.JPG)
Lann gallek, en Iwerzhon Lann zo brousgwez dreinek eus ar genad Ulex, dezho delioù padus ha bleunioù melen.
Meur a spesad zo anezho, en Europa hag en Afrika an Norzh.
Lann gallek, en Iwerzhon Lann zo brousgwez dreinek eus ar genad Ulex, dezho delioù padus ha bleunioù melen.
Meur a spesad zo anezho, en Europa hag en Afrika an Norzh.
Ulex és un gènere de plantes amb flor de la tribu Genisteae dins la família de les fabàcies.
A la península Ibèrica hi ha la major part de les espècies del gènere Ulex, però als Països Catalans només n'hi trobem dues,[1] força semblants:
El gènere comprèn unes 20 espècies de plantes arbustives de 20 cm a 2 metres d'alçada, totes elles amb flors grogues, originàries de l'Europa Occidental i nord de l'Àfrica.
Ulex és un gènere de plantes amb flor de la tribu Genisteae dins la família de les fabàcies.
Hlodáš (Ulex) je rod rostlin z čeledi bobovité. Jsou to trnité keře se zelenými větévkami a redukovanými listy. Kvetou žlutě. Vyskytují se v počtu asi 9 druhů ve Středomoří a západní Evropě. V České republice je občas pěstován jako okrasný keř hlodáš evropský, výjimečně i jiné druhy.
Hlodáše jsou hustě větvené keře s četnými pichlavými trny vzniklými přeměnou listů a větévek. Listy jsou redukované, jednoduché, ztrnovatělé nebo šupinovité, a jejich asimilační funkci přebírají zelené větévky. Pouze na klíčních rostlinách a velmi bujných prýtech se objevují i trojčetné listy. Květy jsou žluté, jednotlivé nebo po 2. Kalich je vytrvalý, hluboce dvoupyský, nažloutlý až žlutý, asi stejně dlouhý jako koruna. Tyčinky jsou jednobratré. Plody jsou krátké malé pukavé lusky obsahující po několika semenech.[1][2]
Rod hlodáš zahrnuje asi 11 až 13 druhů. Je rozšířen v západní části Středomoří včetně severní Afriky a v západní atlantské části Evropy. Na sever zasahuje až po Holandsko a Britské ostrovy. Nejvíce druhů se vyskytuje na Pyrenejském poloostrově. V České republice se žádný druh přirozeně nevyskytuje, pouze vzácně zde zplaňuje pěstovaný hlodáš evropský.[1][2][3][4]
Některé druhy hlodášů byly dříve řazené do rodu Stauracanthus. Vymezení druhů není úplně jednotné a některé taxony bývají pojímány také jen jako poddruhy.[3][4]
Semena hlodáše evropského obsahují jedovatý alkaloid ulexin, rostliny samotné však mimo semen jedovaté nejsou.[1]
Některé druhy hlodáše jsou zřídka pěstovány jako bizarně otrněné okrasné keře zajímavého vzhledu. V České republice se nejčastěji pěstuje hlodáš evropský. Byly vypěstovány i různé kultivary, např. s plnými květy. Řidčeji se pěstuje také drobný druh hlodáš nízký (Ulex minor). V přímořských zemích se hlodáš používá ke zpevňování písečných dun.[1][2]
Hlodášům se daří v kyselé půdě a vyžadují plné slunce. Lze je použít např. na vřesovišti nebo na skalce. Výhony v zimě někdy vymrzají až k zemi, na jaře však znovu obrážejí. Množí se výsevem předem nabobtnalých semen, k rozmnožování kultivarů se používá řízkování.[2][5][6]
Obrázky, zvuky či videa k tématu hlodáš ve Wikimedia Commons
Hlodáš (Ulex) je rod rostlin z čeledi bobovité. Jsou to trnité keře se zelenými větévkami a redukovanými listy. Kvetou žlutě. Vyskytují se v počtu asi 9 druhů ve Středomoří a západní Evropě. V České republice je občas pěstován jako okrasný keř hlodáš evropský, výjimečně i jiné druhy.
Tornblad (Ulex) er en slægt med ca. 20 arter, der er udbredt i Nordafrika og det sydvestlige og vestlige Europa. Det er kraftigt tornede buske med en tæt og stærkt forgrenet vækst. Skuddene er furede, og alle forgreninger ender i en torn. Bladene er spredtstillede, og kun hos kimplanterne ses det karakteristiske, trekoblede blad. Senere bliver de nåleformede ofte med stikkende, bladagtige bladstilke. Blomsterne findes enkeltvis eller op til tre sammen i bladhjørnerne. Blomsten er 5-tallig og uregelmæssig med et bæger, der har en totandet overlæbe og en tretandet underlæbe. Kronbladene er gule. Frugterne er ægformede til aflange bælge med ét til seks frø.
Beskrevne arter
Stechginster (Ulex) ist eine Pflanzengattung in der Familie der Hülsenfrüchtler (Fabaceae).
Ulex-Arten sind stark und dicht verzweigte Sträucher, die mit Dornen bewehrt sind. Die Zweige sind jung gerillt bis gerieft. Alle Verzweigungen enden in einem Dorn.
Die Blätter stehen wechselständig. Bei Keimpflanzen sind die ersten Laubblätter dreizählig. Die Folgeblätter sind erst einfach, später sind sie zu nadelförmigen, oft stechenden Phyllodien reduziert. In den Achseln der Blätter stehen weitere Dornen. Nebenblätter fehlen.
Die Blüten stehen einzeln bis zu dritt in Achseln an Lang- oder Kurztrieben; teilweise sind sie an den Sprossenden gehäuft. Unterhalb des Kelchs befinden sich zwei kleine Vorblätter.
Die zwittrigen Blüten sind zygomorph und fünfzählig mit doppelter Blütenhülle. Die fünf gelben Kelchblätter sind dünnhäutig und bleibt bis zur Fruchtreife erhalten; sie sind nur an ihrer Basis zweilippig verwachsen. Dabei ist die Oberlippe zweizähnig, die Unterlippe dreizähnig. Die gelbe Krone besitzt die Form einer Schmetterlingsblüte. Das Schiffchen ist am Kiel wollig behaart. Die Staubfäden sind alle zu einer Röhre verwachsen. Das einzige Fruchtblatt ist sitzend und behaart.
Die Hülsenfrüchte sind eiförmig bis kurz-linealisch. Sie überragen meist den Kelch und sind behaart. Eine Hülsenfrucht enthält ein bis sechs Samen mit Nabelwulst.
Blütenökologisch handelt es sich um Pollen-Schmetterlingsblumen mit einem Schnellmechanismus.
Die Gattung Ulex ist hauptsächlich in Westeuropa verbreitet, in geringerem Ausmaß in Nordafrika.[1] Die meisten Arten finden sich auf der Iberischen Halbinsel.[2] In Mitteleuropa kommt nur die Art Stechginster (Ulex europaeus) vor.
In vielen Gebieten Nordamerikas (insbesondere in Kalifornien und Oregon), im Süden Südamerikas, in Australien, Neuseeland und Hawaii ist der als Zierpflanze oder Hecke eingeführte Stechginster aufgrund seiner aggressiven Samenverteilung zu einer invasiven Art geworden. Er hat sich als schädlich und sehr schwierig auszurotten erwiesen. Stechginster ist auch eine invasive Art in den Bergwiesen des Horton Plains National Park in Sri Lanka.[3]
Die Gattung Ulex wurde 1753 durch Carl von Linné in Species Plantarum, Tomus II, S. 741 aufgestellt. Typusart ist Ulex europaeus L.
Die Gattung Ulex gehört zur Tribus Genisteae in der Unterfamilie Faboideae innerhalb der Familie Fabaceae.
Je nach Autor gibt etwa 11 Arten und 13 Unterarten:[4]
Stechginster (Ulex) ist eine Pflanzengattung in der Familie der Hülsenfrüchtler (Fabaceae).
She genus dy chrouwyn sheer-ghlassey jialgagh eh aittin (ny aadjin, conney). T'ad ayns kynney Fabaceae ny pishyryn. Ta aittin dooghyssagh da'n Europey heear as yn Affrick heear-hwoaie, as ta'n chooid smoo jeh dooieyn cummal 'syn Ibeir.
Ta faggys-mooinjerys eddyr aittin as conney skeab, agh ta'n aittin feer jialgagh. Ta duillagyn tree filley ec fir aegey, agh t'ad jannoo jialgyn assdaue ny s'anmey.[2] Ta blaaghyn beggey buighey eck.
T'eh gaase dy mie er thalloo boght as claghagh. Ta jargaght echey dy hashtey neetragien, as myr shen, ta ymmyd jeant jeu er son dy lhiasaghey thalloo, myr sampleyr, er ynnydyn shenn veainyn.
She genus dy chrouwyn sheer-ghlassey jialgagh eh aittin (ny aadjin, conney). T'ad ayns kynney Fabaceae ny pishyryn. Ta aittin dooghyssagh da'n Europey heear as yn Affrick heear-hwoaie, as ta'n chooid smoo jeh dooieyn cummal 'syn Ibeir.
Ta faggys-mooinjerys eddyr aittin as conney skeab, agh ta'n aittin feer jialgagh. Ta duillagyn tree filley ec fir aegey, agh t'ad jannoo jialgyn assdaue ny s'anmey. Ta blaaghyn beggey buighey eck.
T'eh gaase dy mie er thalloo boght as claghagh. Ta jargaght echey dy hashtey neetragien, as myr shen, ta ymmyd jeant jeu er son dy lhiasaghey thalloo, myr sampleyr, er ynnydyn shenn veainyn.
Ulex (commonly known as gorse, furze, or whin) is a genus of flowering plants in the family Fabaceae. The genus comprises about 20 species of thorny evergreen shrubs in the subfamily Faboideae of the pea family Fabaceae. The species are native to parts of western Europe and northwest Africa, with the majority of species in Iberia.
Gorse is closely related to the brooms and like them has green stems and very small leaves and is adapted to dry growing conditions. However it differs in its extreme thorniness, the shoots being modified into branched thorns 1–4 centimetres (1⁄2–1+1⁄2 inches) long, which almost wholly replace the leaves as the plant's functioning photosynthetic organs. The leaves of young plants are trifoliate, but in mature plants they are reduced to scales or small spines.[1] All the species have yellow flowers, generally showy, some with a very long flowering season.
The greatest diversity of Ulex species is found in the Iberian Peninsula, and most species have narrow distribution ranges. The most widely familiar species is common gorse (Ulex europaeus), the only species native to much of western Europe, where it grows in sunny sites, usually on dry, sandy soils. It is also the largest species, reaching 2–3 m (7–10 ft) in height; this compares with typically 20–40 cm (8–16 in) for western gorse (Ulex gallii). This latter species is characteristic of highly exposed Atlantic coastal heathland and montane habitats. In the eastern part of Great Britain dwarf furze (Ulex minor) replaces western gorse. Ulex minor grows only about 30 cm (12 in) tall, a habit characteristic of sandy lowland heathland.
Common gorse flowers a little in late autumn and through the winter, coming into flower most strongly in spring. Western gorse and dwarf furze flower in late summer (August–September in Ireland and Great Britain). Between the different species, some gorse is almost always in flower, hence the old country saying: "When gorse is out of blossom, kissing's out of fashion".[2] Gorse flowers have a distinctive coconut scent, experienced very strongly by some individuals but weakly by others.[3][4]
The genus comprises the following species:[5][6][7][8]
The number of species is likely higher, as many subspecies are not closely related to one another or have large differences in ploidy.[9] [10]
The status of the following species is unresolved:[7]
The following hybrids have been described:[8]
Gorse may grow as a fire-climax plant, well adapted to encourage and withstand fires, being highly flammable[11] and having seed pods that are to a large extent opened by fire, thus allowing rapid regeneration after fire. The burnt stumps also readily sprout new growth from the roots. Where fire is excluded gorse soon tends to be shaded out by taller-growing trees unless other factors such as exposure also apply. Typical fire recurrence periods in gorse stands are 5–20 years.
Gorse thrives in poor growing areas and conditions including drought;[12] it is sometimes found on very rocky soils,[13] where many species cannot thrive. Moreover it is widely used for land reclamation (e.g. mine tailings), where its nitrogen-fixing capacity helps other plants establish better.
Gorse is a valuable plant for wildlife, providing dense thorny cover ideal for protecting bird nests. In Britain, France and Ireland it is particularly noted for supporting Dartford warblers (Sylvia undata) and European stonechats (Saxicola rubicola); the common name of the whinchat (Saxicola rubetra) attests to its close association with gorse. The flowers are sometimes eaten by the caterpillars of the double-striped pug moth (Gymnoscelis rufifasciata), whilst those of the case-bearer moth Coleophora albicosta feed exclusively on gorse. The dry wood of dead gorse stems provides food for the caterpillars of the concealer moth Batia lambdella.
In many areas of North America (notably California and Oregon), southern South America, Australia, New Zealand and Hawaii the common gorse, introduced as an ornamental plant or hedge, has become an invasive species owing to its aggressive seed dispersal; it has proved very difficult to eradicate and detrimental in native habitats. Common gorse is also an invasive species in the montane grasslands of Horton Plains National Park in Sri Lanka.[14]
Gorse readily becomes dominant in suitable conditions, and where this is undesirable for agricultural or ecological reasons control is required, either to remove gorse completely or to limit its extent. Gorse stands are often managed by regular burning or flailing, allowing them to regrow from stumps or seed. Denser areas of gorse may be bulldozed.
Gorse flowers are edible and can be used in salads and tea and to make a non-grape-based fruit wine.
As fodder gorse is high in protein it may be used as feed for livestock, particularly in winter when other greenstuff is not available. Traditionally it was used as fodder for cattle, being made palatable either by bruising (crushing) with hand-held mallets or grinding to a moss-like consistency with hand- or water-driven mills or being finely chopped and mixed with straw chaff.[15] Gorse is also eaten as forage by some livestock, such as feral ponies, which may eat little else in winter. Ponies may also eat the thinner stems of burnt gorse.
Gorse bushes are highly flammable and in many areas bundles of gorse were used to fire traditional bread ovens.[16]
In the island of Guernsey, Channel Islands, many traditional farms had furze brakes. The prolific gorse and bracken would be cut, dried and stored to be used as fuel, with farmhouses having purpose-built furze ovens.[17][18]
Gorse wood has been used to make small objects; being non-toxic it is especially suited for cutlery. In spite of its durability it is not used for construction because the plant is too small and the wood is unstable, being prone to warping. Gorse is useful for garden ornaments because it is resistant to weather and rot.
Gorse has been listed as one of the 38 plants that are used to prepare Bach flower remedies,[19] a kind of alternative medicine.
The furze is the badge of the Sinclair and MacLennan clans of Scotland. The flower, known as chorima in the Galician language, is the national flower of Galicia in northwest Spain.
The gorse is also the emblem of Brittany and is regaining popularity in Cornwall, particularly on St Piran's Day.
Its flammability rendered gorse symbolic as quickly flammable and quickly burning out; for example, Doyle, in his book Sir Nigel, has Sir John Chandos say: "... They flare up like a furzebush in the flames, but if for a short space you may abide the heat of it, then there is a chance that it may be cooler... If the Welsh be like the furze fire, then, pardieu! the Scotch are the peat, for they will smolder and you will never come to the end of them."[20]
In many parts of Britain, especially Devon and Cornwall where it is particularly prevalent on the moors, the expression "kissing's out of fashion when the gorse is out of blossom"[21] is a traditional jest as common gorse is thought to be always in bloom. Gorse, or rather furze as it was usually known in the West Country, sprigs were a traditional May Day gift between young lovers in the region, when in fact the blossom is at its peak.
Ulex (commonly known as gorse, furze, or whin) is a genus of flowering plants in the family Fabaceae. The genus comprises about 20 species of thorny evergreen shrubs in the subfamily Faboideae of the pea family Fabaceae. The species are native to parts of western Europe and northwest Africa, with the majority of species in Iberia.
Gorse is closely related to the brooms and like them has green stems and very small leaves and is adapted to dry growing conditions. However it differs in its extreme thorniness, the shoots being modified into branched thorns 1–4 centimetres (1⁄2–1+1⁄2 inches) long, which almost wholly replace the leaves as the plant's functioning photosynthetic organs. The leaves of young plants are trifoliate, but in mature plants they are reduced to scales or small spines. All the species have yellow flowers, generally showy, some with a very long flowering season.
Ulekso (latine Ulex) estas genro el la familio de fabacoj.
La uleksoj estas malaltaj arbedoj. La floroj de uleksoj estas ofte duopaj kaj havas dulipan kalikon kaj flavan, tipe pizoflorecan korolon. La folioj kaj multaj branĉopintoj transformiĝas en vintro al daŭraj dornoj.
Agnoskitaj estas la sciencaj nomoj de 11 specioj kaj 13 subspecioj:
Ulex es un género de alrededor de 20 especies de arbustos perennes de la familia Fabaceae, conocidos comúnmente como tojos, nativo de Europa occidental y África, con la mayoría de las especies en la península ibérica.
La especie más difundida es Ulex europaeus que crece en sitios soleados, suelos secos y arenosos, alcanzando una altura de 2-3 metros. Las flores tienen un fuerte olor a coco.
En lugares como Norteamérica, Suramérica, Nueva Zelanda y Australia se ha introducido como planta ornamental.
Ulex es un género de alrededor de 20 especies de arbustos perennes de la familia Fabaceae, conocidos comúnmente como tojos, nativo de Europa occidental y África, con la mayoría de las especies en la península ibérica.
La especie más difundida es Ulex europaeus que crece en sitios soleados, suelos secos y arenosos, alcanzando una altura de 2-3 metros. Las flores tienen un fuerte olor a coco.
En lugares como Norteamérica, Suramérica, Nueva Zelanda y Australia se ha introducido como planta ornamental.
Ulex generoa (Oteak) Fabaceae familiaren barruan sailkatuta dago, eta honen barnean 20 espezie inguru bilduta daude. Genero honetako landareak zuhaixka hostoiraunkor arantzadunak dira; eta Afrikako ipar-mendebalde eta Europako mendebaldetik hedatuta daude. Hala ere, espezie gehienak Iberiar Penintsulan daude.
Zuhaixka edo mulu arantzatsuak dira. Adarretan, alderantzizko V itxurako (7)8(9) saihets azaltzen dira eta hauen artean haran ahurrak daude kokatuta. Adarrak, laburrak dira eta arantzetan eraldatuta daude, arantza primarioetan, gero bertan ezarriko dira arantza sekundario eta tertziarioak. Hosto txandakatuak dituzte eta estipula gabeak dira. Landare gazteen hostoak peziolatuak dira eta 1-3 foliolo dituzte. Helduetan ordea, filodio zurrunak edo arraroagoak diren filodio bigun eta hostokarak aurkitzen dira. Genero honek, infloreszentzia azaltzen du, galtzarbeko lore bakartiz osauta. Lore hauek, arantza primarioen gainean kokatzen dira eta batzuetan sekundarioen gainean ere. Horrez gain, loreak pedizelodunak dira, nektar gabeak eta pedizeloaren oinarrian braktea izeneko hosto eraldatua azaltzen dute eta honen goialdean bi brakteolo.[1]
Landare angiospermoetan bezala, ernalketa polinizazioarekin hasten da. Estigman itsatsitako polenak hodi polinikoa sortzen du, ginezeotik jaisten dena obuluraino. Bertan burutzen da ernalketa bikoitza, non nukleo espermatikoak obozelula ernaltzen duen enbrioia sortuz eta nukleo begetatiboak nukleo polarrak ernaltzen ditu haziaren endospermoa eratuz, gero enbrioiaren elikagai izango dena. Obulua garatu eta heldu egiten da fruitua bilakatuz.
Ulex generoko haziek forma oboideoa dute; ariloa hari oblongo batean kokatuta dago, eta azken honek ildo batek zeharkatzen du. Lobulo erradikularraren ondoan, mikropilo bat du.[2]
Espezie hauen artean, Euskal Herrian agertzen direnak hiru dira: Ulex galli, Ulex europaeus eta Ulex minor.[3]
1m-ko altuera har dezaketen Ulex generoko zuhaiskak, batzuetan herrestariak izan daitezkenak. Zurtoin eta adarretan ile ugari agertzen dira, bi motatakoak: batzuk luzeak, eta besteak motz eta okertuak. Arantzak ere badituzte, zuzenak edo okertuak izan daitezkenak. Arantz primarioak txandakatuak dira, zurrunak, glabroak eta 3 cm izan ditzazkete. Sekundario eta tertziarioak, taldekatu egiten dira primarioen oinarrian eta hauek baino motzagoak izaten dira.
5-8 mm arteko filodio primarioak erakusten dituzte, lantza itxuradunak, arantzadunak, zilioekin hertzeetan, glabroak; eta sekundarioak lantza linear itxuradunak, haien arantza bezain luzeak direnak gehienetan. Profiloak 0,5-1,5 mm - koak dira, obalatu edo obalatu lantzadunak, pubeszenteak eta pedizeloa 3-mm - koa. Kalizak, 9-12 mm arteko luzeera dauka, ezpainak etengabe estutzen direlarik oinarrira hurbiltzean, ile motz eta dentsitate aldakorrekoak eta goikaldeko ezpaina 2-4 mm - ko lodierarekin. Fruitua, leka da kaliza baino pixkat txikiagoa izaten da, obalatua eta 1-4 hazi ditu, ile luze eta bigunekin.
Iberiar Penintsulan, bi ploidia-maila desberdin agertzen dira: 2n = 64 eta 2n = 96. Desberdintasun hauek kalizaren diferentzia txikiekin eta gune geografikoarekin erlazionatzen dira. Hau dela eta, 2 subezpezie konsideratzen dira: Ulex gallii gallii eta Ulex gallii breoganii
Kalizaren tamaina 10,5-12 mm artean badago eta goikaldeko ezpaina 2,5-4 mm - ko lodiera badauka, gallii subespeziea da. Aldiz, kalizaren tamaina 9-10 mm artean badago eta ezpain nagusia 2,5-3 mm-ko lodiera badauka, breoganii subespeziea da.[4]
2,5 m ingurura irits daitekeen zuhaixka da, oso arantzatsua eta agerian ez zaizkio hostoak ikusten. Zutituak edo herrestariak izan daitezke, adarkadura zabal edo konpaktadunekoak. Adar gazteak, ile luze eta nabarmenez, eta labur eta adpresos osatuta daude. Horrez gain, arantza primarioak 4cm-koak izan daitezke, zurrunak eta zuzen edo pixka bat okertuak, eta sekundarioak eta tertziarioak, askotan primarioen oinarrian txertatuta, faszikulatuak izaten dira, bereziki landarearen alde basalekoak.
Loreek, korola horiak dituzte, papilionazeo motatakoak eta estandarte izeneko petalo oso garatuak izaten dituzte. Kaliza, nabarmenki iletsua izaten da, ile luze eta lodiak dituena. Honekin jarraituz, kalizak, oinaldean, bi brakteola ditu, 2 mm baino zabalagoak direnak eta Ulex gallii espeziearenak baino handiagoak direnak. Fruitua, ile luzez gaineztatutako leka laburra da. Filidio primarioak zurrunak izaten dira, arantza txikikoak eta ilegabeak, ilaundunak edo ile luzedunak. [5]
Ulex europaeus, lurzoru azidoetan aurkitzen da, gehienetan ingurune onbrofilo hezeetan, eta muinoetan zein mendietan aurki daiteke, baina azken honetan ohikoagoa da U. gallii.
Horrez gain, Ulex europaeus-en populazioak, ingurumen baldintzak direla eta, morfologikoki desberdinak izan daitezke. Itsaslabarretan edo itsasotik hurbil bizi direnak, haize bortitzen menpe daudenez, tamaina txikikoak izaten dira eta adarkadura labur eta lodiak izaten dituzte. Bestalde, baldintza hauek jasan ezin dituztenak, indartsu hazten dira eta zuhaixken tamaina izatera heldu daitezke.[6]
2 m-ko altuera izan dezakeen zuhaixka da eta adarkadura irekia du. Bere adarrak eta zurtoina iletsuak dira, eta ile hauek bi motatakoak izan daitezke: luzeak eta ikusgarriak edo motz eta adpresoak(beste organo batera hurbildua). Arantza primarioak 2 cm izan ahal dituzte, zuzen edo okertuta egon daitezke; eta arantza sekundarioen berdinak edo luzeagoak izan daitezke. Arantza sekundarioak eta tertziarioak ere badituzte, hauek meheagoak izan ohi dira, batzutan pila bat egon daitezke; eta fase primarioan faszikulatuta daude. Bestalde, filodio primarioak zurrun, arantzadunak, zuzenak edo zuzen-triangeluarrak eta iletsuak izan daitezke. Filodio sekundarioak, gainera, arantza bezain luzeak izan daitezke. Brakteolak 0,5-1 mm artean neurtzen dute, eta pedizeloa baino estuagoak izaten dira. Pedizeloa, bere aldetik, 1,5-5 mm artean egoten dira. Kaliza iletsua da, eta 7-8,5mm artean neurtzen du. Estandartea 7-10 edo 4,5-7 mm artean egon daiteke. Ploidiari dagokionez, diploideak dira; 2n = 32.
Ekologia eta banaketa geografikoa. Txilardi eta sastrakadietan aurkitu daitezkeen zuhaizkak dira, normalean itsasaldean eta lurzoru azidoetan hazten dira. Banaketa geografikoari dagokionez, Ulex generoko espezieak Europako mendebaldean eta Afrikako ipar-mendebaldean aurki daitezke, baina espezie gehienak Iberiar penintsulan zehar hedatuta daude.
Garai batean, hainbat erabilera eman ohi zitzaien Ulex generoko landareei: okinen labeetan erregai bezala erabili ohi zen, eta landareen errautsak ere oso erabilgarriak ziren detergente moduan erabiltzen zuten, alkalietan aberatsak direlako. Gainera, buztinarekin nahastuz gero, xaboia lor daiteke. Bestalde, adarren kimuak tea egiteko erabili daitezke; eta loreetatik tindagai horia ekoiztu daiteke.
1886an, A. W. Gerrald ulexina izeneko alkaloidea aurkitu zuen Ulex generoko landare baten hazian. Ulexinak antzekotasun handia du zitizina izeneko alkaloidearekin, Cytisus laburnum landaretik erauzi zena.
Ulexinak sodio kanalak blokeatzen ditu, horregatik agente antiarritmiko bezala sailkatu da; hala ere, ez da gizakietan erabiltzen. Ikerketa berrien arabera, aktibitate antifungikoa ere aurkitu zaio ulexinari, izan ere, patogenoen aurkako defentsa eskaintzen du. Gainera, landarearen defentsa mekanismo bat izan daiteke, intsektuengan disuasio-efektuak sortzen baititu. Ulexina beste taldeetako landareetan aurki daiteke, esaterako, Genisteae tribuko eta Lupinus generoko espezie batzuetan.[7]
Ulex generoa (Oteak) Fabaceae familiaren barruan sailkatuta dago, eta honen barnean 20 espezie inguru bilduta daude. Genero honetako landareak zuhaixka hostoiraunkor arantzadunak dira; eta Afrikako ipar-mendebalde eta Europako mendebaldetik hedatuta daude. Hala ere, espezie gehienak Iberiar Penintsulan daude.
Piikkiherneet (Ulex) on hernekasvien heimon kuuluva kasvisuku. Siihen kuuluu noin 20 piikkistä pensaslajia. Ne elävät luonnonvaraisina Länsi-Euroopassa ja Pohjois-Afrikassa.[1]
Piikkiherneet (Ulex) on hernekasvien heimon kuuluva kasvisuku. Siihen kuuluu noin 20 piikkistä pensaslajia. Ne elävät luonnonvaraisina Länsi-Euroopassa ja Pohjois-Afrikassa.
Ulex, ou les ajoncs en langue vernaculaire, est un genre de plantes dicotylédones de la famille des Fabaceae, sous-famille des Faboideae, originaire d'Europe occidentale et d'Afrique du Nord, qui compte une quinzaine d'espèces acceptées.
Il est parfois surnommé genêt épineux pour sa ressemblance visuelle avec le genêt, auquel il n'est toutefois pas apparenté.
En France, on trouve les espèces suivantes :
L'ajonc est une plante épineuse à fleurs jaunes qui ne doit pas être confondue avec le genêt malgré le fait qu'il est parfois appelé « genêt épineux ». Il se présente sous forme d'arbuste ou buisson et ses fleurs dégagent une odeur de noix de coco.
Selon The Plant List (12 juillet 2018)[2] :
Les ajoncs sont comestibles et peuvent accompagner les salades, les thés et autres infusions. Comme fourrage, l’ajonc possède une haute teneur en protéines, et peut être appréciable pour un bétail hivernal ne disposant que de peu d’autre matière végétale à absorber. Pour les bovins, il est convenable de le broyer au maillet, ou de le moudre dans un moulin à eau ou à vent afin d'obtenir une texture de type mousse ; il est également émincé et mixé avec la paille et la bale. Les fourrages d’ajonc peuvent — aussi bien par ses plus fines tiges brûlées — satisfaire certains poneys sauvages.
Une meule à broyer l'ajonc subsiste au village du Fao en Huelgoat (le premier modèle fut installé à Rosnoën par Théophile de Pompéry qui y possédait un domaine de 800 hectares)[3].
Les arbustes d’ajoncs sont fortement inflammables, et furent utilisés dans certaines régions pour démarrer des feux pour les fours traditionnels[4]. Sur l’île de Guernsey ainsi que les Îles Anglo-Normandes, plusieurs fermes fabriquaient des freins de bride en ajonc. L’excédent de cette plante était coupé, avec celui des fougères, séché et stocké pour l’alimentation de fours destinés à fonctionner avec ce carburant[5],[6].
Le bois d’ajonc, étant non toxique, fut un matériau de coutellerie. Mais enclin à la déformation, et du fait de sa petite constitution, ce bois n’a pu être utilisé pour la construction, ceci malgré sa durabilité écologique. Les ornements de jardin en ajonc résistent aux intempéries ainsi qu’à la putréfaction de son composant.
L’ajonc tient place sur la liste des 38 ingrédients de l’élixir dénommé fleur de Bach[7], cette boisson paramédicale soutenue pour ses effets sur la santé.
Les cendres sont utilisées comme engrais en Bretagne[8].
L’ajonc constitue l’écusson des clans Sinclair et MacLennan en Écosse. À rapprocher avec le genêt (planta genista), dont la dynastie Plantagenêt tire la racine onomastique.
La fleur de la plante, connue sous le nom de chorima en galicien, est considérée comme fleur de la nation galicienne en Espagne.
À la suite d'un vote des internautes, l'Institut culturel de Bretagne déclare le 10 décembre 2016 que l'ajonc est l'emblème de la Bretagne, à l'instar du trèfle pour l'Irlande ou du chardon pour l'Écosse[9].
L’ajonc est aussi le fruit d’une légende : elles cacheraient dans leurs buissons, les âmes des repentants décédés. Sorte de “tombeau” maudit, les passants devraient songer à deux fois avant de se pencher sur ces feuillages.[11]
Dans son œuvre La Légende de la mort en Basse-Bretagne paru en 1893, Anatole le Braz, écrivain breton, narre cette légende. Il consigne sur papier les paroles de grand-mères énoncées lors de veillées.
Ulex, ou les ajoncs en langue vernaculaire, est un genre de plantes dicotylédones de la famille des Fabaceae, sous-famille des Faboideae, originaire d'Europe occidentale et d'Afrique du Nord, qui compte une quinzaine d'espèces acceptées.
Il est parfois surnommé genêt épineux pour sa ressemblance visuelle avec le genêt, auquel il n'est toutefois pas apparenté.
Tor le duilleoga lannacha is bláthanna buí cumhra i bhfoirm piseanna is ea an aiteann. Suas le 2 m ar airde. Fairsing in Éirinn. Den chineál Ulex europeaus. Úsáidtear é chun ithir ghaineamhach a choinneáil daingnithe nó fálta a dhéanamh thart ar pháirceanna. Fadó bhí sé ina bhia d'ainmhithe. Dhéantaí camáin as a adhmad. D'úsáidtí mar luibh é mar leigheas ar an mbuíochán, galar duán, galar croí is casacht. Tá an dara cineál ann, aiteann gaelach, atá go fairsing in Éirinn freisin. Fasánn sé seo níos ísle, agus tagann na bláthanna air níos déanaí sa bhliain.
Para ver a especie máis común en Galicia ver o artigo toxo arnal
Toxo é o nome común que reciben as especies do xénero Ulex; un xénero de arredor de 20 especies de arbustos perennes da familia Fabaceae, nativos da Europa occidental atlántica e do norte África, coa maioría das especies na península Ibérica, e concretamente en Galicia.
A especie máis espallada é o toxo arnal (Ulex europaeus), que medra en sitios asollados, e solos areentos, acadando unha altura de até 2-3 metros. As flores, chamadas chorimas ou choridas, teñen un forte recendo a coco. Considérase a flor nacional de Galicia. A semente recibe o nome de nabía de toxo.
En lugares coma América do Norte, América do Sur, Nova Zelandia e Australia introduciuse coma planta ornamental. Nalgunhas zonas naturalizouse polo que se considera especie invasora.
En Galicia aparecen catro especies principalmente:
O toxo servía coma alimento do gando, coma estrume e tamén para roxar o forno. A parte lígnea, moi dura, servía tamén coma combustíbel nas cociñas de leña e nas lareiras. Tamén para facer os caxatos (cos que tamén se xogaba á choca).
Para ver a especie máis común en Galicia ver o artigo toxo arnal
Toxo é o nome común que reciben as especies do xénero Ulex; un xénero de arredor de 20 especies de arbustos perennes da familia Fabaceae, nativos da Europa occidental atlántica e do norte África, coa maioría das especies na península Ibérica, e concretamente en Galicia.
A especie máis espallada é o toxo arnal (Ulex europaeus), que medra en sitios asollados, e solos areentos, acadando unha altura de até 2-3 metros. As flores, chamadas chorimas ou choridas, teñen un forte recendo a coco. Considérase a flor nacional de Galicia. A semente recibe o nome de nabía de toxo.
En lugares coma América do Norte, América do Sur, Nova Zelandia e Australia introduciuse coma planta ornamental. Nalgunhas zonas naturalizouse polo que se considera especie invasora.
Ulex L., 1753 è un genere di piante della famiglia delle Fabacee (o Leguminose)[1].
Comprende diverse specie, tra cui Ulex europaeus, noto con il nome comune di ginestrone o di ginestra spinosa.
Si tratta di arbusti caratterizzati, in genere, da un fusto principale assai breve, che si apre in numerosi rami eretti o ascendenti, spesso un po' rigidi; inoltre, caratteristica delle specie appartenenti al genere Ulex, è quella di avere tutti i piccioli delle foglie trasformati in fillodi spinosi, spesso assai acuminati; queste piante hanno infine fiori solitari o riuniti in fascetti, portati all'apice dei rami o all'ascella dei fillodi. La fioritura in genere è primaverile. Il frutto è un legume.
Il genere Ulex comprende le seguenti specie:[1]
È un genere tipico dell'Europa sud-occidentale atlantica e del Mediterraneo occidentale, il maggior numero di specie è infatti endemico della Penisola iberica; nel Mediterraneo centrale è presente solamente Ulex europaeus, il cui areale, esteso dal Portogallo centro-settentrionale alla Germania occidentale, ha come estremo sud-orientale i rilievi costieri della Basilicata, della Calabria e della Sicilia.
L'utilizzo della fibra di ginestra affonda le sue radici nel ventennio fascista, che la impiegò in enormi quantità.
Di recente è stato proposto di utilizzare la ginestra per ridurre i consumi del petrolio e dei suoi derivati. La fibra naturale si può utilizzare anche in prodotti per il tessile, la bioedilizia, la cosmetica, la medicina, per il settore cartario, per la depurazione dai metalli pesanti e per altre applicazioni industriali.
In Italia si ritenta la costruzione della filiera della ginestra; soprattutto la Calabria è diventata protagonista di un progetto sperimentale.
Il MIUR (Ministero dell'Istruzione Università e Ricerca) finanzia il progetto, ma la ricerca vera e propria è affidata all'Università della Calabria, che di recente ha messo a punto un processo innovativo di estrazione rapida delle fibre e del profumo della ginestra.
Collabora anche la FIAT per possibili applicazioni in componenti d'auto.
Ulex L., 1753 è un genere di piante della famiglia delle Fabacee (o Leguminose).
Comprende diverse specie, tra cui Ulex europaeus, noto con il nome comune di ginestrone o di ginestra spinosa.
Dygliakrūmis (lot. Ulex) – pupinių (Fabaceae) šeimos Faboideae pošeimio augalų gentis.
Visžali krūmai daugumoj paplitę Iberijoje.
Gentyje yra apie 20 rūšių:
Lietuvoje labai retai sodybose auginama rūšis
60-120 cm aukščio. Žydi gegužės-birželio mėn.
Lietuvoje labai retai sodybose auginama rūšis
Europinis dygliakrūmis (Ulex europaeus)60-120 cm aukščio. Žydi gegužės-birželio mėn.
Gulltornslekta (Ulex) er en slekt med omkring elleve arter med eviggrønne busker i erteblomstfamilien.
Gulltornslekta er nært beslektet med gyvelslekta og ginstslekta, og har som dem grønne stammer og ganske små blader. Den skiller seg fra to andre slektene ved å være ekstremt tornete, med blader som er modifiserte til 1–4 cm lange torner. Alle artene har gule blomster, noen med en svært lang blomstersesong.
Den mest kjente arten er gulltorn (Ulex europaeus), den eneste arten som er viltvoksende i det meste av Vest-Europa, hvor den vokser på solrike steder, med som regel tørr sandholdig jord. To lavere arter, Ulex minor og Ulex gallii, vokser i tørre lyngheier nord til De britiske øyer. De fleste andre artene vokser kun på Den iberiske halvøy, men det er også noen få i Nordvest-Afrika.
Gulltornslekta (Ulex) er en slekt med omkring elleve arter med eviggrønne busker i erteblomstfamilien.
Gulltornslekta er nært beslektet med gyvelslekta og ginstslekta, og har som dem grønne stammer og ganske små blader. Den skiller seg fra to andre slektene ved å være ekstremt tornete, med blader som er modifiserte til 1–4 cm lange torner. Alle artene har gule blomster, noen med en svært lang blomstersesong.
Den mest kjente arten er gulltorn (Ulex europaeus), den eneste arten som er viltvoksende i det meste av Vest-Europa, hvor den vokser på solrike steder, med som regel tørr sandholdig jord. To lavere arter, Ulex minor og Ulex gallii, vokser i tørre lyngheier nord til De britiske øyer. De fleste andre artene vokser kun på Den iberiske halvøy, men det er også noen få i Nordvest-Afrika.
Kolcolist (Ulex L.) – rodzaj roślin należący do rodziny bobowatych. Gatunkiem typowym jest Ulex europaeus L.[2].
Genista-spartium Duhamel du Monceau, Nepa Webb
Jeden z rodzajów podrodziny bobowatych właściwych Faboideae w rzędzie bobowatych Fabaceae s.l.[1]. W obrębie podrodziny należy do plemienia Genisteae [3].
Gromada okrytonasienne Cronquist, podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa różowe Takht., nadrząd Fabanae R. Dahlgren ex Reveal, rząd bobowce Bromhead, rodzina bobowate Lindl, plemię Uliceae Webb., podplemię Ulicinae Baill. in M.A. Hartog [trans.], rodzaj kolcolist (Ulex L.)[4].
Kolcolist (Ulex L.) – rodzaj roślin należący do rodziny bobowatych. Gatunkiem typowym jest Ulex europaeus L..
Tojo ou mato é o nome comum das plantas pertencentes ao género botânico Ulex, e também algumas dos géneros Genista e Stauracanthus.[1] São plantas típicas da flora atlântica da Península Ibérica e de toda Europa temperada.
Tojo ou mato é o nome comum das plantas pertencentes ao género botânico Ulex, e também algumas dos géneros Genista e Stauracanthus. São plantas típicas da flora atlântica da Península Ibérica e de toda Europa temperada.
Ärttörnesläktet (Ulex) är ett växtsläkte i familjen ärtväxter[1] med ca 20 arter från Europa och Nordafrika. Några arter odlas som prydnadsväxter i Sverige.
Släktet består av täta, taggiga buskar. Bladen är vanligen strödda, till 1,5 cm långa, och ombildas till taggar när de mognar. Stipler saknas. Blommorna är doftande, 1,5-2,5 cm långa, ensamma eller några få i samlingar eller klasar. De kommer på fjolårsved och är kortskaftade, guldgula. Fodret kvarsittande, två-läppigt. Den nedre läppen har tre tänder och den övre har två tänder. Ståndarna är 10, sammanvuxna, i två längder. Pistillen är något krökt. Frukten är en hårig balja med 1-6 frön. Baljorna och fröna är giftiga, liksom hos många andra ärtväxter[2].
Arter enligt Catalogue of Life[1]:
Wikimedia Commons har media som rör Ärttörnesläktet.
Wikispecies har information om Ulex.
Ärttörnesläktet (Ulex) är ett växtsläkte i familjen ärtväxter med ca 20 arter från Europa och Nordafrika. Några arter odlas som prydnadsväxter i Sverige.
Släktet består av täta, taggiga buskar. Bladen är vanligen strödda, till 1,5 cm långa, och ombildas till taggar när de mognar. Stipler saknas. Blommorna är doftande, 1,5-2,5 cm långa, ensamma eller några få i samlingar eller klasar. De kommer på fjolårsved och är kortskaftade, guldgula. Fodret kvarsittande, två-läppigt. Den nedre läppen har tre tänder och den övre har två tänder. Ståndarna är 10, sammanvuxna, i två längder. Pistillen är något krökt. Frukten är en hårig balja med 1-6 frön. Baljorna och fröna är giftiga, liksom hos många andra ärtväxter.
Ulex là một chi thực vật có hoa trong họ Đậu.[1]
.jpg){kind=small}
Bài viết liên quan đến tông đậu Genisteae này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.
Ulex L. (1753)
Синонимы Типовой вид
Улекс, или Утёсник, или Колючий дрок (лат. Ulex) — род деревянистых растений семейства Бобовые (Fabaceae).
Виды рода встречаются в приатлантической части Европы (от Британских островов до Апеннинского полуострова) и в Северной Африке[2][3].
Род Улекс включает 13 видов[4]:
.JPG)
_flowers_close_up_T2i_IMG_101_0837_NR_edit.JPG)
.jpg)
