Gunnerales

Multimedia w Wikimedia Commons

Parzeplinowce (Gunnerales Takht. ex Reveal) – rząd roślin okrytonasiennych. Obejmuje dwie rodziny z dwoma rodzajami i ok. 50 gatunkami^[2]. Rośliny te występują głównie na półkuli południowej i w strefie międzyzwrotnikowej^[1]. Charakterystyczna dla nich jest dwupienność i obecność kwasu elagowego. Ich kwiaty są drobne^[1], z niewielkim lub całkiem zredukowanym okwiatem, liście ząbkowane^[2]. Generalnie jednak rośliny z obu zaliczanych tu rodzin istotnie różnią się między sobą; parzeplinowate to mezofityczne, na ogół okazałe byliny, Myrothamnaceae to skleropfityczne krzewy^[1].

Systematyka

Pozycja rzędu w kladogramie dwuliściennych właściwych według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)^[1]

←

jaskrowce Ranunculales

srebrnikowce Proteales

trochodendronowce Trochodendrales

bukszpanowce Buxales

parzeplinowce Gunnerales

ukęślowce Dilleniales

skalnicowce Saxifragales

winoroślowce Vitales

→

klad różowych

Berberidopsidales

sandałowce Santalales

goździkowce Caryophyllales

→

klad astrowych

Podział rzędu według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

• Gunneraceae Meisner – parzeplinowate
• Myrothamnaceae Niedenzu

Pozycja i podział w systemie Reveala

W systemie tworzonym w latach 1994-1999 Reveal umieścił rząd parzeplinowców w gromadzie okrytonasienne Cronquist, podgromadzie Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasie Rosopsida Batsch, podklasie Rosidae Takht., w nadrzędzie Podostemanae R. Dahlgren ex Reveal, rzędzie Gunnerales^[3]. Zaliczył wówczas do rzędu jedną rodzinę – parzeplinowate Gunneraceae Meisn. Pl. Vasc. Gen.: Tab. Diagn. 345, 346, Comm. 257. 13-14 Feb 1.

W systemie opublikowanym w 2007 Reveal umieścił rząd w podgromadzie Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal 1996, klasie okrytonasienne Magnoliopsida Brongn. 1843, podklasie Hamamelididae Takht. 1967., nadrzędzie Hamamelidanae Takht. 1967, w rzędzie Gunnerales Takht. ex Reveal in Novon 2: 239. 13 Oct 1992. W nowym systemie Reveal wyróżnił w obrębie rzędu trzy rodziny^[4]:

• Myrothamnaceae Nied. in H. G. A. Engler & K. A. E. Prantl, Nat. Pflanzenfam. III, 2a: 103. Mar 1891, nom. cons.
• Gunneraceae Meisn., Pl. Vasc. Gen.: Tab. Diagn. 345, 346, Comm. 257. 13-15 Feb 1842, nom. cons.
• Aextoxicaceae Engl. & Gilg, Syllabus, ed. 8: 250. Jan-Feb 1920, nom. cons.

System Cronquista (1981)

Rząd nie był wyróżniany. Rodzina Gunneraceae zaliczana była do rzędu Haloragales, a Myrothamnaceae do rzędu Hamamelidales.

Przypisy