Skalnica naradkowata[3] (Saxifraga androsacea L.) – gatunek rośliny należący do rodziny skalnicowatych. Występuje w górach Europy: w Alpach, Karpatach, Pirenejach, górach Półwyspu Bałkańskiego, a także na Syberii. Roślina tatrzańska, w Polsce występuje wyłącznie w Tatrach, przez które przebiega północna granica jej zasięgu w Europie[4].
Morfologia
- Pokrój
- Niska roślina darniowa, zwykle tworząca gęste darnie, czasami niewielkie kępki. Cała roślina jest gruczołowato owłosiona długimi odstającymi włosami. Jest podobna do naradki, stąd nazwa gatunkowa tej rośliny[4].
-
Łodyga
- Wzniesione i dość grube pędy kwiatowe, o wysokości 1-10 cm. Są prawie bezlistne, występują na nich tylko 1-3 niewielkie, lancetowate listki[5].
- Liście
- Tworzą różyczkę liściową. Są ciemnozielone, mają długość do 2 cm, łopatkowaty kształt, ich nasada stopniowo zwęża się w krótki i oskrzydlony ogonek. Liście mają końce tępe, lub zakończone 3-5 ząbkami[5].
- Kwiaty
- Po 1-3 na szczycie łodygi kwiatowej. Kwiaty promieniste, 5-krotne. Działki kielicha tępe i silnie ogruczolone, ok. 2-3 razy krótsze od płatków korony. Płatki korony białe, o długości 4-7 mm, słupkowie zrośnięte z dnem kwiatowym, ok. 10 pręcików o dużych, żółtych pylnikach. Kwiaty mimo tak niewielkich rozmiarów bezwzględnych, są jednak bardzo duże w porównaniu z miniaturowymi rozmiarami pędów, z których wyrastają[5][4].
- Owoc
-
Torebka zawierająca gładkie, czarnobrunatne nasiona o długości ok. 0,6 mm[5].
Biologia i ekologia
- Rozwój
-
Bylina. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Duże kwiaty to przystosowanie występujące u wielu roślin górskich, mające za cel skuteczne zwabienie owadów. Wysoko w górach owady są bowiem nieliczne, a i surowa i zmienna pogoda często uniemożliwia im oblot kwiatów.
- Siedlisko
- Jeden z bardziej wysokogórskich gatunków, orofit. W Tatrach występuje od regla górnego po piętro turniowe, przy czym trzy najwyższe piętra stanowią główny ośrodek jej występowania. Rośnie na wilgotnych skałach, na piargach, wyleżyskach, zarówno na podłożu wapiennym, jak i bezwapiennym[4].
- Fitosocjologia
- W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla rzędu (O.) Arabidetalia coeruleae[6].
Przypisy