মাখিয়তী এবিধ জোপোহা বা গুল্মজাতীয় উদ্ভিদ। ই চিৰা বা ছেই ফলধাৰী গোত্ৰৰ অন্তৰ্গত।
মাখিয়তিৰ বৈজ্ঞানিক নাম Flemingia Strobilifera। ই Leguminosae (Fabaceae) গোত্ৰৰ অন্তৰ্গত। গছবিধ প্ৰধানকৈ জোপোহা বা গুল্মজাতীয় বন যদিও ই ১০-১২ ফুট ওখ আৰু বৃক্ষবৎ ৰূপেও দেখা যায়। পাতবোৰ সৰু আৰু ওপৰ পিঠি নিমজ কিন্তু তলপিঠিত অসংখ্য সৰু সৰু শুং থাকে বাবে কিছু খহটা। পাতৰ সিৰা-উপসিৰাবোৰ স্পষ্ট। ফেব্ৰুৱাৰী-মাৰ্চ মাহত ইয়াত ফুল ফুলে। ফুল সৰু, গুলপীয়া-বেঙুনীয়া বৰণৰ আৰু পাতৰ কক্ষত দীঘল পুষ্পাক্ষত সজোৱা থাকে আৰু মুগা বৰণীয়া ঢকুৱা আকৃতিৰ বেটুপাতেৰে ঢকা। ইয়াৰ ফল ছেই জাতীয় আৰু মিহি শুঙেৰে আবৃত।[1]
মাখিয়তীৰ শিপাৰ ৰস বা ইয়াৰ ক্কাথ মৃগীৰোগ, হিষ্টিৰিয়া আদিৰ বাবে উপকাৰী। খৰ সদৃশ চৰ্মৰোগতো ইয়াৰ শিপাৰ পৰা নিঃসৰিত ৰস লেপন হিচাপে ব্যবহাৰ কৰা হয় । তাৰোপৰি ইয়াৰ পাত বটি লেই তৈয়াৰ কৰি ছালত লগালে বিভিন্ন চৰ্মৰোগৰ পৰা উপশম পোৱা যায়। জ্বৰ-কাঁহৰ বাবে এই গছৰ শিপা ভোটএৰাৰ শিপা, জালুক আৰু পিপলিৰ লগত খাব লাগে। পেট বিষ বা পেট কামুৰণিৰ বাবে এই গছৰ শিপাৰ কাথন্দা, তিতাভেঁকুৰী আৰু গোলনেমুৰ সিজাই তাৰপৰা প্ৰস্তুত কৰা ৰস খাব লাগে। তাৰোপৰি মাখিয়তী গছৰ শিপা আৰু পাতেৰে সৈতে তাৰ ফল (বিশেষকৈ ফলৰ বাকলি) পানীত তিয়াই থৈ ৰস উলিয়াই সেই ৰস নাকত দিলে মৃগী ৰোগত মূৰ্চা যোৱা ৰোগী সুস্থ হয়।[1]
অসমৰ জাতীয় উৎসৱ ৰঙালী বিহুত গৰু বিহুৰ দিনাখন দীঘলতী আৰু মাখিয়তীৰে কোবাই গৰু ধোওৱাটো এটা পৰম্পৰা। তাৰোপৰি সন্ধিয়া গোহালিত মাখিয়তিৰ জাগ দিয়া হয়। ইয়াৰ ধোঁৱাই সহজে মহ-ডাঁহ, মাখি আদিৰ পৰা ঘৰচীয়া জীৱ-জন্তুৰ লগতে মানুহকো ৰক্ষা কৰে।[1]
