Mantelityräkki

Mandlowe wjelkowe mloko (Euphorbia amygdaloides) jo rostlina ze swójźby wjelkomlokowych rostlinow (Euphorbiaceae).

Wopis

Mandlowe wjelkowe mloko jo trajne zele, kótarež dośěgnjo wusokosć wót 30 až do 60 (70) cm. Ma wjele njekwiśecych, gusto łopjenatych kijaškow. Wóni wódrjewje, njasu gropne łopjena a w slědujucym lěśe kwiśece kijaški wubijaju. Rostlina wopśimjejo běłu mězgu a je zymje pśetrajuca.

Łopjena

Měnjate, w zymje zelene łopjena su jajko-lancetojte, kóžane, cełokšomne a dośěgnu dłujkosć wót 3 až do 6 cm. Pśezymujuce łopjena su śamnozelene, pózdźej brune a dośěgnu dłujkosć wót 3 až do 7 cm.

Kwiśonki

Kwiśo wót apryla až do maja (junija). Kwiśonkowe stołki su pózdatne wokołki z pěś až źewjeś promjenjami. Załzy pśikšywnego keluška su cerwjene abo žołte a maju formu połmjaseca. Wobej wusokej łopjeńce stej ku kulowatemu łopjeńku zrosćonej.

Stojnišćo

Rosćo w zelišćatych lěsach. Ma lubjej kalkate zemje.

Rozšyrjenje

Rostlina jo w srjejźnej a pódpołdnjowej Europje ale teke w Małkej Aziji rozšyrjona.

Wužywanje

Warjetety a sorty

• E. amygdaloides var. robbiae (syn. E. robbiae) njaso na kóńcykach pšuśikow śamnozelene łopjena a kulojte kwiśonkowe stołki z swětłozelenymi wusokimi łopjeńkami.
• Sorta 'Rubra' njaso swětłozeleny, wjelgin burgunder-cerwjenje woběžany list a gadzelene wusoke łopjeńka.

Nožki

1. ↑ Natur und Text, Rangsdorf 2011, b. 191 a 192 (ale za družynje Euphorbia cyparissia a Euphorbia helioscopia).

Žrědła

• Botanica, Einjährige und mehrjährige Pflanzen, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4469-1, bok 340 (nim.)
• GU Naturführer Blumen, ISBN 3-7742-1507-3, bok 226 (nim.)
• Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, bok 164 (nim.)
• Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, bok 352 (nim.)