Họ Cá sơn[3] danh pháp khoa học: Apogonidae) là một họ nhà cá phân bố ở các vùng biển thuộc châu Á, Đại Tây Dương, Thái Bình Dương, hay ngoài khơi vùng biển Malaysia. Ở Việt Nam, cá sơn phân bố nhiều ở khu vực biển Miền Trung Việt Nam với nhiều loại là cá sơn thịt, cá sơn bạc thau, cá sơn vảy, cá sơn đá, cá sơn thóc, cá sơn gà và cá sơn to mắt.[4]
Họ này theo truyền thống xếp trong bộ Perciformes[5], tuy nhiên gần đây người ta đã xem xét lại phát sinh chủng loài của cá và đề xuất tách họ này sang bộ Kurtiformes Günther, 1861[6].
Cá sơn thường sống ở vùng gành biển, nơi có nhiều san hô. Mùa cá sơn là vào mùa hè, riêng mùa cá sơn thóc ở Khánh Hòa diễn ra từ tháng 10 cho đến hết năm.[7] Cá sơn có đặc điểm nổi bật là miệng rộng.[3] Thịt cá sơn trắng, dai, ăn rất ngon. Cá sơn thịt, cá sơn bạc thau không lớn con, cá sơn thóc và cá sơn to mắt thì lớn con hơn. Cá sơn gà thuộc họ cá sơn đá, cá sơn thóc nhưng nhỏ hơn, bề dài từ 10-15 cm. Đây là loại cá khá hiếm, thịt có màu trắng, thơm ngon, mềm và ngọt như thịt gà nên ngư dân vùng biển gọi là cá sơn gà.[8][9]
Về sinh sản, những con cá sơn cái sẽ đẻ ra một bọc trứng cá to ngay gần con cá đực được chọn. Sau khi con đực thụ tinh cho trứng, nó sẽ ngậm toàn bộ bọc trứng vào miệng trong thời gian ấp nở để bảo vệ đàn con khỏi kẻ thù. Những con cá sơn đực sẽ ngậm toàn bộ lô trứng đã thụ tinh trong miệng cho tới khi chúng sẵn sàng nở thành cá con, chúng sẽ ngậm toàn bộ trứng cá con trong miệng suốt nhiều tuần và cá bố sẽ không thể nào ăn uống được gì chừng nào cá con còn chưa nở, tuy nhiên, có tới 30% số trứng sẽ bị cá bố nuốt mất trong thời gian ấp nở.[3]
Tùy từng loại cá sơn mà người dân biển chế biến thành nhiều kiểu món ăn như loại cá sơn thịt, cá sơn bạc thau thường được nấu canh với dưa hấu non, bí đao, bầu, cá sơn vảy thường được kho keo, cá sơn thóc và cá sơn to mắt thường được nấu canh chua, sốt cà chua, hấp hoặc nướng, đặc biệt là món cá sơn nướng.[4] Cá sơn gà được coi như một đặc sản dùng thết đãi khách từ phương xa tới thăm; hay những người con rời quê lâu năm ở vùng biển Nha Trang Khánh Hòa, hay rải rác ở Phan Thiết.[8][9]
Họ Cá sơn danh pháp khoa học: Apogonidae) là một họ nhà cá phân bố ở các vùng biển thuộc châu Á, Đại Tây Dương, Thái Bình Dương, hay ngoài khơi vùng biển Malaysia. Ở Việt Nam, cá sơn phân bố nhiều ở khu vực biển Miền Trung Việt Nam với nhiều loại là cá sơn thịt, cá sơn bạc thau, cá sơn vảy, cá sơn đá, cá sơn thóc, cá sơn gà và cá sơn to mắt.
