Габер

Hrab^[1][2][3] (Carpinus) je ród z podswójby lěskowych rostlinow (Coryloideae) znutřka swójby brězowych rostlinow (Betulaceae).

Po druhich žórłach su lěskowe rostliny swójska swójba (Corylaceae).

Wopis

Hraby su štomy abo kerki.

Zdónki a hałuzy su hładke a mustrowane.

Łopjena

Małke łopjena su w lěće zelene a rězane.

Kćenja

Kćenja steja we wisacych mickach, kotrež so zwjetša z łopjenami pokazuja. Muske kćenja nimaja žadyn perigon a předłopjeno a sedźa po jednym w pažach njesaceho łopjena . Žónske kćenja sedźa po porach w rozporach njesaceho łopjena; jich perigon je njenapadny, maja dwaj nitkoformowej, čerwjenej pěsće. Kóžde žónske kćenje je wot jejoformoweho abo třilapateho přikrywa wobdawane, kotryž so z njesaceho łopjena a wobě předłopjenow nastanje.

Płody

Płody su jednosymjenjowe, křidłate worjechi, kotrež steja w promjenjach.

Chromozomy

Chromozomowa ličba je n=8.

Rozšěrjenje

Hraby su wot Europy hač do wuchodneje Azije rozšěrjene, při čimž leži rozšěrjenske ćežišćo we wuchodnej Aziji. Jedna družina (Ameriski hrab) je w sewjernej Americe domjaca.

Systematika

Znutřka brězowych rostlinow tworja hraby hromadźe z blisko přiwuznymi rodami de:Hopfenbuchen (Ostrya) a lěskami (Corylus) podswójbu Lěskowych rostlinow (Coryloideae), kotrež bu wot někotrych awtorow tež jako swójska swójba wjedźena. Do roda Carpinus słuša 30 hač 35 družinow.

Wobsahuje sćěhowace družiny (wuběr)^[4]:

• wšědny hrab (Carpinus betulus)
• ameriski hrab (Carpinus caroliniana Walter)
• Carpinus cordata Blume
• Carpinus coreana Nakai
• Carpinus faginea Lindl.
• Carpinus fargesiana H. J. P. Winkl.
• Carpinus henryana (H. J. P. Winkl.) H. J. P. Winkl.
• japanski hrab (Carpinus japonica)

• Carpinus kawakamii Hayata
• Carpinus laxiflora (Siebold & Zucc.) Blume
• Orientaliski hrab (Carpinus orientalis Mill.)
• Carpinus polyneura Franch.
• Carpinus tschonoskii Maxim.
• Carpinus turczaninovii Hance
• Carpinus viminea Wall. ex Lindl.

Nóžki

1. ↑ ^{1,0 1,1} Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 154.
2. ↑ ^{2,0 2,1} W internetowym słowniku: Hainbuche
3. ↑ ^{3,0 3,1} W internetowym słowniku: Weißbuche
4. ↑ Hlej Lisćinu družinow při GRIN Taxonomy for Plants.

Literatura

• Schück, Schuck, Stimm: Lexikon der Baum- und Straucharten. Nikol, Hamburg 2002, S. 95ff. ISBN 3-933203-53-8 (z němskeje wikipedije)

Žórło

• Botanica, Bäume und Sträucher, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4467-7, strona 199 (němsce)

Eksterne wotkazy

Commons: Carpinus – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow