dcsimg

Phyllobates terribilis ( Spanish; Castilian )

provided by wikipedia ES

La rana dorada venenosa, rana dardo dorada o rana de dardo venenosa (Phyllobates terribilis) es un anfibio anuro de la familia Dendrobatidae endémica de la costa pacífica colombiana. Este anfibio es actualmente considerado el animal más tóxico y venenoso del mundo.[2]

Su hábitat son las selvas húmedas de los departamentos del Chocó, Cauca y Valle del Cauca en la costa pacífica de Colombia El hábitat óptimo de la P. terribilis son los bosques lluviosos con alta tasa de lluvia (5000 mm o más), altitud entre 100 y 200 m, temperaturas de al menos 26 °C y humedad relativa entre 80 % y 90 %.

Descripción física

Normalmente nocturna (activa durante la noche). Es una de las especies más grandes de rana dardo venenosa pues puede alcanzar los 55 mm en la adultez, aunque otras como Dendrobates tinctorius puedan llegar a los 65 o 70 mm. P. terribilis tiene pequeños discos adhesivos en los dedos de sus patas que le ayudan a trepar plantas. Una placa ósea en la mandíbula inferior le da la apariencia de tener dientes, característica no observada en otras especies de Phyllobates. Como todas las ranas dardo, los adultos están brillantemente coloreados, aunque carezcan de las manchas oscuras presentes en otros dendrobátidos, y su patrón de color es aposemático —una pigmentación para advertir a los depredadores su toxicidad—. A veces, es confundida con su prima, Phyllobates truncatus, que tiene la franja verde en las patas traseras; también con Phyllobates bicolor que es muy parecida a P. terribilis variedad naranja, que distinguirlas a simple vista es muy difícil.

P. terribilis puede presentar tres variedades de color:

Verde menta

Esta variedad existe en el área de La Brea, en Colombia, y es la forma más común en cautiverio. El nombre verde menta es en realidad engañoso pues las ranas de esta variedad suelen ser de un verde metálico o un verde pálido, o simplemente blancas.

Amarillo

La variedad amarilla es la razón del nombre común de rana dardo dorada. Estas P. terribilis amarillas son encontradas en la quebrada Guangüí, en Colombia; pueden lucir desde un tono amarillo pálido hasta un profundo dorado. Cierta vez, fue vendida una rana bautizada "Gold Terribilis (Terribilis Oro)", la que confundieron con una P. terribilis amarillo intenso; sin embargo, pruebas genéticas han demostrado que aquellas son una variedad de color uniforme de Phyllobates bicolor o rana dardo de patas oscuras.

Naranja

Aunque no tan comunes como dos variedades anteriores, existen P. terribilis naranja en Colombia; tienden a ser naranja metálico o amarillo anaranjado con diversas intensidades.

Defensa: el veneno

La piel de la rana dardo dorada está impregnada de un alcaloide venenoso, común entre los venenos comunes a las ranas dardo, llamado batracotoxina. Este veneno produce una liberación sostenida de acetilcolina en la placa neuromuscular, lo que trae como consecuencia la contracción muscular tetánica y la muerte por paro respiratorio a causa de una parálisis de los músculos respiratorios, entre otros síntomas de un síndrome colinérgico (miosis, bradicardia, sudoración profusa, disnea por broncoespasmo, cianosis peribucal y distal, etc). Esto puede llevar a fallos cardíacos como la fibrilación. Las ranas pueden mantener altos niveles de batraciotoxina por años incluso después de que se la prive de la fuente de alimento que produce la toxina —las hormigas—. La toxina es activa fuera del cuerpo de estos batracios: pollos y perros han muerto por el contacto con una toalla de papel en la cual una rana P. terribilis había caminado.[3][4]P. terriblis dorada es el animal que carga la toxina más letal del mundo, su piel despide un veneno duradero capaz de eliminar a un humano con velocidad y su cuerpo lo hace inmune a su propio veneno sin embargo al ser inofensivo no representa amenaza a menos de entrar en contacto con la toxina.

La dosis promedio llevada puede variar entre territorios y, por ende, por la dieta local; pero el promedio de veneno en la piel de una P. terribilis salvaje se estima en 1 mg, suficiente para matar alrededor de 10 000 ratones. Esta estimación puede variar, pero la mayoría está de acuerdo en que esta dosis es suficiente para matar entre 10 y 20 seres humanos, o el equivalente a dos elefantes africanos.[5]​ En promedio serían 15 000 seres humanos por gramo, lo que lo convierte en uno de los venenos más potentes del reino animal.[6]

Este veneno extraordinariamente letal es muy raro. La batracotoxina[7]​ únicamente se halla en tres ranas tóxicas de Colombia (género Phyllobates) y tres aves tóxicas de Papúa Nueva Guinea: Pitohui dichrous, Pitohui kirhocephalus e Ifrita kowaldi. Otras toxinas afines son la histrionicotoxina y la pumiliotoxina, presentes en especies de ranas del género Dendrobates.

P. terribilis son quizás las únicas criaturas inmunes a su propio veneno. La batracotoxina ataca los canales de sodio de las células, pero esta rana tiene canales de sodio especiales que el veneno no puede dañar; como la mayoría de ranas venenosas, almacenan su toxina en glándulas de la piel; por ello, tienen mal sabor para los depredadores. Su veneno matará a cualquiera que se la coma excepto a la serpiente Liophis epinephelus, resistente al veneno de la rana aunque no completamente inmune.

En cautiverio, debido a que la comida fácilmente adquirible —como moscas de fruta y grillos pequeños— no es rica en el alcaloide que se necesita para fabricar batracotoxina, las ranas dardo doradas no la producen y terminan perdiendo su toxicidad. De hecho, muchos herpetologos han reportado que la mayoría de ranas dardo en cautiverio no consumen hormigas, a pesar de las hormigas constituyen la mayor porción de su dieta en estado salvaje; esto se debe a que sus criadores no disponen de las especies de hormigas que son presa natural de estas ranas. Entonces, todas las ranas venenosas cautivas pierden su toxicidad cuando son privadas de ciertos alimentos y las nacidas en cautiverio son inofensivas, pero una rana venenosa proveniente de estado salvaje puede retener los alcaloides por años. No está claro cuál de las especies de su dieta que suministra el potente alcaloide que le da a la rana dardo dorada su extraordinaria toxicidad, o si las ranas modifican otras toxinas disponibles para producir una variante más efectiva, como lo hacen algunas de sus primas de la familia Dendrobatidae.

Entonces, la alta toxicidad de P. terribilis aparentemente se debe al consumo de un tipo de cucaracha que sería realmente una de las criaturas más venenosas de la Tierra. Los científicos sospechan que este misterioso insecto es un pequeño escarabajo de la familia Melyridae que también produce la toxina de P. terribilis. Este escarabajo 'neoguineano' es cosmopolita: tiene parientes en la selva lluviosa colombiana que podrían ser la fuente de la batracotoxina encontrada en las altamente tóxicas ranas Phyllobates de esa región.[8]

Las ranas tóxicas y la gente indígena

P. terribilis es una rana muy importante para las culturas indígenas locales, tales como los chocó o emberá, en el bosque lluvioso tanto de Colombia como de Panamá. Esta rana es la fuente principal del veneno para dardos que los nativos usan para cazar su alimento.

La gente emberá, cuidadosamente, expone la rana al calor del fuego para que exude pequeñas cantidades de fluido venenoso. La punta de las flechas y dardos se humedecen en el fluido y mantienen su efecto mortal por cerca de dos años.[2][9]

 src=
P. Terribilis en cautiverio.

Cuidados en cautiverio

Como las otras ranas dardo venenosas, Phyllobates terribilis es inofensiva cuando es alejada de su fuente natural de alimento; son miembros populares de bioterios del bosque lluvioso y son algo más fáciles de alimentar que otras ranas dardo: grandes especies de moscas de fruta, pequeños grillos, gusanos de seda, pequeños gusanos de harina (Tenebrio molitor), termitas y larvas de mosca soldado negra (Hermetia illucens) pueden emplearse como suplemento junto con calcio y otros minerales. La temperatura debe mantenerse en un punto bajo entre los 20 °C para ellas, pues son sensibles al calor y sufren de una condición llamada síndrome de sudor si son expuestas a altas temperaturas por tiempo prolongado; requieren gran humedad debido a que vienen de uno de los bosques lluviosos más húmedos del mundo. Si bien P. terribilis no son territoriales —como la mayoría de las ranas dardo— y pueden con éxito permanecer en grupos, también requieren un espacio ligeramente mayor debido a su tamaño adulto, similar al utilizado por Dendrobates tinctorius. Puede que ocurran disputas ocasionales, pero las heridas son raras y ninguna muerte se ha reportado como resultado de tales conflictos.

Esta especie se encuentra bajo amenaza de extinción ya que su único hábitat es la selva húmeda, la cual se viene desforestando rápidamente; además, son animales con poca tolerancia a la contaminación.[1]

Referencias

  1. a b Wilmar Bolívar, Stefan Lötters (2004). «Phyllobates terribilis». Lista Roja de especies amenazadas de la UICN 2012.2 (en inglés). ISSN 2307-8235. Consultado el 31 de mayo de 2013.
  2. a b Atlas Dr. Pez :: Phyllobates terribilis Archivado el 13 de diciembre de 2007 en Wayback Machine.
  3. ADW: Phyllobates terribilis: Information
  4. WonderQuest: Most poisonous animal, Contentious ethanol debate, Do fish sleep?
  5. Most poisonous creature on earth could be a mystery insect
  6. Albuquerque, E. X. and Daly, J. W. (1977). Batrachotoxin, a selective probe for channels modulating sodium conductances in electrogenic membranes. The Specificity and Action of Animal, Bacterial and Plant Toxins. Receptors and Recognition, Series B., Volume 1 P. Cuatrecasas, eds., Chapman and Hall, London, 297-338.
  7. http://www.chm.bris.ac.uk/motm/batrachotoxin/batrah.htm
  8. Most poisonous creature update: mystery solved
  9. Myers, C. W., Daly, J. W., and Malkin, B. (1978). A dangerously toxic new frog (Phyllobates) used by Emberá Indians of Western Colombia, with discussion of blowgun fabrication and dart poisoning Archivado el 14 de octubre de 2008 en Wayback Machine.. Bulletin of the American Museum of Natural History, 161, 307-366.

Bibliografía

  • Dumbacher, J.P., Wako, A., Derrickson, S.R., Samuelson, A., Spande, T.F., and Daly, J.W (2004). Melyrid beetles (Choresine): a putative source for the batrachotoxin alkaloids found in poison-dart frogs and toxic passerine birds. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 101, 15857–15860.
  • Myers, Daly, and Malkin, 1978, Bulletin of the American Museum of Natural History 161: 313.

 title=
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autores y editores de Wikipedia
original
visit source
partner site
wikipedia ES

Phyllobates terribilis: Brief Summary ( Spanish; Castilian )

provided by wikipedia ES

La rana dorada venenosa, rana dardo dorada o rana de dardo venenosa (Phyllobates terribilis) es un anfibio anuro de la familia Dendrobatidae endémica de la costa pacífica colombiana. Este anfibio es actualmente considerado el animal más tóxico y venenoso del mundo.​

Su hábitat son las selvas húmedas de los departamentos del Chocó, Cauca y Valle del Cauca en la costa pacífica de Colombia El hábitat óptimo de la P. terribilis son los bosques lluviosos con alta tasa de lluvia (5000 mm o más), altitud entre 100 y 200 m, temperaturas de al menos 26 °C y humedad relativa entre 80 % y 90 %.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autores y editores de Wikipedia
original
visit source
partner site
wikipedia ES

Zlata grozna listovka ( Spanish; Castilian )

provided by wikipedia SL

Zlata grozna listovka ali zlata strupena žaba (znanstveno ime Phyllobates terribilis) je žaba iz družine podrevnic. Je endemični organizem na območju pacifiške obale Kolumbije. Trenutno velja za najbolj strupenega vretenčarja na svetu.[2]

Telesne značilnosti

 src=
Barvna varianta
 src=
Mlada zlata listovka; vidni sta značilni rumeni progi, črno barvo kože pa počasi nadomešča rumena barva

Odrasla zlata grozna listovka je majhna žaba, pri čemer meri samica okoli 47 mm v dolžino, samec pa 45 mm. Gobec je zaokrožen in rahlo odsekan. Konci prstov so diskaste oblike. Koža je večinoma gladka, le na hrbtni strani udov je grobo zrnata in nagubana. Samci imajo tudi dobro razviti glasilki ter vokalno vrečko, ki se na spodnjem delu žrela boči kot guba.[3]

Hrbtna stran kože je navadno obarvana zlato-rumeno ali zlato-oranžno, včasih pa tudi rumeno-zeleno, svetlo zeleno ali belo. Na trebušni strani je barva enaka, le nekoliko svetlejša, z izjemo udov, ki so obarvani črno. Oči, konci prstov in nosnici so prav tako črne barve.[3]

Paglavci merijo okoli 11 mm ob izvalitvi in so sive barve, pozneje pa samo 4 mm. Glava in trup sta sploščena, telesna širina pa je večja od telesne globine. Oči in nosnice so na hrbtni strani. Mlade žabe postaneje črne barve in imajo bronaste ali zlate črte na hrbtni strani. Od mladih listovk vrste P. aurotaenia, ki so prav tako črne barve, se ločijo po tem, da na trebušni strani nimajo modrih ali zelenih peg. Odraslost dosežejo po enem letu.[3]

Življenjski prostor in navade

Življenjski prostor se v glavnem nahaja v zahodnem vznožju Andov, v območju pacifiške obale Kolumbije. Relief je grob in gričevnat, nahaja pa se med 90 in 200 m nadmorske višine.[3] Živijo v tropskih deževnih gozdovih z optimalno temperaturo 26 °C in relativno vlažnostjo od 80-90 %, običajno v bližini manjših vodnih tokov, izogibajo pa se obdelovalnim površinam. Njihovo priljubljeno zatočišče so vlažni kupi listja.[2]

Ko vse vrste listovk so tudi zlate listovke aktivne podnevi. So opazno drznejše od ostalih sorodnih vrst in so lahko prisotne tudi na prostem. Oglašajo se dolgimi trill s prevladujočo frekvenco 1,8 kHz, kar je nižje od ostalih vrst listovk.[3]

Zaradi krčenja gozdov za kmetijske namene in uporabe pesticidov populacija zlatih listovk naglo upada.[3]

Prehrana

V glavnem se prehranjuje z mravljami rodov Brachymyrmex in Paratrechina, pa tudi z drugimi manjšimi nevretenčarji, kot so hrošči in termiti.[2]

Razmnoževanje

Spolna zrelost zlatih listovk je bila predmet razprav, saj naj bi bila po eni teoriji odločilna velikost žabe, po drugi teoriji pa njena starost. Tako naj bi samice dosegle spolno zrelost pri 41–42 mm dolžine in samci pri 37 mm, po drugi strani pa naj bi bila oba spola spolno zrela med 13 in 18 meseci starosti. Parjenje poteka v času močnih padavin. Samci se v iskanju partneric oglašajo in jih tako poskušajo privabiti. Po uspešnem parjenju samica odloži do 20 jajc na samotno lokacijo na kopnem.[2]

Strupenost

Zlata grozna listovka izloča batrahotoksine, ki so močni modulatorji napetostno odvisnih natrijevih kanalčkov. Celotna količina toksinov v eni žabe je ocenjena med 1 in 2 mg, kar je 20-krat več od drugih podrevnic in kar bi zadostovalo kot smrtonosna doza za 10-20 ljudi.[2][3][4] Toksin izločajo kožne žleze, ki se nahajajo na hrbtni površini. Obstajajo dokumentirani primeri poginov psov in domačih kokoši, ki naj bi se zastrupili zaradi stika s površino, po kateri se je premikala zlata listovka.[5]

Kljub veliki količini in smrtonosnosti toksina so same žabe popolnoma odporne proti njegovim učinkom zaradi modificiranih napetostno odvisnih natrijevih kanalčkov.[6] V ujetništvu je količina toksina minimalna ali celo zanemarljiva,[6] saj zlate listovke ne sintetizirajo toksina, pač pa ga pridobivajo iz hrane, natančneje iz hroščev rodu Choresine.[7] Podobno velja tudi za druge listovke ter endemične ptice rodov Ifrita in Pitohui v Novi Gvineji.[7]

Zaradi svoje strupenosti ima verjetno malo naravnih plenilcev: edini znani plenilec je kača vrste Liophis epinephelus, ki je razvila odpornost na različne toksine, med drugim tudi na batrahotoksine. Kljub temu kača ni popolnoma odporna proti toksinom, zato v resnici pleni le mlade osebke, ki še nimajo velike količine toksina v strupnih žlezah.[3]

Glej tudi

Opombe in sklici

  1. Bolívar, W. & Lötters, S. (2004). "Phyllobates terribilis". Rdeči seznam ogroženih vrst IUCN. Verzija 2013.2. Svetovna zveza za varstvo narave. Pridobljeno dne 19. maj 2014. CS1 vzdrževanje: Večkratna imena: authors list (link)
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Phyllobates terribilis, Atlas Dr. Pez, 2007.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 Whittaker, Lyser; Phyllobates terribilis - Golden Poison Frog, 2005.
  4. »Most poisonous creature could be a mystery insect«. Pridobljeno 29.12.2009.
  5. »The most poisonous animal, Contentious ethanol debate, Sleeping seeing fish«. Pridobljeno 29.12.2009.
  6. 6,0 6,1 Daly, J.W.; Myers C.W., Warnick J.E. in Albuquerqu E.X. (1980). "Levels of batrachotoxin and lack of sensitivity to its action in poison-dart frogs (Phyllobates)". Science 208 (4450): 1383–1385. doi:10.1126/science.6246586. Navedi uporablja nezaželen parameter |coauthors= (pomoč)
  7. 7,0 7,1 Dumbacher, J.P., s sod. (2004). "Melyrid beetles (Choresine): a putative source for the batrachotoxin alkaloids found in poison-dart frogs and toxic passerine birds". Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 101 (45): 15857–60. doi:10.1073/pnas.0407197101 PMID 15520388

Viri

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Avtorji in uredniki Wikipedije
original
visit source
partner site
wikipedia SL

Zlata grozna listovka: Brief Summary ( Spanish; Castilian )

provided by wikipedia SL

Zlata grozna listovka ali zlata strupena žaba (znanstveno ime Phyllobates terribilis) je žaba iz družine podrevnic. Je endemični organizem na območju pacifiške obale Kolumbije. Trenutno velja za najbolj strupenega vretenčarja na svetu.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Avtorji in uredniki Wikipedije
original
visit source
partner site
wikipedia SL