dcsimg

Straszka pospolita ( Polish )

provided by wikipedia POL
Commons Multimedia w Wikimedia Commons

Straszka pospolita, zimówka rudawa (Sympecma fusca) – jeden z trzech przedstawicieli rodzaju Sympecma[2], cechuje się beżową barwą ciała z metalicznymi, brązowo-zielonymi plamami. Plamy na tułowiu mają postać równolegle przebiegających pasów podobnej szerokości z równymi brzegami. Na odwłoku plamy obejmują część grzbietową[3].

Długość ciała dojrzałego osobnika to około 37mm, długość skrzydła waha się między 18 mm a 23mm, rozpiętość skrzydeł około 44mm[4][5]. Ważka, charakterystycznie dla rodzaju Sympecma, składa w spoczynku skrzydła wzdłuż ciała, co jest wyjątkowe w rodzinie Lestidae[6][3]. Skrzydła są prostokątne, znajdujące się na nich ciemnobrązowe znamienia (tzw. pterostigmy), mają zadanie stabilizacji lotu. Przydatki płciowe, po których kształcie odróżnia się płeć owada, są wyraźnie jaśniejsze od reszty ciała. W przypadku samców, dolne osiągają długość równą prawie połowy długości górnych przydatków analnych[3]. U larwy charakterystyczna jest nieregularnie ząbkowana, zewnętrzna gałąź głaszczek[3]. Postać larwalna jest smukła z 3 skrzelotchawkami, jak u innych z podrzędu Zygoptera[6][3].

Występowanie

Wyłączając wysokie góry, Wyspy Brytyjskie, północną Bretanię i Skandynawię, spotykana powszechnie w całej Europie, południowej Szwecji, aż do Azji Mniejszej i Uralu, oraz północnych wybrzeży Afryki. W Polsce występuje w całym kraju wyłączając tereny wysokogórskie i północno-wschodnie[7].

Ekologia

Ważka ta zasiedla płytkie zbiorniki wody stojącej, z bujną roślinnością szuwarową, jesienią szykuje się do hibernacji i wówczas spotykana jest na roślinach, z dala od zbiorników wodnych. Zarówno larwy jak i osobniki dorosłe są drapieżnikami. Dorosły osobnik łatwo wypatruje ofiary dzięki ogromnym oczom, żywi się małymi owadami. Okres godowy, trwa od kwietnia do maja. Zewnętrznym objawem dojrzałości płciowej dorosłych osobników jest zabarwienie górnej części oczu na kolor błękitny. Wczesną wiosną, samiec łączy się z samicą w celu kopulacji, składają jaja do obumarłych części roślin wodnych, ich larwy rozwijają się 2-3 miesiące[3]. Larwy są drapieżnikami wodnymi, zdobywanie pożywienia ułatwia im gryzący aparat gębowy (tzw. maska), żywią się planktonem oraz innymi larwami np. larwami komarów[6][3].

Znaczenie w ochronie środowiska

Gatunek ten jest pospolity, niezagrożony wyginięciem, nie jest objęty ochroną[8][9], posiada status ,,least concern – LC'', co oznacza gatunek najmniejszej troski[9].

Znaczenie dla gospodarki

Ważki są organizmami wskaźnikowymi, dzięki temu mogą być używane do określania jakości środowiska przyrodniczego[10]. Źródła naukowe nie podają informacji na temat istotnego znaczenia Sympecma fusca dla gospodarki człowieka. Występują jedynie niewielkie wzmianki na temat tego, że żywi się komarami i muchami zapobiegając w ten sposób nadmiernemu rozrodowi tych owadów, szczególnie w okolicach zbiorników wodnych, przez co jest pożyteczna dla człowieka[3][5].

Aktualne kierunki badań naukowych

Obecnie badania prowadzone są w kierunku sprawdzenia nowych stanowisk Sympecma fusca. Pod względem jej preferencji względem właściwości fizyczno-chemicznych wody, w starorzeczach górnej Wisły. Badane jest również występowania połączenia z wodami rzeki, lub także istnienia obwałowań przeciwpowodziowych między rzeką a siedliskiem ważki[11].

Zobacz też

Przypisy

  1. Sympecma fusca. Czerwona księga gatunków zagrożonych (IUCN Red List of Threatened Species) (ang.).
  2. Schorr M., Paulson D., 2015. World Odonata List. Slater Museum of Natural History Unversity of Puget Sound
  3. a b c d e f g h Bellmann H., 2010. Przewodnik Entomologa Ważki. MULTICO Oficyna Wydawnicza. Warszawa, s. 10-13, 16-17, 24-25, 28-29, 32-33, 36-37, 50-55, 68, 70-71, 106, 120, 130-131
  4. Ważki - Straszka pospolita, sympecma fusca, www.wazki.pl [dostęp 2016-03-21] .
  5. a b Drapieżnictwo, www.wazki.pl [dostęp 2016-03-21] .
  6. a b c CezaryC. Gębicki CezaryC., JacekJ. Szwedo JacekJ., Owady Polski, Krzeszowice: "Kubajak", 2000, s. 116-118, ISBN 83-87971-19-7 [dostęp 2016-03-21] (pol.).
  7. IUCN Red List maps, Explore and discover Red List species ranges and observations [dostęp 2016-03-21] .
  8. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną. Dz.U. nr 220, poz. 2237
  9. a b Sympecma fusca (Common Winter Damsel, Winter Damselfly), www.iucnredlist.org [dostęp 2016-03-21] .
  10. Buczyński P., Tończyk G., 2004. Rola parków narodowych w ochronie ważek (Odonata) w Polsce. - The importance of national parks for the protection of dragonflies (Odonata) in Poland. Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody 09/2004; 23(3):357-380.
  11. Rychła A., Śniegula S., Karasek T., Gołąb M. J., Żurek R., 2015. Występowanie i charakterystyka siedlisk Sympecma fusca (Vander Linden, 1820) i Sympecma paedisca (Brauer, 1877) w starorzeczach górnej Wisły. Odonatrix, 11(1): 21-30
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Straszka pospolita: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL

Straszka pospolita, zimówka rudawa (Sympecma fusca) – jeden z trzech przedstawicieli rodzaju Sympecma, cechuje się beżową barwą ciała z metalicznymi, brązowo-zielonymi plamami. Plamy na tułowiu mają postać równolegle przebiegających pasów podobnej szerokości z równymi brzegami. Na odwłoku plamy obejmują część grzbietową.

Długość ciała dojrzałego osobnika to około 37mm, długość skrzydła waha się między 18 mm a 23mm, rozpiętość skrzydeł około 44mm. Ważka, charakterystycznie dla rodzaju Sympecma, składa w spoczynku skrzydła wzdłuż ciała, co jest wyjątkowe w rodzinie Lestidae. Skrzydła są prostokątne, znajdujące się na nich ciemnobrązowe znamienia (tzw. pterostigmy), mają zadanie stabilizacji lotu. Przydatki płciowe, po których kształcie odróżnia się płeć owada, są wyraźnie jaśniejsze od reszty ciała. W przypadku samców, dolne osiągają długość równą prawie połowy długości górnych przydatków analnych. U larwy charakterystyczna jest nieregularnie ząbkowana, zewnętrzna gałąź głaszczek. Postać larwalna jest smukła z 3 skrzelotchawkami, jak u innych z podrzędu Zygoptera.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL