dcsimg

Anbar gənələri ( Azerbaijani )

provided by wikipedia AZ

Anbar gənələri, taxıl gənələri, un gənələri (Acaroidea, yaxud Tyroglyphoidea) – akariformlar dəstəsindən gənələr fəsiləüstlüyü.

Ümumi məlumat

Uzunluğu 0,2–1,2 mm-dir. Yarımşəffaf, ağımtıl rəngli bədəninin örtüyü zəif skeletləşmiş, yumşaqdır. Ağız aparatı gəmirici tiplidir. Dünyada 200-dən çox, Azərbaycanda 27 növü var. Torpaqda, çürümüş üzvi qalıqlarda, heyvan yuvalarında və s. yaşayır. Saprofaqdırlar. Sürətli artma (4 gündən bir neçə həftəyədək), yüksək məhsuldarlıq (ayrı-ayrı növlər sutkada 40-adək, cəmi 700-dən çox yumurta qoyur) əlverişli şəraitdə onların külli miqdarda artmasına səbəb olur. İnkişaf tsikli yumurta, sürfə, 2–3 nimfa fazası və cinsi yetkin fərd mərhələlərindən ibarətdir. Anbar gənələrinin bəzi növləri üçün nimfa mərhələsində qidalanmayan, xarici təsirlərə davamlı, xüsusi hipopusların olması səciyyəvidir. Hipopuslar anbar gənələrinin müxtəlif yerlərdə məskunlaşmasına və əlverişsiz şəraitə davam gətirməsinə xidmət edir. Anbar gənələri dəni, dən məhsullarını və yemi korlayır, pendirin, quru meyvələrin üstündə məskunlaşır, müxtəlif bitkilərinsoğanaqlarını zədələyir, şərabçılıqşampinyon təsərrüfatlarına zərər verir; allergenlər mənbəyidir. Gənələrin qida ilə insan mədə-bağırsağına düşməsi kəskin bağırsaq pozulmaları ilə müşayiət oluna bilər.[1]

Vikianbarda Anbar gənələri ilə əlaqəli mediafayllar var.

İstinadlar

  1. "Anbar gənələri". Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: [25 cilddə]. I cild (10 000 nüs.). Bakı: “Azərbaycan Milli Ensiklopediyası” Elmi Mərkəzi. baş red. M. K. Kərimov. 2009. səh. 482. ISBN 978-9952-441-02-4.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Vikipediya müəllifləri və redaktorları
original
visit source
partner site
wikipedia AZ

Anbar gənələri: Brief Summary ( Azerbaijani )

provided by wikipedia AZ

Anbar gənələri, taxıl gənələri, un gənələri (Acaroidea, yaxud Tyroglyphoidea) – akariformlar dəstəsindən gənələr fəsiləüstlüyü.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Vikipediya müəllifləri və redaktorları
original
visit source
partner site
wikipedia AZ

Амбар талпандары ( Bashkir )

provided by wikipedia emerging languages

Амбар талпандары[1] (лат. Acaroidea, Tyroglyphoidea, (рус. Амбарные талпандар [2]) — акариформалылар отрядының талпандар ғаиләһенән, амбар ҡоротҡостарының ғәйәт киң комплексы, 200 гә яҡын төрө бар.

Иң зарарлы ҡоротҡостар: он талпаны, оҙонса талпан, Радионов талпаны, ҡара аяҡлы, төклө, ябай талпанднар. Оҙонлоғо 0,2-0,6 мм, баш-күкрәк һәм ҡорһаҡ өлөштәренә бүленә. Етлеккән талпан − 4, ҡорттары − 3 пар аяҡлы. Ауыҙ аппараттары кимерә торған. Тупраҡта, йәнлек өндәре һәм ояларында, үҫемлек тамырҙары араһында һәм йәшел һабак-япраҡтарында йәшәйҙәр. Амбарҙарға ҡырҙан яңы уңышҡа эйәреп ҡайталар. Ашлыҡ, он һ.б. аҙыҡ-түлекте зарарлайҙар (бигрәк тә ашлыҡтың дымлылығы 14% тан артканда). Он талпанының үҫеш циклы: күкәй, ҡорт, нимфа 1, нимфа 2, етлеккән талпан. Ашлыҡ дымлылығы 13%, ондоң дымлылығы 12% -тан кәмерәк булған шарттар талпандар өсөн уңайһыҙһанала. 50 °C температурала талпандар үлә. Ашлыҡҡа кескенә ярыктар аша үтеп керәләр.

Талпандар зарарлаған он һәм ашлыҡтан күгәрек эҫе килә. Көрәш саралары: профилактика, физик-механик һәм химик ысулдлар менән юҡ итеү. Фураж ашлығы − хлорпикрин һәм бромлы метил, сәсеүлек орлоҡ дихлорэтан һәм металлилхрод менән төтенләп эшкәртелә.

Иҫкәрмәләр

  1. Русско-башкирский словарь сельскохозяйственных терминов (Ф.С.Мурзакаев, 2001)
  2. Амбар талпандары — Ҙур совет энциклопедияһында мәҡәлә

Сығанаҡ

Әҙәбиәт

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors

Амбар талпандары: Brief Summary ( Bashkir )

provided by wikipedia emerging languages

Амбар талпандары (лат. Acaroidea, Tyroglyphoidea, (рус. Амбарные талпандар ) — акариформалылар отрядының талпандар ғаиләһенән, амбар ҡоротҡостарының ғәйәт киң комплексы, 200 гә яҡын төрө бар.

Иң зарарлы ҡоротҡостар: он талпаны, оҙонса талпан, Радионов талпаны, ҡара аяҡлы, төклө, ябай талпанднар. Оҙонлоғо 0,2-0,6 мм, баш-күкрәк һәм ҡорһаҡ өлөштәренә бүленә. Етлеккән талпан − 4, ҡорттары − 3 пар аяҡлы. Ауыҙ аппараттары кимерә торған. Тупраҡта, йәнлек өндәре һәм ояларында, үҫемлек тамырҙары араһында һәм йәшел һабак-япраҡтарында йәшәйҙәр. Амбарҙарға ҡырҙан яңы уңышҡа эйәреп ҡайталар. Ашлыҡ, он һ.б. аҙыҡ-түлекте зарарлайҙар (бигрәк тә ашлыҡтың дымлылығы 14% тан артканда). Он талпанының үҫеш циклы: күкәй, ҡорт, нимфа 1, нимфа 2, етлеккән талпан. Ашлыҡ дымлылығы 13%, ондоң дымлылығы 12% -тан кәмерәк булған шарттар талпандар өсөн уңайһыҙһанала. 50 °C температурала талпандар үлә. Ашлыҡҡа кескенә ярыктар аша үтеп керәләр.

Талпандар зарарлаған он һәм ашлыҡтан күгәрек эҫе килә. Көрәш саралары: профилактика, физик-механик һәм химик ысулдлар менән юҡ итеү. Фураж ашлығы − хлорпикрин һәм бромлы метил, сәсеүлек орлоҡ дихлорэтан һәм металлилхрод менән төтенләп эшкәртелә.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors

Acaroidea ( Portuguese )

provided by wikipedia PT

Acaroidea Latreille, 1802 é uma superfamília de ácaros da ordem dos Sarcoptiformes.

 title=
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autores e editores de Wikipedia
original
visit source
partner site
wikipedia PT

Амбарные клещи ( Russian )

provided by wikipedia русскую Википедию
Царство: Животные
Подцарство: Эуметазои
Без ранга: Первичноротые
Без ранга: Линяющие
Без ранга: Panarthropoda
Подтип: Хелицеровые
Подкласс: Клещи
Подотряд: Панцирные клещи
Инфраотряд: Desmonomata
Гипотряд: Astigmata
Надсемейство: Амбарные клещи
Международное научное название

Acaroidea Latreille, 1802

Синонимы
  • Tyroglyphoidea[1]
Wikispecies-logo.svg
Систематика
на Викивидах
Commons-logo.svg
Изображения
на Викискладе
NCBI 83155EOL 9065125FW 308552

Амба́рные, хле́бные, или мучны́е клещи́[2] (лат. Acaroidea) — надсемейство паукообразных из подкласса клещей (Acari). Длина тела составляет 0,2—0,5 мм. Амбарные клещи освоили широкий ряд биотопов, к числу которых относятся почва, надземные и подземные части растений, гнёзда и норы животных[2].

Классификация

В надсемейство включают 6 семейств[3]:

Известные виды

Многие виды вызывают аллергию или астматические явления при попадании в дыхательные пути. Среди вредителей:

Примечания

  1. 1 2 3 4 5 6 Захваткин, 2012, с. 86.
  2. 1 2 3 4 5 6 7 Амбарные клещи / А. Б. Ланге // А — Ангоб. — М. : Советская энциклопедия, 1969. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров ; 1969—1978, т. 1).
  3. Schatz H., Behan-Pelletier V. M., OConnor B. M. and Norton R. A. (2011). Suborder Oribatida van der Hammen, 1968. In: Zhang, Z.-Q. (ed.) 2011. Animal biodiversity: an outline of higher-level classification and survey of taxonomic richness. Zootaxa 3148: 141—148. ISBN 978-1-86977-849-1 (paperback), ISBN 978-1-86977-850-7 (online edition).
  4. 1 2 Захваткин, 2012, с. 108.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Авторы и редакторы Википедии

Амбарные клещи: Brief Summary ( Russian )

provided by wikipedia русскую Википедию

Амба́рные, хле́бные, или мучны́е клещи́ (лат. Acaroidea) — надсемейство паукообразных из подкласса клещей (Acari). Длина тела составляет 0,2—0,5 мм. Амбарные клещи освоили широкий ряд биотопов, к числу которых относятся почва, надземные и подземные части растений, гнёзда и норы животных.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Авторы и редакторы Википедии