O pato rabeiro[2] ou parrulo rabudo[3] (Clangula hyemalis) é unha especie de ave anseriforme da familia Anatidae propia das rexións frías de Eurasia e Norteamérica, que en Galicia aparece como invernante esporádico. Pertenece á subfamilia dos patos mariños. É a única especie viva do xénero Clangula. É unha das especies ás que se aplica o Acordo para a Conservación de Aves Acuáticas Migratorias africano-eurasiático, AEWA.
Os adultos miden entre 41 e 60 cm de lonxitude, cunha envergadura alar de 72 a 80 cm, e un peso entre 450 e 1030 g. A plumaxe dos adultos varía bastante ao longo do ano, a causa dun complexo proceso de muda, mantendo constante unicamente o branco das partes inferiores do corpo.
O macho ten unha cola longa, estreita e en punta, de 10 a 15 cm de lonxitude e un bico gris anegrado cruzado por unha banda rosa. En inverno, ten un padrón de plumaxe branco e negro, pero é branco na súa maioría con excepción das ás, dorso, cola e unha gran mancha arredondada da meixela. En verán a cabeza e pescozo vólvenselle negros, mantendo o branco só na face; e as súas partes superiores fanse de tons pardos escuros. En outono poden observarse cun padrón intermedio cunha mancha branca na parte posterior do píleo. A femia ten plumaxe de tons pardos nas partes superiores e a cola relativamente curta e en punta. En inverno gran parte da cabeza e pescozo son brancos, agás a meixela e o píleo, que son de cor parda escura. En verán a cabeza vólvese parda case na súa totalidade. En outono mantén os laterais da cabeza e pescozo brancos e a súa meixela faise máis clara. Os xuvenís de ambos os sexos teñen unha plumaxe similar ás femias en verán.
A especie describiuna cientificamente Carl von Linné en 1758 na décima edición da súa obra Systema naturae, co nome de Anas hyemalis.[4] Posteriormente, foi trasladada a un xénero propio, Clangula, creado por William Elford Leach en 1819.[5] Non se reconocen subespecies diferenciadas.[6]
A etimoloxía do nome do seu xénero procede do verbo latino clangere, 'resoar' ao que se lle engade a partícula diminutiva ula, orixinando este término neolatino, clangula, que fai referencia á súa voz.[7] O seu nome específico é unha forma alternativa de escribir a palabra hiemālis, que en latín significa 'invernal'.[8]
Coñécese unha especie fósil deste xénero do Mioceno medio (de hai 12 ou 13 millóns de anos), encontrada en Hungría.[9]
O seu hábitat de cría son os pantanos e pozas da tundra, mais tamén toda a costa ártica e os lagos grandes de montaña, estendéndose desde Alasca, ao longo do norte do Canadá, e norte de Europa ata Siberia.
É unha ave migratoria que pasa o inverno nas costas nororientais e noroccidentais de Norteamérica, a rexión dos Grandes Lagos, as costas de Groenlandia e do norte de Europa e Asia, incluídas algunhas illas árticas como as Svalbard ou Nova Zembla. A área de invernada máis importante é o mar Báltico, onde chegan a concentrarse preto de 4,5 millóns destes patos. Tamén pasan o inverno arredor das illas Británicas, os Alpes e algúns chegan mesmo ata o mar Negro e en menor cantidade ao Mediterráneo. En Galicia é un invernante esporádico.[3]
É unha ave gregaria que forma grandes bandadas en inverno e durante a migración. Voa rapidamente e durante a súa migración puede alcanzar ata os 100 km/h.
Fai o seu niño en terra preto da auga, ao abeiro da vexetación e constrúeo usando herba e talos, e forrado interiormente con follas e penuxe da femia.
Aliméntase mergullándose en busca de moluscos, crustáceos e algúns pequenos peixes, xeralmente en zonas próximas á superficie ou a profunddades entre os 10 e 15 m, aínda que pode chegar a profundidades de ata 60 m.
O pato rabeiro ou parrulo rabudo (Clangula hyemalis) é unha especie de ave anseriforme da familia Anatidae propia das rexións frías de Eurasia e Norteamérica, que en Galicia aparece como invernante esporádico. Pertenece á subfamilia dos patos mariños. É a única especie viva do xénero Clangula. É unha das especies ás que se aplica o Acordo para a Conservación de Aves Acuáticas Migratorias africano-eurasiático, AEWA.