Kruchawica aksamitna (Lacrymaria lacrymabunda (Bull.) Pat) – gatunek grzybów należący do rodziny kruchaweczkowatych (Psathyrellaceae)[1].
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lacrymaria, Psathyrellaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1785 r. Pierre Bulliard nadając mu nazwę Agaricus lacrymabundus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1887 r. Narcisse Théophile Patouillard, przenosząc go do rodzaju Lacrymabunda[1]. Synonimów łacińskich ma ponad 30. Niektóre z nich to: Agaricus areolatus Klotzsch, in Smith Agaricus lacrymabundus Bull. Agaricus lacrymabundus Bull. var. lacrymabundus Agaricus lacrymabundus var. velutinus (Pers.) Fr. Agaricus lacrymabundus ß velutinus (Pers.) Fr. Agaricus velutinus Pers. Agaricus velutinus Pers. Coprinus velutinus (Pers.) Gray Drosophila velutina (Pers.) Kühner & Romagn. Hypholoma lacrymabundum (Bull.) Sacc. Hypholoma velutinum (Pers.) P. Kumm. Lacrymaria lacrymabunda f. gracillima J.E. Lange Lacrymaria lacrymabunda (Bull.) Pat. f. lacrymabunda Lacrymaria lacrymabunda (Bull.) Pat. var. lacrymabunda Lacrymaria lacrymabunda var. velutina (Pers.) J.E. Lange Lacrymaria velutina (Pers.) Konrad & Maubl. Lacrymaria velutina (Pers.) Konrad & Maubl. Psathyra lacrymabunda (Bull.) P. Kumm. Psathyrella lacrymabunda (Bull.) M.M. Moser Psathyrella lacrymabunda (Bull.) M.M. Moser ex A.H. Sm. Psathyrella velutina (Pers.) Singer Psilocybe areolata (Klotzsch) Sacc. Psilocybe cernua var. areolata (Klotzsch) Bres.[2].
Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten ma też inne nazwy: bedłka aksamitna, kruchaweczka omszona, maślanka aksamitna[3].
Średnica 3-8 cm, u młodych okazów dzwonkowaty, potem szeroko rozpostarty, na starość całkiem płaski, ale niewgłębiony. Ma kolor od kremowoochrowego przez pomarańczowobrązowy do rdzawobrązowego. Jego powierzchnia jest pokryta włókienkami i łuseczkami, a u starszych okazów kosmkami. U młodych okazów na brzegu kapelusza zwisają resztki osłony[4].
U młodych okazów szarożółte, potem brązowoczarne. Często mają fioletowoszary kolor. Charakterystyczną cecha tego gatunku jest wydzielanie przez blaszki kropelek cieczy, na których gromadzą się czarnobrązowe zarodniki[4].
Wysokość 5-12 cm, grubość 5-8 mm. Jest cylindryczny, pusty, podłużnie włóknisty i pokryty kosmkami. Ma kolor od ochrowego do brązowego i słabo zaznaczoną włóknistą strefę pierścieniową. Powyżej tej strefy jest nagi[4].
Bladoszarobrązowy, bez wyraźnego zapachu[4].
Wysyp zarodników brązowoczarny. Zarodniki elipsoidalne, o rozmiarach 8-12 × 5-8 μm. Występują zgrubiałe pleurocystydy o rozmiarach 48-62 × 9-14 μm i workowatym kształcie, często skupione po trzy lub cztery razem. Licznie występują cheilocystydy. Mają rozmiar 90 × 12 μm, są bezbarwne w KOH, faliste, półcylindryczne z główkowatym wierzchołkiem[5]
Naliczniejsze stanowiska tego gatunku opisano w Ameryce Północnej i Europie, ale występuje także w Afryce, Japonii i na Nowej Zelandii[6]. W Europie Środkowej jest częsty[4]. W Polsce jest częsty[7][8].
Rośnie na poboczach dróg, w parkach, ogrodach, na miedzach i na drogach leśnych, głównie na żyznych glebach. Owocniki wytwarza od wczesnego lata do późnej jesieni[9].
Saprotrof rozwijający się na rozkładających się kawałkach kory i innej substancji organicznej[7]. W Polsce uważany jest za grzyb niejadalny, a nawet podejrzany o własności trujące[8]. Według innych źródeł jest grzybem jadalnym, ale nadającym się tylko jako domieszka do innych grzybów[4].
Lacrymaria pyrotricha. Ma jaśniejszy, czerwonopomarańczowy kapelusz i na jej trzonie często występuje pierścień. Występuje w górskich świerczynach[8]. Może być pomylony również z mniejszą i pospolitą kruchaweczką zaroślową (Psathyrella candolleana).
.JPG)
.JPG)
Kruchawica aksamitna (Lacrymaria lacrymabunda (Bull.) Pat) – gatunek grzybów należący do rodziny kruchaweczkowatych (Psathyrellaceae).
