Kosmatka polna (Luzula campestris) – gatunek byliny należący do rodziny sitowatych (Juncaceae). Występuje w całej Europie oraz na północno-zachodnich krańcach Afryki. Jako roślina zawleczona rośnie na Azorach, Falklandach, Nowej Fundlandii oraz w Australii i Nowej Zelandii[2]. W Polsce jest rośliną bardzo pospolitą na terenie całego niżu i w niższych położeniach górskich.
Morfologia
- Pokrój
- Niska roślina luźnokępkowa.
- Łodyga
- Pojedyncza, wzniesiona o wysokości do 30 cm. Pod ziemią kłącze z krótkimi rozłogami.
- Liście
-
Ulistnienie skrętoległe. Liście łodygowe płaskie, duże, owłosione, o zamkniętych pochwach. Na brzegach liści długie, białe włoski, wyglądem przypominające watę.
- Kwiaty
- Zebrane na szczycie łodygi w kilka (3-6) kłosokształtnych kwiatostanów zawierających do 10 kłosków każdy. Przynajmniej część kłosów zwykle na gałązkach odgiętych ku dołowi. Działki kwiatów ciemnokasztanowe, obrzeżone i ostro zakończone. 6-krotny okwiat tworzą 2 rzędy brunatnych, lancetowatych, obrzeżonych i ostro zakończonych działek (po 3 w każdym rzędzie). Wewnątrz okwiatu jednokomorowy słupek z trójdzielnym znamieniem i 6 pręcików. Żółte pylniki są wielokrotnie dłuższe od nitek pręcików, a szyjka słupka dłuższa od zalążni.
- Owoc
- Nieco dłuższa od działek okwiatu, trójkątna, brunatnego koloru, jednokomorowa torebka. Nasiona o długości 1,6-1,9 mm zaopatrzone w wyrostek, który jest dwukrotnie, a po wyschnięciu trzykrotnie dłuższy od nasiona.
Biologia i ekologia
Bylina. Roślina przedsłupna i wiatropylna, kwitnie od kwietnia do maja[3]. Nasiona posiadają elajosom i rozsiewane są przez mrówki (myrmekochoria). Rośnie na wzgórzach, łąkach, ugorach, wrzosowiskach. W górach występuje po górną granicę lasu. Hemikryptofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl. Nardo-Callunetea[4]. Liczba chromosomów 2n=12.
Zmienność
Tworzy mieszańce z k. owłosioną, k. olbrzymią i k. wielokwiatową[5].
Przypisy
-
↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-11-18].
-
↑ a b Taxon: Luzula campestris (ang.). W: Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2010-11-21].
-
↑ Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.
-
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
-
↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
Bibliografia
- Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
