditanam bagi buahnya yang besar, dimakan sebagai sayuran. Buah kundur berbulu semasa putik. Apabila matang ia kehilangan bulu dan membentuk lapisan berlilin, memberikan namanya labu berlilin - wax gourd, dan memberikannya hayat simpanan yang panjang. Buah Kundur mampu membesar sehingga sepanjang 1-2 meter.
Pada asalnya ditanam di Asia Tenggara, kundur kini ditanam secara meluas di Asia Timur dan juga di Asia Selatan. Di Utara India ia dipotong dadu dan disira ntuk menghasilkan kandy jenih dan manis, sering kali diperisa dengan air mawar. Dalam bentuk ini ia tahan dan ditinkan dan dijual keseluruh dunia dalam bentuk ditinkan. Di India Selatan, ia dijadikan masak kari.
Buah kundur. Diameter buluh adalah sekitar 2 cm.
Kundur (Bahasa Cina: 冬瓜; pinyin: dōngguā, Bahasa Jepun: 冬瓜（とうがん） tougan, chal kumra dalam bahasa Bengali dan पेठा dalam bahasa Hindi, Boodagumbala dalam bahasa Kannada, Boodida gummadi kaaya dalam bahasa Telugu atau Kumbalanga dalam Malayalam, Kundol dalam bahasa Tagalog), adalah pokok menjalar yang ditanam bagi buahnya yang besar, dimakan sebagai sayuran. Buah kundur berbulu semasa putik. Apabila matang ia kehilangan bulu dan membentuk lapisan berlilin, memberikan namanya labu berlilin - wax gourd, dan memberikannya hayat simpanan yang panjang. Buah Kundur mampu membesar sehingga sepanjang 1-2 meter.
Pada asalnya ditanam di Asia Tenggara, kundur kini ditanam secara meluas di Asia Timur dan juga di Asia Selatan. Di Utara India ia dipotong dadu dan disira ntuk menghasilkan kandy jenih dan manis, sering kali diperisa dengan air mawar. Dalam bentuk ini ia tahan dan ditinkan dan dijual keseluruh dunia dalam bentuk ditinkan. Di India Selatan, ia dijadikan masak kari.
